Content area
Full Text
Özet
Psikonöroimmünoloji beyin, nöro-endokrin sistem ve immün sistem arasinda nöropeptitler ve hormonlar araciligiyla kurulan dinamik iliskileri arastiran yeni bir çalisma disiplinidir. Mental ve psisik faktörlerin immün sistemi ve sonuçta genel sagligi ne sekilde etkiledigini açiklamayi hedesemektedir. Deri immün islevlerin yürütülmesinde kritik bir role sahip bir organdir; iç ve dis stresörlere yanit veren ve birbiriyle son derece uyumlu çalisan hücre topluluklarini içermektedir. Derideki immün sistem hücrelerinin ve islevlerinin etkilenmesiyle ortaya çikan hastaliklarda psisik stres beyin, sinir sistemi ve endokrin sistemi de kapsayan karmasik olaylar örüntüsü yaratmakta, hastaligin ortaya çikisi, seyri ve tedaviye yanitini ödemli ölçüde etkilemektedir. Bu makalede psikojen faktörlerin deriyi nasil etkiledigi ve hangi sistemleri harekete geçirdigi ve psisik stresin etkiledigi belli basli dermatolojik hastaliklarin gözden geçirilmesi amaçlanmistir. (Türkderm 2010; 44 Özel Sayi 1: 10-5)
Anahtar Kelimeler: Psikonöroimmünoloji, psikosomatik hastaliklar, psoriasis, vitiligo, alopesya areata
Summary
Psychoneuroimmunology is a new discipline which searches dynamic relationship between mind, neuroendocrin system and immune system that is organized via neuropeptides and hormones. It aims to investigate and explain how mental and psychic factors affect immune system and ultimately general health. The skin is an organ which has a critical immune function, and also has cell populations to respond to both intrinsic and extrinsic stressors in a coordinated manner. Psychic stress creates an array of complex events involving the brain, nervous system and immune system in cutaneous diseases in which immun system cells and their functions are affected. It has been aimed to review how psychic stress influences the skin and which systems are driven and also which main dermatologic diseases are involved in this context. (Turkderm 2010; 44 Suppl 1: 10-5)
Key Words: Psychoneuroimmunology, psychosomatic diseases, psoriasis, vitiligo, alopecia areata
Giris
Psikolojik ve sosyal faktörler genel olarak hastaliklarin ortaya çikisini, gelismesini ve iyilesmesini genel olarak psikososyal yapilanma ve saglikla iliskili davranislar olmak üzere iki sekilde etkiler: Psikososyal yapilanma mental saglik, kisilik ve duygudurum özellikleri ile sosyal iliskileri kapsar; kisinin yasam olaylari ve stresörleri algilama ve yorumlama tarzini sekillendirirken stresörlere verecegi yaniti belirler. Saglikla ilgili davranislar ise egzersiz, beslenme, sigara ve alkol kullanimi gibi davranislari kapsar ve psikososyal etmenlerle birlikte kisinin sagligini etkiler. Biyopsikososyal modele göre tüm bu etmenler bireyin genetik veya yapisal karakteristikleri ile etkilesime girerek belli hastaliklara zemin hazirlar (diyatez). Buna göre hastaliga uygun genetik predispozisyon...