Ergenlerde güneş ışınları, bronzlaşma Ve Kendi Kendine Deri Muayenesi Konusunda Verilen eğitimin Bilgi Ve davranışlara Etkisi

Abstract

Amaç: Güneşe zararlı maruziyetin ve dolayısıyla deri kanseri riskinin azaltılması için çocukluk çağlarında doğru bilgi ve davranışların kazandırılması önemlidir. Bu çalışma güneşten korunma ve kendi kendine deri muayenesi programının (GK-KKDMP) Türk ergenlerin bilgi ve davranışlarına etkisini belirlemek amacıyla yapıldı. Gereç ve yöntem: Çalışma öntest- sontest kontrol gruplu deneysel bir araştırmadır. Çalışma İstanbul’da bir lisede öğrenim gören girişim grubunda 125, kontrol grubunda 296 öğrenci ile yapıldı. Veriler tanıtıcı form, güneşten korunma bilgi anketi, Transteoretik model güneşten korunma (GK) ve güneş koruyucu kullanma (GKK) değişim aşamaları, güneşten korunma davranış ölçeği, karar dengesi, öz yeterlilik ölçeği ve bronzlaşma tutumu soruları ile toplandı. Güneşten korunma ve kendi kendine deri muayenesi programı bir hafta süre ile asılan farkındalık afişleri, video gösterimi ve sağlık eğitimini içermektedir. Bulgular: Program sonrasında ergenlerin güneş yanığı sayısının azaldığı, KKDM muayenesi yapma sıklığının arttığı, bronzlaşmaya yönelik farkındalığın arttığı, GK ve GKK değişim aşamalarında ilerleme görüldüğü, güneşten korunma davranışlarının, öz yeterliliğin ve yarar algılarının artığı saptandı. Ayrıca girişim grubundaki öğrencilerin GK-DSÖ puanlarında da kontrol grubuna göre anlamlı yükselme olduğu belirlendi. Sonuç: Güneşten korunma ve kendi kendine deri muayenesi programı, öğrencilerin bilgi ve davranışlarını geliştirmede etkili bulundu ve okullarda uygulanması önerilir. İlerideki çalışmalarda GK-KKDMP’nın uzun süreli etkileri değerlendirilebilir.

Alternate abstract:

Aim: It is important to raise awareness, give accurate knowledge and develop behavior during childhood in order to decrease the harmful sunlight exposure and the risk of skin cancer. This study is conducted to determine the effect of sun protection and skin self- examination program (SP-SSEP) on the knowledge and behavior of Turkish adolescents. Method: The study is pretest posttest control group experimental research. The research is conducted at in a high school in İstanbul with an intervention group, consisting of 125 students and a control group, consisting of 296 students . The data were were collected with the questions about sun protection, Transtheoretical model sun screen use, stages of change, sun protection behavior scale, decision balance, self-sufficiency scale, sun protection processes, sun-tanning behavior. Sun protection and skin self-examination program comprise of health education, video display, awareness posters posted on the walls for a week. Results: At the end the program, it is determined that the number of sunburns has decreased, the frequency of skin self- examination has increased, The awareness of sun tanning has increased, sun protection and sun screen uses have improved, sun protection behavior, self- sufficiency and benefit perception have increased. Conclusions: Sun protection and skin self-examination have been found effective in the improvement of the student knowledge and behavior thus. İt is advised to carry out this program at schools. İn future researches, the long-term effects of SP-SSEP can be evaluated.