Content area
Bu çalışma, Çince “Amelin Sebepleri ve Semereleri Suduru” (ASSS) 佛說善惡 因果經 metnini, filolojik bir perspektifle ele alarak tenkitli eski metin yayımlama yöntemleriyle incelemiştir. Türkiye’de Çince Burhancı (Buddhist) metinlerin doğrudan incelenmediği göz önüne alındığında, bu araştırma, ilk kez bir Çince sudurun el yazmalarını kıyaslayarak tenkitli metnini sunmuş ve metnin tam Türkçe çevirisini hazırlayarak literatüre kazandırmıştır. BnF’taki Pch2055 ve Pch2922 el yazma nüshalarının Taishō baskısıyla karşılaştırmasını yaparak yeni bir okuma ortaya konulup, el yazmalarındaki nüsha farklılıkları detaylıca belirtilmiştir. Ayrıca çalışma kapsamında, metnin Çince, Soğdca ve Eski Uygurca versiyonları karşılaştırmalı olarak sunulmuştur.
Bu çalışma, önceki araştırmaları doğrulayarak, metnin apokrif olmasına rağmen filolojik açıdan büyük bir değere sahip olduğunu ve farklı dillere yapılmış tercümeleriyle karşılaştırmalı dil bilimi çalışmalarına önemli bir kaynak sağladığını ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, Çince metnin varyantlarında gözlemlenen im farklılıkları ve tercümelerdeki anlam değişiklikleri, metnin kültürel ve dilsel bağlamda yeniden şekillendiğini göstermektedir. Araştırmada, Tibetçe ve diğer çevirilere sınırlı erişim, çalışmanın sınırları arasında yer almış olsa da Çince ve Soğdca metinler arasındaki paralellikler Türkçeye aktarılarak bu eksiklik bir ölçüde dengelenmiştir.
Sonuç olarak, ASSS’nun detaylı filolojik incelemesi, Sinoloji, Türkoloji, İranistik ve Burhancılık alanlarında yeni bir perspektif sunmaktadır. Bu çalışma, eski diller arasında dilsel ve kültürel etkileşimleri anlamak için önemli bir temel oluşturmaktadır. Gelecekteki araştırmaların, özellikle Tibetçe ve Moğolca gibi diğer versiyonların detaylı tetkikiyle zenginleşmesi öngörülmektedir.