Content area
Full Text
Summary
The author of this article examines the currently fashionable notion of a sovereign, disseminated by the Law and Justice (PiS) party in the election campaign of 2015. The semantic and axiological evolution of this historic concept has been presented in conceptual terms as well as within the so-called theory of parity. The concept of sovereign chosen from the field of conceptual 'ruler' was attributed to the nation and citizens. With time, however, that understanding was re-evaluated, and the changes related to the entirety of the lexical value of expression. The author also considers the functioning of the concept of a sovereign hand in hand with the loudly unspoken (i.e. empty space) notion of vassal functioning on the level of latent conceptualization. Evolving meanings, reversal of these words by politicians of different options is exemplified by their words.
Słowa klucze: dyskurs publiczny, kampania wyborcza 2015, pojęcie suwerena i wasala, ewolucja znaczeniowa
Key words: public discourse, election campaign of 2015, notion of a sovereign and notion of vassal, semantic evolution
Przyjęcie w badaniu języka perspektywy konceptualnej wiąże się między innymi z obserwacją wędrówki sensów słów w zależności od ich intencjonalnego zastosowania w różnych wypowiedziach. Jest to jednocześnie podejście dyskursowe. To właśnie w analizie dyskursu, według Michela Foucaulta (za: Howarth 2008: 87), szeroko ujmuje się wypowiedź, uwzględniając kontekst, sytuację, rolę nadawcy i odbiorcy, zwłaszcza aktywność tego ostatniego, kompetencje językowe i komunikacyjne uczestników dyskursu. Ze względu na starożytny rodowód pojęcia suweren, aby ustalić semantyzację i ewentualną resemantyzację bądź desemantyzację pojęcia, posłużyłam się ustalaniem znaczenia tego słowa (także innych z pola semantycznego 'władca') w słownikach dawnych i współczesnych. Definicje słownikowe były punktem odniesienia dla sensów nadanych słowu suweren przez kreatorów współczesnego dyskursu publicznego.
Perspektywa konceptualna w badaniu językowym polega przede wszystkim na ustaleniu jakości aktu konceptualizacji, który w omawianym ujęciu jest świadomym, celowym, twórczym wykreowaniem określonego pojęcia (faza upojęciowienia) i jego komunikacyjnego zobiektywizowania w języku (faza ujęzykowienia). Z tego powodu posługuję się określeniem pola konceptualnego1. Dodatkowo przywołuję także teorię parzystości konceptualnej2, ponieważ, analizując sposób semantyzacji słowa suweren, doszłam do wniosku, że jego kreator przy „reanimacji" semowej tego historycznego pojęcia celowo (prawdopodobnie?!) o czymś konceptualizacyjnie ważnym zapomniał - mianowicie o tym, że użycie pojęcia suweren podświadomie implikuje użycie innego słowa; czyli że pojawiło się tak zwane semantyczne miejsce puste...