Content area
Full Text
ÖZET
Savasin baslarinda Karadeniz'de yogun casusluk faaliyetleri gerçeklestirilmistir. Bunlar telsiz telgraf ve sahillere yanasan askeri unsurlarin istihbarat toplamalari seklinde olmustur. Tüm bu faaliyetlerin amaci Karadeniz'deki Osmanli donamasinin hareketlerinden haberdar olmak, ordunun ikmal yollarini sekteye ugratmakti. Diger taraftan düvel-i muhasama tebaasinin da bu casusluk faaliyetlerine paralel katilimini engellemek için tedbirler alinmistir. Bu kapsamda düvel-i muhasama tebaasi Anadolu'nun iç kisimlarina gönderilerek muhtemel devlet aleyhine yapabilecekleri zararli faaliyetlerin önüne geçilmeye çalisilmistir. Tüm bu önlemler alinirken savas ortaminda Osmanli Devleti'nin insan hak ve hukukunun gözetilmesine gayret sarf ettigi gözlenmistir.
Anahtar Kelimeler: Casusluk Faaliyetleri, Osmanli Ordusu, Düvel-i Muhasama Tebaasi, Rusya, Karadeniz.
ABSTRACT
In the beginning of the WWI, extensive spying activities were done in The Black Sea. Those were wireless-telegram and military elements rolling up to the coasts that obtained intelligence. The aim of those activities was to be informed about fleet of Ottoman and interrupting way of reinforcement. On the other hand, precautions were taken by Ottoman Government to prevent subject of Entente Powers that would likely join to the spying activities. Within this context the subject of Allied were sent to inside places of Anatolia. Thus detrimental activities against the state were tried to prevent by the Ottoman Government. While those precautions were taken, in the war environment, The Ottoman had exerted about protecting human rights possibly.
Keywords: Spying Activities, The Army of Ottoman, The Subject of Entente Powers, Russia, The Black Sea.
Savastan önce Rusya ile ittifak arayisi içerisine girilmis fakat bundan herhangi bir netice çikmamistir. Zira Rus Hariciye Naziri Sazanov hükümete verdigi cevapta sunlari söylemisti; "...bizim kabul edebilecegimiz sekilde hareket etmedikleri takdirde bütün Anadolu'yu kaybedeceklerdir. Biz Ingiltere, Fransa ile müttefik oldugumuz için Türklerin hayati elimizdedir. Hâlbuki Türklerin bize zarar verecek iktidarlari yoktur..." (Bayar 1967: 1326). Rus Çari II. Nikola ise; "Türklerin savasa girmeleri Rusya'ya Karadeniz kiyilarinda tarihi görevlerini yapmak için zaten kararlasmis bulunan yolu açacaktir" demisti (Gologlu 1975: 247). Osmanli III. Ordu'sunun karsisinda bulunan Rus Kafkas Ordusu, Karadeniz Kiyi, Oltu, Sarikamis, Erivan ve Iran Azerbaycan guruplari olarak örgütlenmisti (Akgül 2005: 121). Karadeniz Kiyi Gurubu Karadeniz sahilleri Rus savas gemilerinin bombardimanlarina hedef olmustur. Mayin ve bombardimanlarla Ruslar Karadeniz'deki Osmanli ticaretini, III. Ordu'ya yapilan asker sevkiyatini, Kafkas cephesinin ikmalini ve kömür nakliyatini sekteye ugratmak istemistir. Karadeniz sahillerindeki sehir ve limanlarin bombalanmasiyla Müslüman halkin maneviyati hedef alinmis,...