Content area
Full Text
Öz
Italya, Trablusgarp Savasi devam ederken Osmanli Devleti'ne karsi bir teminat amaciyla Oniki Ada'yi isgal etmistir. Ayni dönemde Yunanistan'in Balkan Savaslari sirasinda daha kuzeyde yer alan adalari isgal etmesiyle birlikte adalar bölgesine kimin hâkim olacagi konusu Italya ve Yunanistan arasinda uluslararasi bir soruna dönüsmüstür. Oniki Ada üzerinden sürdürülen Yunan Italyan siyasi ve ekonomik rekabeti Güney Arnavutluk konusunda iki devletin karsit tezleri dolayisiyla daha da alevlenmistir. Böylece Oniki Ada ve Güney Arnavutluk sorunu ilerleyen dönemde iki taraf arasindaki bölgesel rekabetin temel sorunsallari olurken taraflar arasindaki çekisme Akdeniz, Adriyatik ve Balkanlarin nihai statükosunun tartisildigi bütün müzakerelere etki etmistir.
Anahtar Kelimeler: Italya, Yunanistan, Oniki Ada, Güney Arnavutluk, Kuzey Epir
Abstract
Italy occupied the Dodecanese during the Tripoli War in order to have a guarantee against the Ottoman Empire. In the same period with Greek occupation of islands located in the north during the Balkan Wars, who was going to dominate the region had become an international problem between Italy and Greece. Greek-Italian political and economic competition, continued over the Dodecanese Islands, flared up much more due to anti-thesis of two states about the status quo of southern Albania. Thus, while the problem of the Dodecanese Islands and South Albania became the basic problems of regional competition between the two sides in the coming period, contention between two states had effected all negotiations discussing the final status quo of Mediterranean, Adriatic and the Balkans.
Keywords: Italy, Greece, Dodecanese, South Albania, North Epirus
Giris
Bati literatüründe "Dodecanese" veya benzer sekillerde adlandirilan Oniki Ada, Akdeniz'de Güney Bati Anadolu'nun hemen açiginda, Rodos'u da içine alan adalar toplulugunu ifade eder. Osmanli Devleti bu adalari "cezayir-i isnâ-aser" olarak adlandirmistir1. Daha kuzeydeki Midilli, Sakiz ve Sisam gibi adalar diplomatik çevrelerde genellikle Oniki Ada'nin disinda tutulmus ve ayri konumlandirilmistir2. Osmanli Devleti de Anadolu'ya çok yakin olmalarina ragmen güneyde yer alan adalari farkli degerlendirmis ve konum itibariyla kuzeydekilerden ayirt etmistir. Oniki Ada olarak bilinen gurubun içinde yer alan adalar: Patmos, Lipsos, Leros, Kilimli, Istanköy, Astropalya, Incirli, Ilyaki, Sömbeki, Herke, Kerpe ve Kasot'tur3. Osmanli Devleti 16. yüzyilin basindan itibaren Rodos ve çevresindeki bu adalara hâkim olmustur. 20. yüzyilin baslarina kadar adalarin statükosu degismemis olmasina ragmen buralarda yasayan Yunan kökenliler uzun süredir Helenizm'in etkisindeydi ve Yunanistan'la birlesmeyi istiyordu4. Diger yandan Osmanli hâkimiyetine girene kadar Rodos'un St. John...