ANTOCIJANI POKOZICE PLODA GENOTIPOVA DZANARIKE SA PODRUCJA BIJELOG POLJA/ANTHOCYANINS IN THE FRUIT SKIN OF MYROBALAN'S GENOTYPS IN THE REGION OF BIJELO POLJE

Headnote

Izvod

U radu su prikazani rezultati odredivanja antocijana pokozice ploda razlicitih genotipova dzanarike (Prunus cerasifera var. Myrobalan) utvrdeni metodom jednodimenzionalne ulazne tankoslqjne hromatografije.

Kljucne rijec'i: dzanarika, genotip, antocijani

Abstract

In the paper the results of the identification of anthocyanius in the fruit skin of different /' cerasifera Erh. var. Myrobalan genotyps. determinated by cellulose thim-layer chromatographic method, are presented.

Key words: myrobalan, genotyp anthocyanin

UVOD

Dzanarika je samoniklo voce koje se manje koristi u industrijskoj preradi ili kao stono voce, a vise kao generativna podloga za sljivu i kajsiju. Selekcijom se izdvajaju najbolji genotipovi. To je od znacaja /a sprecavanje erozije gena u cilju oplemenjivanja Sljive i dzanarike.

Boja pokozice ploda dzanarike koja se nalazi u prirodnoj populaciji okoiine Bijelog Polja predstavija sve prelaze od svjetlozute do tamnocrvene i tamnoplave. Bojene supstance ploda dzanarike su hlorofil, karotenoidi i antocijanini. Antocijanini (cyanidin-3-gIukozid, a u manjoj mjeri i cyanidin-3-rutinozid, peonidin-3-rutinozid i peonidin-3-glukozid) su pigmenti crvene, plave, Ijubicaste i srodnih boja a smjesteni su u celijskom soku pokozice ploda dzanarike.

S obzirom na znacaj boje ploda za pomologiju, oplemenjivanje selekciju i preradu, cilj ovoga rada je da se utvrdi koji antocijani su prisutni u pokozici ploda ispitivanih genotipova dzanarike.

MATERIJAL I METODE

Za ispitivanje su posluzili uzorci plodova uzetih tokom 2001. godine sa stabala genotipova koji se nalaze na razlicitim lokalitetima u opstiiii Bijelo Polje. Genotip 04 nalazio se u Banjem selu, 05 u Ljesniei, a 08 i 09 u Nedakusima. To su genotipovi kod kojihje kraj cvjetanja zabiljezen od 25 do 29.marra 2001. godine i u kojih su ostecenja od mrazeva, koji su nastupili 14,04. (-4,3°C) i 16.04. (-6,0'C) 2001. godine, iznosila od 10 do 95%, odnosno ovo su bili rijetka stabla na kojima je te godine zabiljezen rod.

Analiza antocijana je uradena metodom jednodimenzionalne ulazne tankoslojne hromatografije po Nyboma (1968), modifikovane od Harbome i Hal! (1964) i Harborne (1967). Za prekrivanje ploca (20x20 cm) koriscen je celulozni prah MN 300 (Machery, Negel GmbH, Duiiren). Debljina celuloznog prekrivaca je 0,25 mm. Ekstrakcija antocijana je vrsena sa 0,01% rastvorom HCL u metanolu. Za razvijanje antocijana koriscen je sistem acetic acid-koncentrovana HCL-voda (15:3:82).

REZULTATII DISKUSIJA

U pokozici plodova ispitivanih genotipova ustanovljena su dva antocijana i to: Cyanidin-3-glukoside i Peonidin-3- rutinoside, pigmeiui crvene i ljubicaste boje {tab, 1),

Pancev i Vasilev (1973) su izdvojiJi u Primus cersifera Erh. sp. cetiri antocijana. Bulatovic M. (1978) je ustanovila u sorti Sljive Ruth Gerstatter (3 antocijana Cy-3- R, Cy -3- G i Pn - 3 - R), a u pozegaci cetiri antocijana (Cy -3-R, Cy 3-3 G, Pn - 3- R i Pn - 3 - G), Kako se ispitivane sorte razlikuju u bioloskim osobinama, to su se razlike ispoljile i u sadrzaju antocijana. Varijabilnost postoji i u populaciji dzanarike jer postoje svi prelazi od svjetlozute do tamnocrvene i tamnoplave boje ploda, tako da bi se ispitivanjem veceg broja, bioloSki raznovrsnih genotipova, vjerovatno, izdvojili svi navedeni antocijani.

ZAKLJUCAK

Na osnovu proucavanja vrste antocijana u pokozici ploda nekih genotipova dzanarike moze sc izvesti sljedeci zakljucak:

Sva Cetiri ispitivana genotipa imala su u pokozici ploda po dvije (Cyanidin-3-gIikoside i peonidin-3-rutinoside) iste vrste antocijana. Ovi rezultati mogu posluziti kod hibridizacije svih genotipova koji sadrze druge vrste antocijana.

Sidebar

ANTHOCYANINS IN THE FRUIT SKIN OF MYROBALAN'S GENOTYPS IN THE REGION OF BIJELO POLJE

Summary

The antrhocyanins in the fruit skin of some P.cerasifera Erh. var. Myrobalan's genotyps from different localities ofBijelo Polje were studied. The identification was made by cellulose thin-layer chromatographic method. On the basis of the results obtained it can be concluded that in all of the four genotyps investigated, only two anthocyanins occured: cyanidin-3-glukoside and peanidin-3-rutinoside. This might be use for ididation of these genotyps with some other, which content another kinds of anthocyanins.

References

LITERATURA

Bulatovtc. S., Mvvjana (1978): Analysis of the anthocynin pigment content in the plum cultivars with the different time of maturity. Acta Horticulturae, No. 74 164-166. Cacak.

Harbone, J.B. (1967): Comparative Biochemistry of the Flavonoids. London.

Harbone, J.B. Hall, E. (1964): Plant Polyphenols XII. The systematic. Distribution and Origin of Anthocyanin Contaning Branched Trisacharides.

Nybom, N. (1968): Cellulose thin layres for anthocyanin analysis, with special reference to the anthocyanins of black raspberries. Journal of chromatgraphy, 38, p. 382-387.

Pan£ev, S., Vasilev, V. (1973): Identification of the Anthocyanina in fruits of some varieties of the Primus cerasifera Erh. species. Gradinarska i lozarska nauk, No 3.