Nowe zarzadzanie publiczne jako wzorzec transformacji systemu ochrony zdrowia w Polsce ze szczegolnym uwzglednieniem szpitalnictwa/New public management as a dominant pattern for health care system evolution in Poland with particular focus on hospitals

Headnote

Abstract

New public management as a dominant pattern for health care system evolution in Poland with particular focus on hospitals

Since the demise of post-war welfare state, new public management (NPM) became the most influential global paradigm for public sector reform. This is a hybrid concept combining neoliberal pressure on marketization of public services with managerialism defined as incorporating businesslike management style into the public sector organizations. This article aims at proving that the health care reforms in Poland were introduced in relatively consistent manner, that is highly compatible with the NPM agenda, particularly in terms of implementation of market-based mechanisms of health services delivery, decentralization and corporatization of public hospitals. This conclusion creates significant policy challenge as NPM agenda is under siege since its numerous adverse effects have been proven. In particular, comprehensive policy response is expected to address the risks associated with extensive marketization, decentralization and corporatization in health care system.

Key words: corporatization, decentralization, management, managerialism, marketization, new public privatization

Slowa kinczowe: decentralizacja, korporatyzacja, menedzeryzm, nowe zarzadzanie publiczne, prywatyzacja, urynkowienie

* Wprowadzenie

Uplyw dwudziestu piçciu lat od rozpoczçcia transformacji ustrojowej, gospodarczej i politycznej prowokuje do refleksji nad trafnosci^ obranej wówczas sciezki reform oraz nad ich dostrzegalnymi dzis rezultatami. Taka refleksja w odniesieniu do systemu ochrony zdrowia wydaje siç szczególnie uzasadniona. Realizowane w cyklu dwuletnim badania CBOS niezmiennie dowodz^ wysoce krytycznej opinii wiçkszosci spoleczeristwa o funkcjonowaniu systemu opieki zdrowotnej. Blisko 70% respondentôw uczestnicz^cych w badamu z czerwca 2014 r. negatywnie ocenilo dostçpnosc do uslug lekarzy specjalistów i badari diagnostycznych. Tyle samo uczestników badania wyrazilo ogólne niezadowolenie z funkcjonowania opieki zdrowotnej [1], Pomijaj^c wqtpliwosci, czy spoleczne oceny s^ adekwatne do rzeczywistej jakosci dzialania systemu, nalezy je przyj^c z nalezyt^ powag^ i potraktowac jako impuls do poglçbionej dyskusji na temat glównych zalozeñ systemu, a nie tylko zagadmeñ 0 bardziej szczególowym wymiarze.

Niniejsze opracowanie stanowi prôbç uchwycenia przeobrazen w polskim systemie opieki zdrowotnej z perspektywy globalnych d^zeh do wypracowania nowego paradygmatu zarz^dzania publicznego, a zwlaszcza nowego modelu funkcjonowania pañstwa dobrobytu 1 zapewnienia uslug publicznych. Punktem wyjscia do dalszych rozwazañ jest hipoteza, ze ewolucja polskiego modelu ochrony zdrowia stanowi exemplum konsekwentnego, choc niewyrazonego wprost w aktach strategicz nych, wdrazania koncepcji nowego zarzedzania publicznego (new public management - NPM), tj. paradygmatu zarzedzania publicznego spajajecego postulaty neoliberalne z...