Content area
Full Text
Główne pytanie tekstu dotyczy wchodzenia w dorosłość młodych Polaków w wieku 18-29 lat, ich postrzegania dorosłości. Zgodnie z wynikami badania młodzi odchodzą obecnie od definiowania dorosłości w kategoriach tradycyjnych markerów społecznych na rzecz własności intrapsychicznych oraz kompetencji. Dorosłość jest silnie związana z postrzeganiem siebie jako osoby kompetentnej w obszarze zawodowym i relacji społecznych, z pewną autonomię. Markery te (kompetencji, relacji, autonomii) na poziomie mikro odpowiadają najważniejszym potrzebom psychicznym człowieka (teoria autodeterminacji). Na poziomie makro markery te są zbieżne z charakterystyką czterech europejskich modeli wchodzenia w dorosłość, stworzonych przez Cécile van de Velde. Polski model wydaje się mieć charakter hybrydowy, łączący dużą rolę kompetencji zawodowych i autonomii z naciskiem na samorozwój jednostki.
Słowa kluczowe: wchodzenie w dorosłość, młodzi, społeczne markery dorosłości, modele wchodzenia w dorosłość, teoria autodeterminacji
Abstract
The article focuses on the model of entering adulthood. According to the results of the on-line survey among 3264 (aged 18-29), people, in defining adulthood young people abandon the traditional social markers in favour of intra-psychic properties and competences. The sense of adulthood is strongly associated with the perception of oneself primarily as a competent person in both professional and social relations, and maintaining a certain autonomy. These markers (competencies, relationships, autonomy) at the micro level correspond to the most important psychological human needs (theory of self-determination). At the macro level, the markers of competence, relationships and autonomy are in line with the characteristics of four European models of adulthood ( Cécile van de Velde); the Polish model appears to be hybrid in character, combining the significant role of professional competences and autonomy with the emphasis on self-development of an individual.
Keywords: emerging adulthood; youth; social markers of adulthood; models of entering adulthood; theory of self-determination
Wprowadzenie·
Ostatnie dekady przyniosły Polsce, podobnie jak większości krajów Europy i Ameryki Północnej, coraz późniejsze osiąganie przez młodych ludzi społecznych markerów1 dorosłości, a także poczucia bycia dorosłym (np. Petrogiannis 2011; Sirch i inni 2009; Macek, Bej ček i Vaničkova 2007; Lowe i inni 2013; Nelson 2009). Ukończenie edukacji, pierwsza praca, wyprowadzka z domu rodzinnego i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego, wchodzenie w związek małżeński czy urodzenie dziecka maj ą miejsce w coraz starszym wieku, co w konsekwencji rozciąga proces stawania się dorosłym na okres od 18 do 29 roku życia (emerging adulthood...