Content area
Full text
Öz
Kiş Siyaset ve İktisat sosyolojisi açısından para/para basımı, devletlerin başka devletlere olan bağımsızlığının bir sembolü ve göstergesi kabul edilmektedir. Para bilimi olarak da bilinen nümizmatik ilmi, yalnızca mekanik bir üretim biçimini değil aynı zamanda toplumların sosyo-ekonomik hayatı hakkında da veriler sunmaktadır. Hayatı boyunca Osmanlı devletinin farklı kuramlarında önemli vazifeler ifa eden Abdullatif Suphi Paşa, kendi tarihimiz açısından değerlendirildiğinde ilk "nümizmatik"tir. Kişisel para koleksiyonundaki paralar hakkında yaptığı önemli çalışmaları ile Abdullatif Suphi Paşa, İslam tarihi bilimine yeni bilgilerin kazandırılmasını sağlamıştır. Bu çalışmaya konu olan UyÛnü 'l-AhbârFi'n-NukÛdVe'l-Asâr adlı risalesindeki bulguları vesilesiyle Abdullah Suphi Paşa, günümüze kadar ulaşmamış genelde bazı tarihsel açıdan önemli bulgulara ve bilgilere, özelde ise İslam tarihi açısından çok önemli bilgilere işaret etmektedir.
Anahtar Kelimeler:Abdullatif Suphi Paşa, Para, İslam, İktisat Sosyolojisi
Abstract
From the perspective of political and economic sociology, money/money printing is accepted as a symbol and indicator of the independent relationships among states. Numismatic, also known as monetary science provides data about not only a mechanical mode ofproduction but also socio-economic life of societies. Abdullatif Suphi Pasha, who carried out important duties in different institutions of the Ottoman state throughout his life, was the first numismatic in our history. Abdullatif Suphi Pasha, with his important works on personal money collection, ensured new knowledge to the science of Islamic history. With the help of the findings in his treatise UyÛnü 'l-AhbârFi'n-NukÛdVe'l-Asâr, which was the subject of this study, Abdullatif Suphi Pasha indicated very important and recondited information related generally to history and specifically to Islamic history.
Keywords: Abdullatif Suphi Pasha, Money, Islam, Economic Sociology
1.GİRİŞ
Bu çalışmaya konu olan ilgili metnin transkripsiyonu ve tahlilinden önce Abdullatif Suphi Paşa'nın hayatı hakkında kısaca bilgi vermek yerinde olacaktır. Abdullatif Suphi Paşa, 12 Muharrem 1234'te (11 Kasım 1818) Mora'nın merkezi olan Trapoliçe kasabasında doğmuştur. Kendisi ilk Maarif nâzın olan Abdurrahman Sami Paşa'nın oğludur (Akyıldız, 1993, s. 450). Devlet-i Al-i Osmani'nin ikinci Maarif nazırı Sami Paşazade Abdüllatif Suphi Paşa, Sami Paşazade Sezai'nin ise kardeşidir (Kocamemi, 2009, s. 51). Eğitim hayatı süresince özel hocalardan ders almıştır. Mora İsyanı esnasında 7 Ekim 1821'de ailesiyle birlikte esir edildiyse de Kasım 1823'te Mısır'a gitmelerine izin verilmiştir.
Babası burada Dîvân-ı Vilâyet baş muavinliğine getirilmiştir. Abdüllatif Subhi, henüz on üç yaşındayken Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın hususi kitâbetine memur olarak girmiştir. Daha...