Karpal tünel sendromu: 350 hastanin klinik ve sosyodemografik özelliklerinin degerlendirilmesi/Carpal tunnel syndrome: An evaluation clinical and sociodemographic characteristics of 350 patients

Headnote

ÖZET

Amaç: Bu çalismada karpal tünel sendromlu hastalarin sosyodemografik ve klinik özelliklerini belirlemeyi amaç- ladik.

Yöntemler: Çalismaya karpal tünel sendromu tanisi olan 350 hasta dahil edildi. Servikal radikülopati, brakial plek- sopati, torasik çikis sendromu, polinöropati, gebelik ve üst ekstremite travmasi öyküsü olanlar çalisma disi bi- rakildi. Hastalarin sosyodemografik özellikleri ve karpal tünel sendromunun klinik özellikleri kaydedildi.

Bulgular: Hastalarin yas ortalamasi 52,5 yildi, %86,2'si kadin, %69,7'si obez idi. Çift tarafli el tutulumu orani %72,9, ortalama semptom süresi 3,0±0,9 yildi. Hastala- rin %98,3'ü evli, %79,1'i ev hanimi, %80,6'si orta düzey gelire sahip, %59,6'si ilkögretim düzeyinde egitim almisti. Tip 2 diyabet %26,9 en sik eslik eden hastalikti.

Sonuç: Orta Anadolu bölgesinde karpal tünel sendro- mu en sik orta yasli, obez, evli, düsük egitim seviyeli ve orta düzey gelire sahip ev kadinlarinda görülmektedir. Genelde ek sistemik hastaligin eslik etmedigini, bilateral tutulumun yüksek oldugunu ve hastaligin kroniklestigini saptadik. Karpal tünel sendromuna ait özellikle sosyode- mografik verileri ayrintili olarak inceledigimiz bu çalisma- da, topluma özgü profilin iyi bilinmesinin tedavi sürecine katki saglayacagini düsünmekteyiz.

Anahtar kelimeler: Karpal tünel sendromu, Sosyode- mografik özellikler, Iç Anadolu Bölgesi

ABSTRACT

Objective: This study aimed to define the sociodemo- graphic and clinical characteristics of patients with carpal tunnel syndrome.

Methods: The study comprised 350 patients diagnosed with carpal tunnel syndrome. Exclusion criteria were cer- vical radiculopathy, brachial plexopathy, thoracic outlet syndrome, polyneuropathy, pregnancy and a history of upper extremity trauma. The sociodemographic charac- teristics of the patients and the clinical characteristics of the carpal tunnel syndrome were recorded.

Results: Of the total 350 patients, 86.2% were female, mean age was 52.5 years, 69.7% were obese, bilateral involvement was determined in 72.9% and the duration of symptoms was 3.0±0.9 years. 98.3% of the patients were married, 79.1% were housewives, 80.6% had a moder- ate income level, 59.6% were educated to primary school level and the most common accompanying disease was diabetes at a rate of 26.9%.

Conclusion: The study results showed that in Central Anatolia, carpal tunnel syndrome was seen in middle- aged, obese, married housewives of moderate income and a low educational level. Generally, there was no ac- companying disease, bilateral involvement was high and the disease was determined to have become chronic. With the detailed examination of the sociodemographic data of carpal tunnel syndrome patients, a good definition of a profile specific to this society will contribute to the treatment process.

Key words: Carpal tunnel syndrome, Sociodemographic features, Central Anatolia Region

GIRIS

Karpal tünel sendromu ( KTS) en sik görülen tu- zak nöropatisi olup prevelans ve insidansi yüksek olan bir hastaliktir [1]. Belirtileri özellikle geceleri artis gösteren, median sinir duyu alaninda elde gö- rülen agri, uyusma ve duyu kaybidir [2]. Yapilan bazi epidemiyolojik çalismalarda KTS için birtakim risk faktörleri saptanmistir. Diabetes mellitus, tiroid fonksiyon bozuklugu, romatoid artrit gibi sistemik hastaliklarin yani sira gebelik, obezite, tekrarlayici el bilegi hareketi, mesleki faktörler, kadin cinsiyet gibi risk faktörleri de söz konusudur. Tani klinik ve elektrofizyolojik test ile konulmaktadir [3,4,5].

Karpal tünel sendromunun sebep oldugu nöro- patik agri süreci ve sürece eslik eden uyku bozuk- lugu, depresyon ve anksiyete bireyin yasam kali- tesinde bozulmaya yol açmaktadir [6,7]. Hastalik kroniklestikçe bu durum toplum için ekonomik yük olusturmaktadir. Bu nedenle kisa sürede etkin teda- vi önemlidir.

Ülkemizde degisik zamanlarda ve farkli aras- tirmalarda karpal tünel sendromlu hastalarin klinik özellikleri ve sosyodemografik profili bildirilmistir [8]. Bu çalismada Yozgat ili ve çevresinde KTS'li hastalarin sosyodemografik ve klinik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmistir.

YÖNTEMLER

Hasta popülasyonu

Çalismaya, Elektronöromiyolografi (ENMG) la- boratuvarimiza 4/2013-4/2014 tarihleri arasinda ENMG degerlendirilmesi için gönderilen, klinik ve ENMG degerlendirmesi sonrasi KTS tanisi alan 350 olgu alindi. Hastalara çalisma ile ilgili bilgi ve- rilerek onaylari alindi.

Servikal radikülopati, brakial pleksopati, to- rasik çikis sendromu, polinöropati, gebelik ve üst ekstremiteye travma öyküsü olanlar çalisma disi bi- rakildi. Hastalarin yas, boy, agirlik, medeni durum, meslek, gelir düzeyi, yasadigi yer, egitim düzeyi, eslik eden hastalik, semptom süresi ve KTS' nin kli- nik özellikleri kaydedildi.

Elektrofizyolojik degerlendirme

Elektrofizyolojik degerlendirme için Medelec Sy- nergy cihazi kullanildi. Ekstremite isisi 31 C dere- cenin üzerinde tutuldu. Çalisma yüzeysel elektrot- larla, standart sinir iletim teknikleri kullanilarak, Amerikan Nöroloji Akademisi, Amerikan Elekt- rodiagnostik Tip Birligi ve Amerikan Fiziksel Tip ve Rehabilitasyon Akademisinin KTS için önerdigi protokole göre yapilmistir [9]. Elektrodiagnostik çalismalarda kendi laboratuar normallerimiz kulla- nildi.

Elektrodiagnostik olarak karpal tünel sendromu siddeti degerlendirmesi; Hafif siddette KTS: Yavas- lamis median sinir duyusal ileti hizi ( 2. parmak me- dian sinir pik duyu iletim hizi <50 m/sn) ve normal median distal motor latans (DML) (< 4.4 ms), Orta siddette KTS: Yavaslamis median sinir duyusal ileti hizi ve uzamis DML, Agir siddette KTS: Median duyusal aksiyon potansiyeli (DAP) yoklugu ve uza- mis DML olarak yapildi.

Vücut kitle indeksi

Hastalarin boy ve kilolari ölçülerek kg/m2 olarak vücut kitle indeksleri (VKI) hesaplandi. Hesaplanan VKI' leri Dünya Saglik Örgütü (WHO) siniflamasi kullanilarak gruplandirildi [10].

Istatistik ve Analizler

Verilerin analizi SPSS 18.0 paket programinda ya- pildi. Sürekli degiskenler ortalama ± standart sapma seklinde, kategorik degiskenler ise sayi ve yüzde (%) degerleriyle gösterildi.

BULGULAR

Çalismaya alinan hastalarin 302'si ( %86,2) kadin, 48 'si( %13,8) erkek, yas ortalamasi 52,5±11,5 yil idi. Ortalama VKI 32,3±5,1 idi. Hastalarin 244'ü (%69,7) obez, 106'si (%30,3) normal kilolu idi. Or- talama semptom süresi 3,0±0,9 yildi. Çift tarafli el tutulumu 255'inde (%72,9), tek tarafli el tutulumu 95'inde (%27,1) mevcuttu. Hastalarin ENMG de- gerlendirme sonuçlarina göre 168'si (%48) hafif, 159'u (%45,4'ü) orta, 23'ü (%6,6) ise agir düzey KTS olarak saptandi. Bu veriler Tablo 1'de sunuldu.

Hastalarin 344'ü (%98,3) evli, 6'si (%1,7) bekar, 277'si (%79,1) ev hanimi, 73'ü (%20,9) diger (memur, isçi, ögrenci vs.) meslek gruplarin- dan, 130'u (37,2) ilde, 138'i (%39,4) ilçede, 82'si (%23,4'ü) köyde ikamet etmekteydi. Gelir düzey açisindan 44'ü (%12,6) düsük, 282'si (%80,6) orta, 24'ü (%6,9) yüksek gelir düzeyine sahipti. Egitim durumu bakimindan 100'ü (%28,6) okula gitmemis, 208'si (%59,6) ilkögretim, 39'u (%11,1) ortaögre- tim, 3'ü (%0,9) üniversite mezunuydu. Eslik eden hastaliklar sirasiyla 94'ü diyabet (%26,9), 39'u (%11,1) guatr, 3'ü (%0,9) romatolojik hastaliklardi. Eslik eden sistemik hastaligi olmayanlarin sayisi ise 241(%61,1) olarak saptandi. Bu veriler Tablo 2'de sunuldu.

TARTISMA

Uluslararasi alanda KTS' nin klinik ve sosyode- mografik özellikleri ile ilgili genis serilerde çalisil- mis olmasina ragmen bizim ülkemizde bu çalisma- lar kisitli hasta sayisiyla yapilmistir. Bizim çalisma- miz literatürde gördügümüz kadariyla ülkemizde özellikle sosyodemografik verilerin ayrintili olarak incelendigi en fazla hasta sayisina sahip çalismadir [11-13].

Çalismamizda KTS'li hastalardaki yas orta- lamasini 52,5 yil olarak saptadik ve bu hastalarin %86,2'si kadindi. Kadin/erkek orani ise 6,2 / 1 idi. Bu verileri hastaligin pik yaptigi dönemi 50-59, ka- din/erkek oranini ise 5,6 / 1 olarak bildiren çalisma- larla uyumlu olarak bulduk [14,15].

Literatürde obezitede sinir çevresindeki yag dokusunun artmasi sonucu olusan hidrostatik basin- cin, median sinir duyu iletiminde yavaslamaya ne- den oldugu ileri sürülmüstür. VKI'ni çalismamizda 32,3±5,1 bulduk ve hastalarimizin %69,7'si obezdi. Moghtaderi ve ark.' larinin yaptigi çalismada VKI 30,6±5,8 olarak bulunmustur. Yas, cinsiyet ve obe- zite KTS' de bagimsiz risk faktörü olarak bulun- mustur [16,17]. Ortalama semptom süresini 3,0±0,9 yil bulduk. KTS' de non-dominant el iliskisinin arastirildigi bir çalismada sag el semptom süresini 2,93±1,5 yil, sol el semptom süresi ise 3,41±1,8 yil olarak bulunmustur [18]. Hastalarimizin %75,4'ün 1 yildan uzun süredir bu sikayetleri vardi. Bu durum bize hastalarin KTS' ye bagli nöropatik agrilarinin kroniklestigini ve etkin tedavi almadiklarini dü- sündürdü. KTS' nin bilateral olarak görülme orani bir çalismada %76 saptanmis olup, bu deger bizim sonuçlarimizla (% 72,9) uyumlu idi [19]. Ülkemiz- de 119 hastayla yapilan bir çalismada hastalarin %33,6'si hafif, %55,5'i orta, %10,9'u ise agir düzey KTS olarak saptanmistir. Biz ise çalismamizda ha- fif ve orta düzey KTS görülme oranlarini birbirine yakin bulduk (hafif %48, orta %45,4, agir %6,6). Elektrofizyolojik degerlendirme için kullandigimiz laboratuvar degerlerimizin farkli olmasinin bu so- nuçta etkili oldugunu düsündük. Bu çalismada 2. parmaktan kaydedilen median sinir duyusal iletim hizinin 41.25 m/s' den yavas olmasi hafif KTS kri- terlerinden biriyken, bizim laboratuvar normalimiz ise median sinir duyusal iletim hizinin <50 m/s idi.

Medeni durum açisindan hastalarimizin % 98,3 evli idi. Ülkemizde yapilan bir çalismada ise KTS'li hastalarin %84'ü evli olarak saptanmistir [8]. Çalismamizda ev kadini oranini %79,1 olarak bulduk. Ülkemizde kadinlarin temizlik, el isi yap- ma gibi aktivitelerinin yogun olmasinin KTS ge- lisiminde önemli oldugunu düsünüyoruz. Son yil- larda yurtdisinda yapilan çalismalar ise tekrarlayici el hareketlerinin yogun oldugu meslekler üzerinde yapilmistir [20,21,22]. Hastalarimizdan ilkögretim mezunu olanlarin orani %59,4 iken, hiç okula git- memis olanlar ise %28,6 idi. Ülkemizde yapilan bir çalismada ise ilkögretim mezunu olanlarin orani %47,1 olarak saptanmistir [7]. Bu durum bize ül- kemizde KTS' nin düsük egitim düzeyine sahip bi- reylerde daha sik görüldügü sonucuna ulastirmistir. Çalismalarda diabetes mellitus KTS' ye en sik eslik eden hastalik olarak bulunmustur. Ikinci sirada ise tiroid fonksiyon bozukluklari yer almaktadir. Bizim sonuçlarimizda bu verilerle uyumlu olarak KTS' ye %26,9 ile diyabetin, %11,1 ile tiroid fonksiyon bo- zukluklarinin eslik ettigini göstermistir [20,23].

Bizim çalismamizin kisitliligi, KTS' ye ait ay- rintili klinik verilerin bulunmamasi ve sigara kulla- niminin sorulmamis olmasidir.

Sonuç olarak, Orta Anadolu bölgesinde KTS orta yasli, obez, evli, düsük egitim ve orta düzey gelire sahip ev kadinlarinda görülmektedir. Genel- de ek sistemik hastaligin eslik etmedigini, bilateral tutulumun yüksek oldugunu ve hastaligin kronikles- tigini saptadik. KTS' ye ait özellikle sosyodemog- rafik verileri ayrintili olarak inceledigimiz bu çalis- mada, topluma özgü profilin iyi bilinmesinin tedavi sürecine katki saglayacagini düsünmekteyiz.

References

KAYNAKLAR

1. Robinson LR. Role of neurophysiologic evaluation in diagno - sis. J Am Acad Orthop Surg 2000;8:190-199.

2. Bland J.D.P. The value of the history in the diagnosis of carpal tunnel syndrome. J Hand Surg Br 2000;25:445-450.

3. Kouyoumdjian JA, Zanetta DM, Motita MP. Evaluation of age, body mass index, and wrist index as risk factors for carpal tunnel syndrome severity. Muscle Nerve 2002;25:93-97

4. Bland JDP. Do nerve conduction studies predict the outcome of carpal tunnel decompression?. Muscle Nerve 2001;24:935- 940.

5. Özdemir G, Demir R, Özel L, Ulvi H. The effect of steroid injection by novel method in carpal tunnel syndrome on pain severity and electrophysiological findings. Dicle Med J 2014;41:277-281.

6. Zarrabian MM, Johnson M, Kriellaars D. The relationship be- tween sleep, pain and disability in patients with spinal pathology. Arch Phys Med Rehabil doi: 10.1016 / pii: S0003-9993:00221-4.

7. Roane BM, Johnson L, Edwards M, et al. The link between sleep disturbance and depression among Mexican Americans: A Project FRONTIER Study J. Clin Sleep Med 2014;10:427-431.

8. Umay E, Polat S, Unlü E, Celik O, Cakcý A.Demographic Characteristics of our patients with carpal tunnel syndrome. Türkiye J Clin Anal Med 2011;2:63-65.

9. American Academy of Neurology, American Association of Electrodiagnostic Medicine and the American Academy of Physial Medicine and Rehabilitation. Practice parameter for electrodiagnostic studies in carpal tunnel syndrome (summary statement). Neurology 1993; 43:2404-2405.

10. WHO Expert Committee. Physical Status: The Use and Interpretation of Anthropometry. 1995; WHO Technical Report Series no. 854. Geneva: WHO.

11. Atroshi I, Gummesson C, Johnsson R, et al. Prevalence of carpal tunnel syndrome in a general population. JAMA 1999;282:153-158.

12. Tseng CH, Liao CC, Kuo CM, et al. Medical and non-medical correlates of carpal tunnel syndrome in a Taiwan cohort of one million. Eur J Neurol 2012;19:91-97.

13. Scalco RS, Pietroski F, Celli LF, et al. Seasonal variation in prevalence of carpal tunnel syndrome. Muscle Nerve 2013;47:925-927.

14. Mondelli M, Giannini F, Giacchi M. Carpal tunnel syndrome incidence in a general population. Neurology 2002;58:289-294.

15. Chacko JP, Chand RP, Bulusu S, Tharakan JJ. Clinical profile of Carpal Tunnel Syndrome in Oman. Neurosciences (Riyadh) 2000;5:223-225.

16. Nathan PA, Keniston RC, Myers LD, Meadows KD. Obesity as a risk factor for slowing of sensory conduction of the median nerve in industry. A cross-sectional and longitudinal study involving 429 workers. J Occup Med 1992;34:379-383.

17. Moghtaderi A, Izadi S, Sharafadinzadeh N. An evaluation of gender, body mass index, wrist circumference and wrist ratio as independent risk factors for carpal tunnel syndrome. Acta Neurol Scand 2005;112:375-379.

18. Ozcan TA, Ozcan H, Isýk HS. Carpal Tunnel Syndrome: Relationship between Occupational Risk Factors and Nondominant Hand. Türkiye Klinikleri J Med Sci 2013;33:396-400.

19. Jenkins PJ, Srikantharajah D, Duckworth AD, et al. Carpal tunnel syndrome: associations between risk factors and laterality. J Hand Surg Eur Vol 2013;38:67-72.

20. J Armstrong T, Dale AM, Franzblau A, EvanoffBA. Risk factors for carpal tunnel syndrome and median neuropathy in a working population. J Occup Environ Med 2008;50:1355-1364.

21. Borhan Haghighi A, Khosropanah H, Vahidnia F, et al. Association of dental practice as a risk factor in the development of carpal tunnel syndrome. J Dent (Shiraz) 2013;14:37-40.

22. Shiri R. The prevalence and incidence of carpal tunnel syndrome in US working populations. Scand J Work Environ Health 2014;40:101-102.

23. Abumunaser LA. Demographic pattern of carpal tunnel syndrome in western Saudi Arabia. Neurosciences (Riyadh) 2012;17:44-47.