Halkbiliminde Argonun Yeri ve Argoda Kullanılan Sayılarda Kültürün İzleri

Abstract

Bireyler ve toplumlar açısından taşıdığı değerler, zaman zaman etik ihlaller üzerinden eleştirilse de argonun bireysel ve toplumsal ilişkileri inşa eden kültürel bir yanı vardır. Halk kültürünün kendisine sunduğu imkânlardan yararlanan argo, bir kültürel üretim alanıdır ve dilsel üretime canlılık katar. Varoluşu anlamlandırma yollarından biri olan sayılar; her kültürde dinî, mistik, folklorik değerler kazanmış ve farklı çağrışım alanları oluşturmuştur. Böylece bir tür şifreleme göreviyle halk kültürünün izlerini barındıran sayılar; mecazi, sembolik, metaforik anlamlar yüklenerek argonun toplumsal işlevini gerçekleştirmesini de sağlamıştır. Bu makalede Tanıklarıyla Büyük Argo Sözlüğü, Türk Argo Sözlüğü, Kadın Argosu Sözlüğü taranarak tespit edilen ifadelerdeki sayılar (0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 17, 18, 20, 30, 31, 35, 36, 40, 45, 50, 52, 58, 66, 69, 70, 75, 90, 99, 100, 180, 333, 400, 1500, 1715) ele alınmıştır. Bu sayılar sahip oldukları metaforik, metonimik, ironik, sembolik ve çağrışımsal anlamlar sayesinde toplumda alenen söylenemeyen, tabu ve ayıp kabul edilen duyguların/düşüncelerin açık veya örtük olarak ifade edilmesine aracılık etmiştir. Yine argodaki bu sayıların kültürel kodları bünyesinde taşıyarak ölüm, cinsellik, kumar oyunları ile ilgili düşünce, duygu, tutumların söylemsel/sanatsal şekilde doğrudan ya da dolaylı olarak söze ve davranışa dönüşmesine imkân tanıdığı sonucuna ulaşılmıştır.

Alternate abstract:

Although the values it carries for individuals and societies are criticized at times for ethical violations, slang has a cultural aspect that builds individual and social relations. Slang which uses the opportunities offered by folk culture is an area of cultural production and adds vitality to linguistic production. Numbers which are one of the ways of making sense of existence, have gained religious, mystical, and folkloric values in every culture and created different areas of connotations. Thus, the numbers, which contain the marks of folk culture with a kind of encryption function, have also enabled slang to fulfill its social function by attributing figurative, symbolic, and metaphorical meanings. In this article, the numbers (0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 17, 18, 20, 30, 31, 35, 36, 40, 45, 50, 52, 58, 66, 69, 70, 75, 90, 99, 100, 180, 333, 400, 1500, 1715) in the expressions identified by scanning the Tanıklarıyla Büyük Argo Sözlüğü, Türk Argo Sözlüğü, Kadın Argosu Sözlüğü are discussed. Through the metaphoric, metonymic, ironic, symbolic and connotative meanings they have, these numbers have explicitly or implicitly mediated the expression of feelings/thoughts that cannot be said publicly in society and are considered taboo and shameful. Again, it is concluded that by carrying culturel codes, these numbers in slang enable thoughts, feelings and attitudes about death, sexuality and gambling games to be transformed directly or indirectly into words and behavior in a discursive/artistic way.