Kevork Terzibaşyan’ın Şarkın Mistik Şiirinden Numûne veya Fuzûlî Şerhi Adlı Eserinde Mustafa Kemal Paşa

Abstract

Bu çalışmada Ermeni rahip Kevork V. Terzibaşyan’ın 1928 yılında kaleme almış olduğu Şarkın Mistik Şiirinden Numûne veya Fuzûlî Şerhi adlı eseri incelenmektedir. Fuzuli’nin hayatı, eserleri ve onun felsefi dünyasının dünya edebiyatındaki yerinin kapsamlı bir şekilde ele alındığı bu eser alanında ilk ve tek olma özelliği taşımaktadır. Terzibaşyan’ın 3 cilt olarak kaleme aldığı eserinin I. Cildinde yazarın “Selam Mustafa Kemal Paşa’ya” başlıklı bir bölüm de kaleme aldığı görülmektedir. Bu nedenle bu çalışmaya konu olan bu metin içerik açısından değerlendirilmektedir. Terzibaşyan’ın Batı Ermenice olarak kaleme alınmış olan söz konusu eseri ne yazıkki henüz Türkçeye kazandırılmamıştır. Çalışmada ilk olarak genel hatlarıyla Terzibaşyan’ın hayatı, söz konusu kiabın Türk dili ve edebiyatı açısından önemi üzerinde durulmuştur. Daha sonra Terzibaşyan’ın Fuzuli’nin hayatı ve eserlerini kapsamlı bir şekilde ele almış olduğu bir eserde Mustafa Kemal Paşa ile ilgili olarak hazırlanan bölümün içeriği değerlendirilmiştir. Bu bölümde rahip Terzibaşyan’ın kullandığı dil, üslüp ve sözcükler aracılığıyla gerek Osmanlı İmparatorluğu gerekse de Cumhuriyet dönemine bakış açısı anlaşılmaya çalışılmıştır.

Alternate abstract:

In this study, the book of Armenian priest Kevork V. Terzibaşyan which is written in 1928, entitled From the Mystical Poem of the Song to the Sample or Fuzûlî Commentary was examined. It is valuable in terms of being the first and only feature in this work area where Fuzuli's life, works and philosophical world are comprehensively studied. In such an important work written by Terzibaşyan, the author also wrote a section titled “Selam Mustafa Kemal Pasha”. For this reason, this text, which is the subject of this study, is evaluated in terms of history and literature. Unfortunately, the work of Terzibaşyan, written in Western Armenian, has not yet been translated into Turkish. In the study, firstly, it is planned to focus on the life of Terzibaşyan and its importance in terms of Turkish language and literature. Then, the content of the section about Mustafa Kemal Pasha will be evaluated. In this part, the language used by the priest Terzibaşyan, through his style and words, the perspective of the Ottoman Empire and the Republican period is tried to be understood.