Sinif Ögretmeni Adaylarinin Ilkokul Ögrencilerine Sosyal Duygusal Ögrenme Becerilerini Tanitmalarina Iliskin Görüsleri */Opinions of Faculty Elementary School Teaching Students on Introducing of Social Emotional Learning to Primary School Students

Abstract

This study is about the opinions of final year undergraduate students of elementary school teacher department on introducing social emotional learning to the elementary school third and fourth grades students. Social emotional learning (SEL) was established by Collaborative for Academic, Social and Emotional Learning (CASEL) and defines five skills: a) Self-awareness, b) Self-management, c) Social awareness, d) Relationship skills, e) Responsible decision. In this study where the SEL is assumed to be macro skills, the students explained how they introduced these skills to young children, the techniques they used and the difficulties they faced in their personal survey and focus group discussions. Teacher candidates indicated that they used short videos, PowerPoint presentations and circle time sessions as techniques to introduce some of the SEL skills. Alternative techniques that can be used for introduction of social emotional learning skills for young students are discussed.

Headnote

Öz: Bu çalisma sinif ögretmenligi son sinifta okuyan ögrencilerin Sinop Il Merkezindeki ilkokul üçüncü ve dördüncü sinif ögrencilerine sosyal duygusal ögrenmegi tanitmalarina iliskin görüsleri üzerinedir. Sosyal duygusal ögrenme (SDÖ) terimi daha çok okullarda karakter egitimi vermeyi amaçlayan Akademik Sosyal ve Duygusal Ögrenme Isbirligi [Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning (CASEL)] tarafindan ortaya konulmustur. CASEL yaptigi çalismalar dogrultusunda sosyal duygusal ögrenmeye iliskin bes ana beceri tanimlar: a) Öz-farkindalik, b) Öz-yönetim, c) Sosyal farkindalik, d) Iliski kurma becerileri, e) Sorumlu karar verme ve problem çözme. Bu beceriler CASEL'in bes becerisi olarak da bilinir; SDÖ'nin makro -beceri olarak varsayildigi çalismada ögrenciler SDÖ akademik isbirligi tarafindan tanimlanan temel becerileri ne kadar tanittiklarini, hangi teknikleri kullandiklarini ve karsilastiklari durumlari kisisel anket ve odak grubu görüsmelerinde açiklamislardir. Ögretmen adaylari bazi SDÖ becerilerini tanitmada kisa videolar, Powerpoint sunulari ve çember saati oturumlari tekniklerini kullandiklarini belirtmislerdir. Sosyal duygusal ögrenmenin tanitiminda alternatif tekniklerin kullanimi tartisilmistir.

Anahtar Kelimeler: Sinif Ögretmenligi Ögrencileri, Ilkokul Ögrencileri, Sosyal Duygusal Ögrenme

Opinions of Faculty Elementary School Teaching Students on Introducing of Social Emotional Learning to Primary School Students

Abstract: This study is about the opinions of final year undergraduate students of elementary school teacher department on introducing social emotional learning to the elementary school third and fourth grades students. Social emotional learning (SEL) was established by Collaborative for Academic, Social and Emotional Learning (CASEL) and defines five skills: a) Self-awareness, b) Self-management, c) Social awareness, d) Relationship skills, e) Responsible decision. In this study where the SEL is assumed to be macro skills, the students explained how they introduced these skills to young children, the techniques they used and the difficulties they faced in their personal survey and focus group discussions. Teacher candidates indicated that they used short videos, PowerPoint presentations and circle time sessions as techniques to introduce some of the SEL skills. Alternative techniques that can be used for introduction of social emotional learning skills for young students are discussed.

Key Words: School Teaching, Primary School Students, Social Emotional Learning

1. GIRIS

Kalabaliklasan dünya nüfusu hayliyle okullari da kalabaliklastirmakta, farkli geçmis özeliklere sahip ögrenciler kalabalik siniflara tikistirilmaktadir. Yesilin azaldigi, oyun alanlarinin yetmedigi çevre ortamlarinda ögrenciler kosma, atlama gibi fiziksel aktiviteleri içeren oyun ihtiyaçlarini karsilamada zorlanmaktadir.

Okul çocuklari, iletisim, isbirligi, atilganlik, iyi hissetme becerilerinden yoksun olarak birtakim istenmeyen davranislari sergilemektedirler. Siddet, madde kullanimi, okul birakma, ders asma okullarda ortak görülen sorunlardandir. Yapilan çalismalara iliskin bu problemler siralanacak olursa; teshis edilebilir psikiyatrik durumlar, agir duygusal rahatsizlik, zihinsel saglik bozukluklari, ihmal, istismar, yoksulluk, kötü davranma, zayif sosyal iliskiler, düsük akademik performans, düsük sosyoekonomik statü, akran ayrimciligi, suç isleme, kabadayilik, düsük sosyometrik statü, aile içi düzensizlikler, çalisma hayatinda zayiflik (çiraklikta), madde bagimliligidir (Doll & Lyon, 1998; Hoagwood & Johnson, 2003; Kazdin, 2004; Piskin, 2006; Turner, Finkelhor, & Ormrod, 2006; Usakli, 2013a) olarak siralanmaktadir.

Okullarda görülen ve sebebi okul disindan ya da okul içinden kaynaklanan sorunlarin çözümü için okul temelli önleme programlarina ihtiyaç duyulmaktadir (Korkut, 2007). Okullarin bu sorunlarina dikkat çekerek, yerinde, etkili ve kalici çözüm üretebilmek için bir grup arastirmaci sosyal duygusal ögrenme adinda bazi çalismalari baslatmislardir (Zins & Elias, 2006). Sosyal duygusal ögrenme çalismalarinin temelinde Golemen (1995) tarafindan yazilan Duygusal Zeka kitabinin oldugu bilinmektedir (Elias & Moceri, 2012; Elias 2004; Elias et al. 1997; Vadeboncoeur & Collie, 2013; Poulou, 2007). Ancak sosyal duygusal ögrenmenin temeli sayilan duygusal ögrenme ilk kez Salovey ve Mayer (1990) tarafindan kullanildigindan bu çalismalarin geçmis bir alt yapidan kaynaklandigi düsünülür. Hatta daha öncesine kadar giderek SDÖ atilganlik (Alberti, & Emmons, 1998; Deluty, 1981 ), özsaygi (Harter, 1983), arkadaslik becerileri (Hartup, 1984) çalismalarina da dayandirmak mümkündür. SDÖ genel olarak çocuk, ögretmen ve uzmanin isbirligiyle verilecek süreçtir (Harlacher & Merrell, 2010; Reyes et al., 2012; Zins, Weissberg, Wang, & Walberg, 2004). Tabi bu sürece yaygin etkiyi artirmak adina aile ve idarede katilir (Durlak, et al, 2011). SDÖ müfredatla bütünlesik oldugu için ögretmen anahtar kisi konumunda gerekli egitimleri çocuga dogrudan kazandirir (Reyes et al., 2012). Bu yüzden ögretmen egitiminde SDÖ becerilerinin de verilmesi ayri bir konu olarak karsimiza çikmaktadir (Durlak, et al., 2011; Payton et al. 2000; Weissberg and O'Brien 2004).

Türkiye'de ögretmen yetistirme 2547 Yüksek Ögrenim Kanununca egitim fakültelerine verilmistir (YÖK, 2007). Egitim fakülteleri, ilkögretim bölümü sinif ögretmenligi programlarinda staj dersleri üçüncü sinif ikinci dönem Okul Deneyimi (1 Saat teorik, 4 saat uygulama 3 kredi), dördüncü sinif birinci dönem Ögretmenlik Uygulamasi I (2 saat teorik 6 saat uygulama 5 kredi) ve ikinci dönemde Ögretmenlik Uygulamasi II (2 saat teorik 6 saat uygulama 5 kredi) dersler seklinde uygulanmaktadir (YÖK, 2013).

Problem Amaç Önem

Genel olarak bu çalismada SDÖ konusunda egitimli sinif ögretmenligi ögretmen adaylari staj uygulamalarinda kendi görüsleri dogrultusunda hangi SDÖ becerilerini çocuklara nasil ögretmislerdir sorusuna cevap aramaktadir. Bu genel probleme iliskin alt problemler; sinif ögretmenligi staj ögrencileri çocuklara SDÖ becerilerini ögretme stratejileri nelerdir? Hangi sinif seviyesinde sinif ögretmenligi staj ögrencileri çocuklara SDÖ becerileri ögretmislerdir? Sinif ögretmenligi staj ögrencileri çocuklara SDÖ becerileri ögretirken karsilastiklari olumlu durumlar nelerdir? Sinif ögretmenligi staj ögrencileri çocuklara SDÖ becerileri ögretirken karsilastiklari olumsuz durumlar nelerdir? Son olarak Sinif ögretmenligi staj ögrencileri çocuklara SDÖ becerileri ögretirken hangi teknikleri kullanmislardir?

Sosyal duygusal ögrenme okul öncesinden genç yetiskinlik dönemine kadar bireylere sosyal ve duygusal alanlarda etkin olabilmek için bir takim degerlerin, tutumlarin ve becerilerin kazandirilmasi sürecidir (Elieas & Moceri, 2012).

Bu arastirmanin önemi SDÖ konusunun önemiyle birlikte bu egitimin okul programlariyla tümlesik olarak verilebilmesindeki zorluk, böyle bir egitimi verebilecek yetismis elemanlarin azligindan dolayi önem tasimaktadir. SDÖ egitimi ögrenci basarisina, siddetin önlenmesine, isbirlikli siniflarin olusmasina olumlu katkilarindan dolay önemli bir egitim çalismasidir. Arastirmada CASEL tarafindan belirlenen sosyal duygusal ögrenmenin asil beceri oldugu ve buna bagli bes becerinin SDÖ temsil ettigi varsayilmistir.

Sinif ögretmenligi ögrencileri üçüncü sinifta ve dördüncü sinifta ilkokullarda staja gitmektedirler.

Sinif ögretmeni ve Sosyal Duygusal Ögrenme

Okul öncesinden üniversite yillarina kadar SDÖ zerine yapilmis çalismalar olsa da (Ashdown ve Bernard, 2012; Wang ve digerleri, 2012) SDÖ agirlikli olarak okul öncesi ve ilkokul ve ortaokulda etkili oldugu görülmektedir (Harlacher & Merrell, 2010; Moris, 2013). Arastirmalar SDÖ program içinde verilmesini içerdigi için öncelikli olarak ögretmen egitiminde daha sonra da bu egitimin ögrencilere verilmesindeki etkinlige agirlik vermislerdir (Reyes et al.; Durlak, et al., 2012). Ancak Jennis ve Greenberg (2009) SDÖnin ögretmenin sosyal duygusal yetenegi ve iyi olma haliyle iliskili oldugunu belirtir.

Türkiye'de Sosyal Duygusal Ögrenme

Türkiye'de özellikle son on yilda SDÖ üzerine yapilmis çalismalar genel olarak yüksek lisans ve doktora tezlerine iliskin okul öncesinden üniversiteye kadar genis yaslari içine alan çalismalardir (Kebapçi, 2006; Körler, 2011; Soylu, 2007; Totan, 2011). Ayrica Türkiye'de yapilmis bazi çalismalarin isiginda yeni çalismalar SDÖ üzerine genel durum ortaya koyma, ölçme araci gelistirme, davranis belirleme ve egitim programi gelistirip uygulamaya koymayi içerir (Kabakçi ve Korkut Owen, 2010; 2008; Kabasakal ve Totan, Kandir ve Alpan, 2008; 2013; Totan ve Kabakçi, 2010; Totan ve Kabasakal, 2012; Turanli, 2009; Türnüklü, 2004; Yukay Yüksel, 2013).

SDÖ Nasil Olmalidir?

Genel niteligi açisindan SDÖ programlari teoriye, okullarin ve alan uzmanlarinin destekledigi uygulamalara temellendirilmelidir (Weissberg ve O'Brien 2004). Iyi desenlenmis SDÖ programlari ögretmenleri, aileleri, akranlari, kisaca ögrenci ve okulla ilgili herkesi kapsar. Ögretmenlerin donanimli yetistirilmesi, akademik çevre ve okul isbirligi SDÖ egitimi açisindan tepe noktasidir (Payton et al. 2000; Weissberg ve O'Brien 2004). Programin tanimi, kültüre duyarliligi, hedeflenen kriterler, kisa ve uzun vadede degerlendirme süreci etkili SDÖ programlarinda göz önünde tutulmasi gereken unsurlardir (Elias ve digerleri, 1997; Weissberg ve O'Brien, 2004).

SDÖ Becerileri

Goleman, Thorndike tarafindan ortaya konulan sosyal zekâ kavramini genisleterek duygusal zekâ (EQ) kavramini ortaya koymustur (Usakli, 2013b). Duygusal zekâ, kendini tetikleme, karsilasilan tüm olumsuz durumlara ragmen bildigi yolda devam edebilme, dürtülerini kontrol edip erteleyebilme, psikolojik durumunu düzenleyebilme, karsilastigi sikintilarin mantikli düsünmesini bozmasini engelleme ve ümidini yitirmeme seklinde kendini gösterir. Karsilasilan herhangi bir uyariciya karsi gösterilecek tepki, akil zihninden önce duygusal zihin tarafindan algilanmaktadir (Goleman, 2003:60-62).

SDÖ becerileri sosyal duygusal ögrenme açisindan kazanilan problem çözme, stresle basa çikma, iletisim ve kendilik degeri kapsamindaki beceriler bütünüdür (Kabakçi, 2006:6; Totan, 2011:12). Goleman 1995 yilinda yayinladigi "Duygusal Zeka" kitabinda dogrudan SDÖ terimini kullanmamistir. Bu terim daha çok okullarda karakter egitimi vermeyi amaçlayan Akademik Sosyal ve Duygusal Ögrenme Isbirligi [Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning (CASEL)] tarafindan ortaya konulmustur. CASEL yaptigi çalismalar dogrultusunda sosyal duygusal ögrenmeye iliskin bes ana beceri tanimlar:

a) Öz-farkindalik, kisinin benliginin farkinda olmasi, kendi duygu ve degerlerini tanimasi ve gerçekçi olarak güçlerini ve sinirliliklarini degerlendirebilmesidir.

b) Öz-yönetim, kisinin hedef belirlemesi ve duygulariyla bas edebilmesi bu sayede ilgili görevlerin engellemesinden çok kolaylastirmasidir.

c) Sosyal farkindalik, baskalarinin duygulari ve bakis açilari için onlara karsi anlayis ve empati göstermektir.

d) Iliski kurma becerileri, saglikli iliskiler kurma ve sürdürme, hem bir grup üyesi hem de bir lider olarak gruplarda etkili çalismak ve çatismayla yapici bir sekilde basa çikmak.

e) Sorumlu karar verme ve problem çözme, kisisel ve sosyal davranisa iliskin etik ve yapici seçimler yapmak. Bu beceriler CASEL'in bes becerisi olarak da bilinir (Elieas & Moceri, 2012, 424).

SDÖ Yöntem ve Teknikleri

CASEL'in resmi örütbag sayfasinda dogrudan dogruya SDÖ'in temel becerileri tanitilmasina ragmen hangi yöntem ve tekniklerle verilecegi konusunda dogrudan herhangi bir bilgi yoktur (CASEL, 2013). Ancak alanyazin incelendiginde ilgili arastirmalarda SDÖ'nün ögretilmesinde kullanilan ya da tavsiye edilen yöntem ve tekniklerin oldugu görülmektedir. Ashdown ve Bernard, (2012) SDÖ'nün çocuklara ögretilmesinde ilgili arastirmalarda oyun ve öykünün etkili metotlar olabilecegini belirtir. Yine erken çocukluk döneme SDÖ uygulamalari için stres yönetimi teknikleri önerilmektedir (Moris ve digerleri, 2013). Genel olarak SDÖ programlarinda tavsiye edilen yöntem ve teknikler, meditasyon, Olweus yöntemi, duygusal yetenegi ortaya koymak için çoklu yöntem yaklasimi, sosyo-kültürel yaklasimda kullanilan teknikler, bilissel davranisçi teknikler ve davranis ögretimi (Harlacher ve Merrell, 2010; Jones, Bouffard ve Wissbourd, 2013; Dracinschi, 2012; Wang ve digerleri, Vadeboncoer ve Collie, 2013).

Bunlar disinda SDÖ uygulamalarinda yüzlestirici ben mesaji, aktif dinleme, soru sorma tekniklerinin yer aldigi stratejiler ve teorik yapinin verildigi ders, seminer, kaybeden yok çatisma çözüm yöntemleri yer almaktadir (Klemola, Heikinaro-Johansson ve O'Sullivan, 2013). McKevitt, okul psikologlarinin SDÖ müdahale yöntemleri olarak kisisel gelisim uygulamalari, geçmis deneyim güven, meslektasim ve müfettis bana söyler, müdahale kitaplari okuma, internet kaynaklarina danisma, orijinal basili materyalleri tekrar gözden geçirme ve dergi ve gazetelere danisma (2012: 37).

SDÖ müdahalelerinde oyunun (Woolf, 2012), dramanin (Joronen, Hakamies, Astedt-Kurki, 2011) etkili yöntemlerdir.

Wyatt ve Bloemker ise genel bir SDÖ egitimlerinde kullandiklari yöntem, teknikleri ve materyalleri ders, tartisma, rol oynama prova yapmanin yer aldigi deneyimsel uygulamalar, beyin firtinasi dogrudan problem çözme, gözlenen deneyime dogrudan yansima, müzik, film, televizyonun yer aldigi materyaller, kampus destek personeliyle etkilesim, kavramlarin gösterildigi takim uygulamalari, anlayis ve bütünlesmis materyal gelistirmek için küçük grup çalismasi, ders boyu süreç yansimasi (2013:110).

2. YÖNTEM

Bu çalisma nitel arastirma yöntemiyle desenlendirilmistir.

Çalisma Sinop Il Merkezindeki bes ilkokulda okuyan üç ve dördüncü sinif ögrencilerinin tamamiyla gerçeklestirilmistir. Tablo I'de arastirmada yer alan ilkokul ögrencilerine ait demografik veriler bulunmaktadir.

2014-2015 ögretim yili Bahar yariyilinda toplamda 23 sinif ögretmenligi ögrencisiyle (15 kiz 8 erkek) çalisma sürdürülmüstür. Nitel arastirma karmasik ve dinamik sosyal dünyayi tanimlar. Yapilandirilmis var olan çoklu gerçekliklerin altini çizmek için arastirmacinin katilimcilarla aktif mesguliyetini içerir (Tindal, 2002:143). Nitel çalismalarda veri kalitesi dört ölçüt içerir. Iç geçerlilik veya derecesi güçlü nedensel çikarimlar çalisma bulgulari üzerine yapilabilir. Dis geçerlilik veya belirli bir çalismanin bulgulari diger sistemler ve baglamlardaki çalismalar için geçerli ihtimalin ortaya çikarmasi derecesidir. Yapi geçerliligi veya derecesi çalisma haritasinin ölçümleri dogru temel kavramlar hakkinda ast kavramlarin çikarimlari yapilacak ve istatistiksel sonuç geçerliligi veya derecesi bulgulari nitel güçlü ve yeterli birbirine karismamis olduklari kesin sonuçlara yapmak için mümkündür (McGrath ve Johnson, 2003:42). Saydamlik arastirmalarin güvenilirliginde önemli bir noktadir. Çalismayi okuyan için tüm noktalarin açik olmasini içerir. Arastirma süreci içinde alinan basamaklar, verilen karalar detayli verilerek okuyucunun kendi görüs açisindan yeterli ve kati kritik yapabilmesini saglar (Frost, 2011:195). Geçerliligin üç kriteri vardir. Öncelikle arastirma sorusunun yapisal olarak kuvvetlenmis olmasi (kuvvetlenme sonucu destekleyecek yeterli verinin elde edilmesi). Ikinci kriter basvuru niteligi (çalisilan sorunun çalismada tanimlanmasi nitel çalismanin fonksiyonu insanlarda anlayisi artirmaktir). Üçüncü ise uzlasmaci dogrulamadir (iki veya daha fazla nitel arastirmaci hemen hemen ayni sonuçlara veya gözleme ulasmasi güvenilirlik veya yargiç anlasma) (Eisner, 2003:26).

Süreç:

Bu çalisma kapsaminda ögretmen adaylari ilkokul ögrencilerine sosyal duygusal ögrenme becerilerini tanitmak için temel olarak üç yöntem kullanmislardir:

a) Okulda siddet içeren videolar. Youtube paylasim motorundan belirlenmis 10 adet kisa video.

Youtube Kaynaklari

5 Keys to Social and Emotional Learning Success

http://www.youtube.com/watch?v=DqNn9qWoO1M

Smart Hearts: Social and Emotional Learning Overview

http://www.youtube.com/watch?v=4wOWEGyO60o

çocuklarin kavgasi 3

http://www.youtube.com/watch?v=wXFQc_A1ExA

Gediz Firdan Beldesi Çocuk Kavgasi

http://www.youtube.com/watch?v=dRVTNpy6khE

Gaziantep üniversitesi kavga

http://www.youtube.com/watch?v=Sms8z7QWMFo

Engelli Çocuga Siddet

http://www.youtube.com/watch?v=MhzhqwXRbAI

Ana Okulunda Çocuklara Siddet Uygulaniyor

http://www.youtube.com/watch?v=bcabMZF6OtM

Okulda Dayak 2 Bölüm

http://www.youtube.com/watch?v=wMqJ5geT25Y

Okulda Dayak!

http://www.youtube.com/watch?v=MArxKfb5Q8s

okulda siddet =)

http://www.youtube.com/watch?v=wmdsdC1GtjA

b) Sosyal duygusal ögrenmeyi tanitan 30 adet PowerPoint sunusu.

c) Ilkokul ögrencilerinin karsilastigi duygusal problemlerini açiklayabildikleri her subede bir kez yapilan çember saati oturumu.

Çalismada 8 erkek 15 kiz toplam 23 egitim fakültesi dördüncü sinif ögrencisi yer almistir. Ögrencilere sosyal duygusal ögrenme becerileri konusunda video, sunu ve çember saati oturumu içerikleri konusunda dört ders saati egitim verilmistir.

3. BULGULAR

Ilkokul üç ve dördüncü sinif ögrencilerine sosyal duygusal ögrenme becerilerini nasil tanittiklarina iliskin ögretmen adaylariyla görüsme yapilmistir. Görüsmede ögretmen adaylarina üç soru sorulmustur:

1) Ilkokul üç ve dördüncü sinif ögrencilerine sosyal duygusal ögrenme becerilerini nasil tanittiniz?

2) Ilkokul üç ve dördüncü sinif ögrencilerine sosyal duygusal ögrenme becerilerini tanitirken ne tür güçlüklerle karsilastiniz?

3) Ilkokul üç ve dördüncü sinif ögrencilerine sosyal duygusal ögrenme becerilerin tanitirken baska hangi teknik ve yöntemlerin kullanilmasi geregini düsünüyorsunuz?

Her bir mülakat ortalama 10 dakika sürmüstür. Kendisiyle görüsülen 21 üniversite egitim fakültesi ögrencisiyle toplamda 215 dakikalik bir görüsme kaydi elde edilmistir. Times New Roman 12 punto ile transkribe edilen görüsme kayitlari toplam 98 sayfalik yazi olusturmustur. Bu nitel çalismanin geçerliligi konusunda yazili kayitlar kendisiyle görüsülen ögretmen adaylari okutturulup görüsmeci teyidi alinmistir. Güvenirlik için bagimsiz uzmanin yaptigi eslestirme ve arastirmacinin yaptigi eslestirmelerden sonra ortaya çikan farkliliklari hesaplamak için kullanilan Miles ve Huberman'in uyusum yüzdesi formülünü (1994: 64) formülü (Güvenirlik = görüs birligi / görüs birligi + görüs ayriligi X 100) kullanilarak hesaplanmistir. Nitel çalismalarda, uzman ve arastirmaci degerlendirmeleri arasindaki uyumun %90 ve üzeri oldugu durumlarda arzu edilen düzeyde bir güvenilirlik saglanmis olmaktadir. Bu arastirmaya özgü olarak gerçeklestirilen güvenirlik çalismasinda %96 oraninda bir uzlasma (güvenirlik) saglanmistir.

Arastirma sonunda sinif ögretmenligi ögretmen adaylarinin ilkokul üç ve dördüncü sinif ögrencilerine sosyal duygusal ögrenme becerilerini tanitmalarina iliskin görüsleri iki temel kategoride toplanmistir. Nicel ve nitel olarak belirlenen bu görüslerin kategorileri bulunmaktadir. Nicel kategoride ögretmen adayi, tanitimi yapan ögretmen adayinin azligi, ilkokul ögrenci sayisinin fazlaligi ve çember saati oturumunun sayisinin az olmasini belirtmislerdir. Nitel görüslerin kategorileri ise ilkokul ögrencilerinin sorulari, ilkokul ögretmenlerinin ilgisi, yöneticilerin destegi, PowerPoint sunularinin anlasilirligidir. Kategori, görüslerin ve kendisiyle görüsülen ögretmen adaylarinin cevap örnekleri ekler kisminda bulunan Tablo II'de verilmistir.

Ögretmen adaylarinin ilkokul üç ve dördüncü sinif ögrencilerine sosyal duygusal ögrenme becerilerini tanitmaya iliskin görüsleri çalismasinda su sonuçlara ulasilmistir. Çalisma 23 üniversite egitim fakültesi ögrencisiyle yürütülmüs ve onlarla yapilan görüsmelerle yapilandirilarak nitel bir çalisma olarak hazirlanmistir. Çalismada Sinop il merkezinde toplam bes ilkokulda yürütülmüstür. Ilkokulda üç ve dördüncü sinifta okuyan toplam 765 ögrenciye sosyal ve duygusal ögrenme becerileri tanitilmaya çalisilmistir. Bu tanitima iliskin ögretmen adaylariyla yapilan görüsme iki temel kategoride toplanmistir. Nicel ve nitel olarak belirlenen bu görüslerin kategorileri bulunmaktadir. Nicel kategoride ögretmen adayi, tanitimi yapan ögretmen adayinin azligi, ilkokul ögrenci sayisinin fazlaligi ve çember saati oturumunun sayisinin az olmasini belirtmislerdir. Nitel kategoride ise ilkokul ögrencilerinin sorulari, ilkokul ögretmenlerinin ilgisi, yöneticilerin destegi, PowerPoint sunularinin anlasilirligi görüsleridir. Özellikle ABD basta olmak üzere Avrupa'da ve Avustralya'da yaygin bir egitimi verilen sosyal duygusal ögrenme becerileri psikologlar, psikolojik danismanlar, ögretmenler ve ögretmen adaylari tarafindan yürütülmektedir. Durlak ve arkadaslari (2011) yaptiklari tarama çalismasinda sosyal ve duygusal ögrenme üzerine yapilan okul öncesinden yüksekögrenime kadar yapilan çalismalarin %56'sinin ilkokul ögrencileri üzerine oldugunu belirtmektedirler. Bu çalismanin ilkokul ögrencilerinin üzerinde olmasi sosyal duygusal ögrenme çalismalarinin ilkokulda yapilmasinin önemiyle uyusmaktadir. Reyes ve arkadaslari (2012) yaptiklari çalismada, sosyal duygusal ögrenmenin ögretilmesinde miktar, uygulama niteligi ve hedef grubu çiktilarinin karsilikli etkileri üzerine çalismislardir. Arastirmacilar verilecek egitimin gruba uygun olmasini belirtmislerdir. Bu çalismada da sosyal ve duygusal ögrenmenin ilkokul ögrencilerine nasil verilmesi gerektigi üzerine hassasiyetle durulmustur. Klemola, HeikinaroJohansson ve O'Sullivan (2013) çalismalarinda beden egitimi ögretmen adaylarinin çocuklara sosyal duygusal ögrenme ögretmenlerinde etkili olduklarini belirtmislerdir. Bu çalismada da sinif ögretmeni ögretmen adaylarinin sosyal duygusal ögrenme becerilerini çocuklara tanitabilecekleri bulgulanmistir.

Sosyal duygusal ögrenme becerilerinin ilkokul ögrencilerine tanitilmasi konusunda ögretmen ve idareci desteyi oldukça önemlidir. Sunular ögrencilerin anlayacagi nitelikte olmalidir. Çember saati gibi oturumlarda ögrencilerle yakindan iletisime ve etkilesime geçildigi için bu oturumlarin sayisi artirilmalidir. Bu sonuçlar arastirma bulgulariyla da dogrulanmaktadir. Sosyal duygusal ögrenme becerilerinin ilkokul ögrencilerine ögretilmesinde videolar, PowerPoint sunulari ve çember saati disinda baska hangi yöntem ve teknikle verilebilecegi konusunda kendisiyle görüsme yapilan ögretmen adaylarindan açik bir cevap gelmemistir. Ancak sosyal ve duygusal ögrenme becerileri duygusal okuryazarlik gibi soyut kavramlar üzerine kurulu oldugu için küçük yastaki ögrencilere tanitilirken somutlastirilmalidir. Konuyla ilgili kisa filmler, drama etkinlikleri ve ögrencilerin kendilerini yansitabilecekleri istasyon teknigi gibi etkinliklerden de yararlanilabilinir.

4. SONUÇ, TARTISMA VE ÖNERILER

Sonuç olarak sosyal duygusal ögrenme özellikle okulöncesi ve ilkokul çocuklari için oldukça önemlidir. Poulou (2007) Yunanistan'da yaptigi gibi duygusal ögrenmelerin ögretilmesine yönelik bu tür çalismalar ülkemizde de yayginlastirilmalidir. Çocuklara sosyal duygusal ögrenme becerilerinin tanitilmasinda ögretmen adaylari faydali olabilmektedirler. Fakülte okul isbirligi içinde fakültelerin ilgili ögretim elemanlari, üniversite ögrencileri, ögretmenler, idareciler ve veliler çocuklarda sosyal duygusal ögrenme bilincinin kazandirilmasinda isbirlikli bir sekilde hareket edebilirler. Ilerde yapilacak çalismalarin bu türden isbirliginin nasil olacagi, sosyal duygusal ögrenmenin niteligi, miktari üzerine olabilir. Ayrica sosyal duygusal ögrenmenin çocuklara tanitilmasinda videolar, sunular ve çember saati disinda baska hangi yöntem ve tekniklerin uygulanabilecegi yönünde odaklanmasi öneri olarak sunulmaktadir.

Footnote

XIV. Uluslararasi Katilimli Sinif Ögretmenligi Egitimi Sempozyumu'nda sunulan bildiri 21-22 Mayis 2015-Bartin.

Footnote

E1: Kendisiyle görüsülen birinci erkek ögretmen adayi.

References

KAYNAKLAR

Alberti, R. & Emmons, M. (1998). Atilganlik Hakkinizi Kullanin. Çev. Katlan, S. (7. Baski). Ankara: HYB Yayincilik.

Ashdown, D. M. and Bernard, M. E. (2012). Can Explicit Instruction in Social and Emotional Learning Skills Benefit the Social-Emotional Development, Well-being, and Academic Achievement of Young Children? Early Childhood Euc J 39, 397-405 DOI 10.1007/s10643011-0481-x

Deluty, R. H. (1981). Adaptiveness of Aggressive, Assertive, and Submissive Behavior for Children. Journal of Clinical Child Psychology, 10, 155-158.

Doll, B., & Lyon, M. A. (1998). Risk and resilience: Implications for the delivery of educational and mental health services in school. School Psychology Review, 27, 348-363.

Dracinschi, M. C. (2012). European experience of social and emotional learning programs. Journal of Educational Science, 1 36-44.

Durlak, J. A., Weissberg, R. P., Dymnicki, A. B., Taylor, R. D., & Schellinger, K. B. (2011). The impact of enhancing students' social and emotional learning: A meta-analysis of schoolbased universal interventions. Child Development, 82, 405-432. doi:10.1111/j.1467- 8624.2010.01564.x

Eisner, E.W. ( 2003). On the Art and Science of Qualitative Research in Psychology (Edt. Camic et al. Qualitative Research in Psychology Expanding Perspective in Methodology and Design Washington: APA 17-31

Elias, M.J. & Moceri, D.C. (2012) Developing social and emotional aspects of learning: the American experience, Research Papers in Education, 27:4, 423-434, DOI: 10.1080/02671522.2012.690243

Elias, M.J. (2004). The connection between social-emotional learning and learning disabilities: Implications for intervention. Learning Disability Quarterly 27: 53-63.

Elias, M.J., J.E. Zins, R.P. Weissberg, K.S. Fery, M.T. Greenberg, N.M. Haynes, R. Kessler, M.E. Schwab-Stone, and T.P. Shriver. (1997). Promoting social and emotional learning: Guidelines for educators. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.

Frost, N. (2011). Discourse Analysis Approaches. Qualitative Research Methods in Psychology Combining Core Approaches, (Edt. Frost, N.), New York: Open University Press

Goleman, D. (2003). Duygusal zeka neden IQ'dan önemlidir? (24. Baski). Çev. B. S. Yüksel. Istanbul: Varlik / Bilim.

Harlacher, J.E. & Merrell, K.W. (2010) Social and Emotional Learning as a Universal Level of Student Support: Evaluating the Follow-up Effect of Strong Kids on Social and Emotional Outcomes, Journal of Applied School Psychology, 26:3, 212-229, DOI: 10.1080/15377903.2010.495903

Harter, S. (1983). Developmental Perspectives on the Self-System. In P. Mussen & E. M. Hetherington (Eds.), Handbook of Child Psychology: Vol. 4. Socialization, personality, and social development (4th Ed.), 275-385). New York: Wiley.

Hartup, W. W. (1984). Development During Middle Childhood The Years Six to Twelve, Washington. D.C.: National Academy Pres.

Hoagwood, K., & Johnson, J. (2003). School psychology: A public health framework I. From evidence-based practices to evidence-based policies. Journal of School Psychology, 41, 3- 21.

Jennings, P. A., & Greenberg, M. T. (2009). The prosocial classroom: Teacher social and emotional competence in relation to student and classroom outcomes. Review of Educational Research, 79, 491 - 525. doi:10.3102/0034654308325693

Jones, S.M., Bouffard, S. M. Ve Wissbourd, R. (2013). Educators' social and emotional skills vital to learning. Kappan, 94, 62-65.

Kabakçi, Ö. F. (2006). Ilkögretim ikinci kademe ögrencilerinin sosyal-duygusal ögrenme becerileri. Yayimlanmamis yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

Kabakçi, Ö.F. & Korkut Owen, F. (2008). 6-8. Siniftaki Ögrencilerin Sosyal-Duygusal Ögrenme Becerilerinin Bazi Degiskenlere Göre Incelenmesi, Egitim ve Bilim 33, 77-86.

Kabakçi, Ö.F. & Korkut Owen, F. (2010). Sosyal Duygusal Ögrenme Becerileri Ölçegi Gelistirme Çalismasi, Egitim ve Bilim 35, 152-166.

Kabasakal, Z.; Totan, T. (2013). The Effect of Social and Emotional Learning Needs on Decreasing the Mental Symptoms In Elementary School Students. C.U. Faculty of Education Journal, 42, 56-64

Kandir, A. ve Alpan, Y. (2008). Sosyal Duygusal Degerlendirme Aracinin (ITSEA) Farkli SosyoEkonomik Düzeylerde Uygulanmasi. Türk Egitim Bilimleri Dergisi 6, 41-61.

Kazdin, A. E. (2004). Psychotherapy for children and adolescents. In M. J. Lambert (Ed.), Bergin and Garfield's handbook of psychotherapy and behavior change (5th ed., pp. 543-589). New York, NY: Wiley.

Klemola, U., Heikinaro-Johansson, P. Ve O'Sullivan, M. (2013). Physical education student teachers' perceptions of applying knowledge and skills about emotional understanding studied in PETE in a one-year teaching practicum, Physical Education and Sport Pedagogy, 18:1, 28-41, DOI: 10.1080/17408989.2011.630999

Korkut, F. (2007). Okul Temelli Önleyici Rehberlik ve Psikolojik Danisma. (2. Baski). Ankara: Ani

Köker, Y. (2011). Ilkögretim Ikinci Kademe Ögrencilerinin Çesitli Degiskenler Açisindan Yalnizlik Düzeyleri ve Yalnizlik ile Sosyal Duygusal Ögrenme Becerileri Arasindaki Iliskiler. Yayinlanmamis Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskisehir.

Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis Thousand Oaks, CA: Sage.

McGrath, J. & Johnson, B. A. (2003) Methodology Makes Meaning: How Both Qualitative and Quantitative Paradigms Shapes Evidence and Its Interpretation (Edt. Camic et al.) Qualitative Research in Psychology Expanding Perspective in Methodology and Design Washington: APA 31-49

McKevitt, B.C. (2012). School Psychologists' Knowledge and Use of Evidencebased, SocialEmotional Learning Interventions. Contemporary School Psychology. 16, 33-45.

Morris, P., Millenky, M., Raver, C.C. ve Jones, S.M. (2013) Does a Preschool Social and Emotional Learning Intervention Pay Off for Classroom Instruction and Children's Behavior and Academic Skills? Evidence From the Foundations of Learning Project, Early Education & Development, 24:7, 1020-1042, DOI: 10.1080/10409289.2013.825187

Piskin, M. (2006). Akran zorbaligi olgusunun ilkögretim ögrenciler arasindaki yayginliginin incelenmesi 1. Siddet ve Okul: Okul ve çevresinde çocuga yönelik siddet ve alinabilecek tedbirler: Ulusararasi Katilimli Sempozyum'da sunulan bildiri. 28-31 Mart 2006 Istanbul, Bildiri Özet Kitabi s. 19-20.

Poulou M. (2007). Social Resilience within a Social and Emotional Learning Framework: The Perceptions of Teachers in Greece. Emotional and Behavioural Difficulties 12(2):91-104.

Reyes, M. R., Brackett, M. A., Rivers, S.E., Elbertson, N.A., & Salovey, P. (2012). The interaction effects of program training, dosage, and implementation quality on targeted student outcomes for The RULER ap- proach to social and emotional learning. School Psychology Review, 41, 82-99.

Salovey, P. & Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition, and Personality, 9, 185-211.

Soylu, A. (2007). Firat üniversitesi ögrencilerinin sosyal ve duygusal ögrenme becerileri. Yayinlanmamis yüksek lisans tezi, Firat Üniversitesi, Elazig.

Tindal, C. (2002). Issues of Evaluation Qualitative Methods in Psychology A Research Guide (Edt. Banister, P. et al.). Buckingham: Open University Press 142-160.

Totan, T. & Kabakçi, Ö.F. (2010). Ilkögretim Ikinci Kademe Ögrencilerinde Sosyal Duygusal Ögrenme Becerilerinin Zorbaligi Yordama Gücü. Uludag Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi 23, 575-600.

Totan, T. & Kabasakal, Z. (2012). The effect of problem solving skills training on the social and emotional learning needs and abilities of 6th grade students. Elementary Education Online, 11, 813-828.

Totan, T. (2011). Problem çözme becerileri egitim programinin ilkögretim 6. sinif ögrencilerinin sosyal duygusal ögrenme becerileri üzerine etkisi. Yayinlanmamis doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Izmir.

Turanli, A.S. (2009). Ögretmenlerin Sosyal-Duygusal Destek Davranislari ve Ögrencilerin Algiladigi Ögrenme Düzeyi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 26 15-26.

Turner, H. A., Finkelhor, D., & Ormrod, R. (2006). The effect of lifetime victimization on the mental health of children and adolescents. Social Science & Medicine, 62, 13-27.

Türnüklü, A. (2004). Okullarda Sosyal ve Duygusal Ögrenme. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi 37, 136-152.

Usakli, H. (2013a). Esinden Ayrilmis Annelerin Görüsü Açisindan Çocuklarinin Sorunlari. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Karabük Üniversitesi 3, 195-208 Doi 10.14230/joiss23

Usakli, H. (2013b). Zekâ. Içinde (Edt. Yildirim, A. ve Eroglu, Ö.) Davranis Bilimlerine Giris. Konya: Egitim Yayinevi.

Vadeboncoeur, J.A. ve Collie, R.J. (2013). Locating Social and Emotional Learning in Schooled Environments: A Vygotskian Perspective on Learning as Unified, Mind, Culture, and Activity, 20:3, 201-225, DOI: 10.1080/10749039.2012.755205

Wang, N., Wilhite, S.C., Wyatt, J. Young, T. ve Bloemker, G. (2012). Impact of a College Freshman Social and Emotional Learning Curriculum on Student Learning Outcomes: An Exploratory Study. Journal of University Teaching & Learning Practice. 9, 1-20.

Weissberg, R.P., and O'Brien, M.U. (2004). What works in school-based social and emotional learning programs for positive youth development. Annals of American Academy of Political and Social Science 591: 86-97.

Wyatt, B.W. ve Bloemker, G.A. (2013). Social and Emotional Learning in a Freshman Seminar. Higher Education Staties. 3, 106-114.

YÖK. (2007). Ögretmen yetistirme ve egitim fakülteleri (1982-2007) Ankara: Yüksekögretim Kurulu.

YÖK. (2013) Sinif Ögretmenligi Lisans Programi http://www.yok.gov.tr/documents/10279/49665/sinif_ogretmenligi.pdf 10 Ocak 2013 erisim

http://www.youtube.com/watch?v=4wOWEGyO60o (Smart Hearts: Social and Emotional Learning Overview) 12 Ocak 2015 erisim

http://www.youtube.com/watch?v=bcabMZF6OtM (Ana Okulunda Çocuklara Siddet Uygulaniyor) 12 Ocak 2015 erisim

http://www.youtube.com/watch?v=DqNn9qWoO1M (5 Keys to Social and Emotional Learning Success) 12 Ocak 2015 erisim

http://www.youtube.com/watch?v=dRVTNpy6khE (Gediz Firdan Beldesi Çocuk Kavgasi) 12 Ocak 2015 erisim

http://www.youtube.com/watch?v=MArxKfb5Q8s (Okulda Dayak!) 12 Ocak 2015 erisim

http://www.youtube.com/watch?v=MhzhqwXRbAI (Engelli Çocuga Siddet) 12 Ocak 2015 erisim

http://www.youtube.com/watch?v=Sms8z7QWMFo (Gaziantep Üniversitesi Kavga) 12 Ocak 2015 erisim

http://www.youtube.com/watch?v=wmdsdC1GtjA (Okulda Siddet ) 12 Ocak 2015 erisim

http://www.youtube.com/watch?v=wMqJ5geT25Y (Okulda Dayak 2 Bölüm) 12 Ocak 2015 erisim

http://www.youtube.com/watch?v=wXFQc_A1ExA (Çocuklarin Kavgasi 3)

Yukay Yüksel, M. (2012). An Investigation of Social Behaviors of Primary School Children in terms of Their Grade, Learning Disability and Intelligence Potential. Educational Sciences: Theory & Practice - 13(2) 781-793.-