Urban Metabolism of İstanbul: Waterfronts as Metabolized Socio-Natures Between 1839 and 2019

Abstract

Viewing the construction processes of urban spaces through urban political ecology reveals a context that deals with the production of nature as space. Considering the age of ecological rift in which we live, the urgency for understanding and altering the complicated relationship between society and nature, institutionalized mainly through urban design and architectural projects in modern times, is apparent. For doing this, unfolding the urban metabolism of cities will have an essential place in the future. This dissertation explores the concept of urban political ecology as a perspective for understanding the shifting urban metabolism of İstanbul in the period between 1839 and 2019. It aims to develop an approach for understanding socio-natural production and the transformation of the urban space concerning the actions of political events and forces in the context of waterfronts through urban metabolism embedded in particular metabolic flows. First, it traces the particular metabolic flows that constitute the space-making agenda embedded in the political-economic vision, projection, and struggle of each studied sub-period. Second, it records the transition and struggle from a labor-intensive urban metabolism to a capital-intensive urban metabolism in İstanbul between 1839 and 2019. Third, it follows the critical role of architectural practice and urban agenda as political instruments that operate through metabolic flows concerning the shifting urban metabolism of İstanbul within the perspective of urban political ecology. In short, this dissertation makes an original contribution to the context of urban metabolism and the efforts of urban studies at large to transcend the dualities between the social and natural. Moreover, it contributes to discovering the shifting ideology of nature through the space-making agenda and keeping the records of the unfinished urban projections of one period in İstanbul that were completed in another. Above all, this dissertation aims to criticize waterfronts as metabolized socio-natures under the capitalist mode of production. It focuses on the evolution of different types of visions and projections for waterfronts and relationally inner parts of the city throughout the metabolic flows of land, water, urban voids, oil, coal, iron, and cement, respectively. Accordingly, this study seeks to provide critical insights for the next generation of research on the urbanization process in critical architectural and urban studies as well as how this process may affect the socio-natural landscapes of human health and ecosystems.

Alternate abstract:

Modern kentsel mekanların oluşum süreçlerini kentsel politik ekoloji perspektifinden ele almakdoğanın mekan olarak üretiminiele alan bağlamı ortaya çıkarmaktadır.İçinde yaşadığımız ekolojik yarılmalar çağında, temelde kentsel tasarım ve mimari projelerle kurumsallaşan toplum ve doğa arasındaki karmaşık ilişkiyikavramakve değiştirmek için bir şehrin kentsel metabolizmasını ortaya çıkarmak gelecekte önemli yer tutacaktır. Bu tez 1839-2019 yılları arasında İstanbul’un değişen kentsel metabolizmasını anlamak için kentsel politik ekoloji perspektifini araştırmaktadır. Öncelikle, kentsel mekanın karmaşık sosyo-doğal üretiminin ve dönüşümünün kıyılar özelinde belirli metabolik akışların politik güçler ve mücadeleler aracılığıyla gömülü olduğu kentsel metabolizma konsepti bağlamıyla eleştirel bir yaklaşım geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bunu yaparken ilk olarak, her dönemin politik-ekonomik vizyonunda, projeksiyonunda ve mücadelesinde gömülü olan mekan üretim ajandasını oluşturan belirli metabolik akışların izini sürmektedir.İkinci olarak, tez İstanbul’un 1839 ve 2019 yılları arasında “emek-yoğun kentsel metabolizmadan” “sermaye-yoğun kentsel metabolizmaya” geçişi ve mücadeleyi kaydetmektedir. Üçüncü olarak, kentsel politik ekoloji perspektifinde İstanbul’un değişen kentsel metabolizmasına ilişkin metabolik akışlarla işleyen politik araç olarak mimarlık pratiğinin ve kentsel ajandanın kritik rolünü takip etmektedir. Bu doktora tezinin özgün katkısı, genel olarak kent çalışmalarındaki kentsel metabolizma bağlamına ve sosyal ile doğal olan arasındaki ikilikleri aşmaya bir katkı sağlamaktır. Ayrıca, değişen doğa ideolojisinin mekân oluşturmaajandasıüzerinden keşfedilmesi ve İstanbul'da bir dönemin bitmemiş projeksiyounun başka bir dönemde tamamlanmasının açığa çıkarılması da diğer özgün katkılarını oluşturmaktadır. Hepsinin ötesinde, bu tez kıyıyı kapitalist üretim ilişkilerinde metabolize olmuş bir sosyo-doğa olarak ele alarak, farklı politik vizyon ve projeksiyonlar ışığında, kentiniç kısımlarıyla bağlantılılığını kaybetmeden karanın, suyun, kentsel boşluğun, petrolün, kömürün, demir ve çimentonun metabolik akışları aracılığıyla mekansallaşmasını sorgulamaktadır. Bu bağlamda, bu çalışma eleştirel mimarlık ve kent çalışmalarındaki gelecekteki kentleşme süreçlerine dair araştırmalara ve bu sürecin sosyo-doğal peyzajları, insan sağlığını ve ekosistemleri nasıl etkileyeceğine dair eleştirel bir öngörü sunmayı amaçlamaktadır.