zgn Aratrma / Original Investigation
3
Youn Bakm nitesinde Yatan Hastalarda Trombositopeni Skl ve Trombositopeni Geliimini Etkileyen Faktrler
Incidence of Thrombocytopenia in Patients Hospitalized in the Intensive Care Unit and Factors Affecting the Development of Thrombocytopenia
Ramazan Cokun1, Nilgn zlem Alptekinolu Mendil1, Mcahit Mustafa Kaya2, Glseren Elay1, lhan Bahar1, Zahide Karaca1, Krat Gndoan1, Murat Sungur1, Muhammet Gven1
1Erciyes niversitesi Tp Fakltesi, Hastalklar Anabilim Dal, Youn Bakm Bilim Dal, Kayseri, Trkiye
2Erciyes niversitesi Tp Fakltesi, Hastalklar Anabilim Dal, Kayseri, Trkiye
z
Abstract
Ama: Trombositopeni, youn bakm nitelerinde sk grlr ve yksek mortalite ile ilikilidir. Bu almann amac, Medikal Youn Bakm nitesinde (MYB) takip edilen hastalarda trombositopeni skln tespit etmek ve trombositopeni geliimini etkileyen faktrleri deerlendirmektir.
Gere ve Yntemler: Bu alma, bir MYBde retrospektif olarak yapld. Bilgiler hastalarn dosyalarndan ve elektronik kayt sisteminden elde edildi. almaya 24 saatten fazla youn bakm nitesinde takip edilen hastalar alnd. Hastalarn demograk verileri, ilk 24 saatteki en kt laboratuvar deerleri ile en dk trombosit deeri ve buna sebep olabilecek ilalar kaydedildi.
Bulgular: almaya 237 hasta dhil edildi. Hastalarn 106s kadn (%45), 131i ise erkekti (%55). Ya ortalamas 6218 yl idi. En sk youn bakma yat nedenleri; solunum yetmezlii (%33) ve nrolojik hastalklar (%13) idi. Takiplerinde hastalarn %45inde trombositopeni geliti. Hastalarn ortalama APACHE II skoru 2410, SOFA skoru 94 ve MODS skoru 63 idi ve trombositopeni gelien hastalarda gelimeyenlere gre daha yksek bulundu (p<0,0001). Trombositopeni geliimini etkileyen faktrler incelendiinde hastalarn %61inin prolaktik veya tedavi dozunda heparin ald tespit edildi. Hastalarn 106snda (%45) ise bir veya daha fazla trombositopeni yapan ila kullanld grld. Trombositopeni gelien hastalarda youn bakmda kalma sresi daha uzun idi (p=0,042). Hastalarn genel mortalitesi trombositopeni gelienlerde gelimeyenlere gre daha yksek idi (%91 ve %55; p<0,0001).
Sonu: Trombositopeni youn bakm nitelerinde sk grlmektedir. Youn bakmda kullanlan ilalar trombositopeni gelimesine neden olmaktadr. Hastalarn mortalitesi trombositopeni gelien hastalarda daha yksektir. (Youn Bakm Derg 2016; 7: 3-8)
Anahtar szckler: lalar, mortalite, trombositopeni, youn bakm
Geli Tarihi: 10.02.2015 Kabul Tarihi: 08.09.2015 evrimii Yayn Tarihi: 30.11.2015
Objective: Thrombocytopenia is common in intensive care units (ICUs) and is associated with high mortality. The aim of this study was to determine the incidence of thrombocytopenia and to evaluate the factors affecting the development of thrombocytopenia in patients who stayed at a medical intensive care unit (MICU).
Material and Methods: This study was conducted retrospectively in a MICU. The data were obtained from patients folders and the hospitals electronic records system. Patients who stayed for more than 24 h in the ICU were included in the study. The demographic data, the worst laboratory values in the rst 24 h, the lowest platelet counts, and medications that can cause thrombocytopenia were recorded.
Results: A total of 237 patients were included in this study; 106 of them (45%) were female and 131 (55%) were male. Their average age was 6218 years. The most common reasons for hospitalization in the ICU were respiratory failure (33%) and neurological diseases (13%). During follow-up, 45% of the patients developed thrombocytopenia. The mean APACHE-II score was 2410 and SOFA score was 94. The mean MODS score was 63, and it was higher in the patients who developed thrombocytopenia than those who did not (p<0.0001). Upon analyzing the factors affecting the development of thrombocytopenia, prophylactic or therapeutic heparin use was determined in 61% of the patients. It was determined that 106 patients (45%) were using one or more drugs that can trigger thrombocytopenia. The patients who developed thrombocytopenia stayed longer in the ICU (p=0.042), and their overall mortality rate was higher than those who did not develop thrombocytopenia (91% vs. 55%; p<0.0001).
Conclusion: Thrombocytopenia is common in ICUs. Drugs used in ICUs can lead to the development of thrombocytopenia. The mortality rate among patients who develop thrombocytopenia is high. (Youn Bakm Derg 2016; 7: 3-8)
Keywords: Drugs, critical care, mortality, thrombocytopenia
Received: 10.02.2015 Accepted: 08.09.2015 Available Online Date: 30.11.2015
Giri
Trombositopeni iin farkl tanmlamalar olmakla beraber tam kan saymndaki trombosit saysnn 150.000/L altnda olmas trombositope-
ni olarak kabul edilir (1). Ancak baz yazarlar tarafndan trombositopeni snr 100.000/L olarak kabul edilmektedir (2, 3). Trombositopenisi olan hastalarda beklenen en nemli problem kanamadr. Kanama riski trombosit deerleri ile ters orantldr (1).
Bu alma 11.Ulusal Dahili ve Cerrahi Bilimler Youn Bakm Kongresinde sunulmutur, 12-15 Kasm 2014, Antalya, Trkiye.
This study was presented at the 11th Congress of Turkish Society of Medical and Surgical Intensive Care Medicine, 12-15 Novomber 2014, Antalya, Turkey.
Yazma Adresi / Address for Correspondence: Dr. Ramazan Cokun, e.posta: [email protected]: 10.5152/dcbybd.2015.808Telif Hakk 2016 Trk Dahili ve Cerrahi Bilimler Youn Bakm Dernei - Makale metnine www.dcyogunbakim.org web sayfasndan ulalabilir.
Copyright 2016 by Turkish Society of Medical and Surgical Intensive Care Medicine - Available online at www.dcyogunbakim.org
4
Cokun ve ark. Youn Bakm nitesinde Trombositopeni Youn Bakm Derg 2016; 7: 3-8
50 45 40 35 30 25 20 15 10
5 0
44.7
16
Gelite trombositopeni gelien hasta yzdesi
Toplam trombositopeni gelien hasta yzdesi
Tablo 1. almaya alnan hastalarn demografik zellikleri
Deiken
Deer
Ya, SS
62,418,1
Cins, n (%)
Kadn
106 (44,7)
Erkek
131 (55,3)
Youn bakma yat nedeni, n (%)
Solunum yetmezlii
78 (32,9)
Nrolojik hastalklar
31 (13,1)
Metabolik nedenler
28 (11,8)
Hepatik yetmezlik
24 (10,1)
ntoksikasyonlar
19 (8,0)
Post-operatif hasta
16 (6,8)
Kardiyovaskler hastalklar
15 (6,3)
Gastrointestinal kanama
14 (5,9)
Hematolojik hastalklar
6 (2,5)
Dier hastalklar
6 (2,5)
Alt hastalklar, n (%)
Konjestif kalp yetmezlii
66 (29)
Hipertansiyon
65 (27)
Kronik tkayc akcier hastalklar
56 (24)
Diyabetes mellitus
51 (22)
Maligniteler
42 (18)
Koroner arter hastal
37 (16)
Nrolojik hastalklar
32 (14)
Kronik bbrek hastalklar (diyaliz dahil)
30 (13)
Psikiyatrik hastalklar
10 (4)
Romatolojik hastalklar
7 (3)
Dier (sendromlar ve nadir hastalklar dahil)
12 (5)
Alt hastal olmayan
27 (11)
APACHE-II, SS
23,99,8
MODS, SS
6,43,1
SOFA, SS
9,13,9
GKS, SS
9,74,4
Hastanede kal sresi (min.-maks.), gn
15 (2-73)
Youn bakmda kal sresi (min.-maks.), gn
9 (1-61)
169 (71,3)
APACHE-II: Acute Physiology and Chronic Health Evaluation-2; MODS: oklu Organ Yetmezlii Skoru (Multiple Organ Dysfunction Score); SOFA: Sequential Organ Failure Assessment; GKS: Glasgow Koma Skalas; SS: standart sapma
Mortalite, n (%)
ekil 1. Youn bakma girite ve takipte gelien trombositopeni oranlar
Youn bakm hastalarnda, trombositopeni ok sk grlen bir laboratuvar bozukluudur. Daha nce cerrahi ve medikal youn bakm hastalar zerinde yaplm almalarda trombositopeni insidans %35-44 arasnda bulunmutur (4). Trombositopeninin altnda yatan nedeni belirlemek hasta ynetimi ve tedavi karar asndan nem arz eder. Yaplan almalarda, youn bakmlarda sepsis en nde gelen trombositopeni nedenleri arasnda bulunmutur (5, 6).
Hematolojik hastalklarn dlanarak yapld bir baka almada da sepsis youn bakmda yatan hastalarda trombositopeninin en nemli nedenlerindendir (4). Ayn almada ila ilikili trombositopeni; sepsis ve dissemine intravaskler koaglasyon (DK)dan sonra; %10 ile 3. sray almtr (4). Grld gibi, bu almaya konu olan ila ilikili trombositopeni hep arka planda kalm ve sepsis kadar nemsenmemitir. Bu almada birinci amacmz; Medikal Youn Bakm nitesi (MYB) hastalarnda trombositopeni skln belirlemek ve trombositopeni derinlii ile mortalite arasndaki ilikiyi aratrmaktr. kinci amacmz ise, trombositopeni yapabilen ilalarn etkisini irdelemek ve trombositopeninin klinik sonularn deerlendirmektir.
Gere ve Yntemler
Bu almaya Erciyes niversitesi Tp Fakltesi MYBde 01.01.2008-31.12.2012 tarihleri arasnda yatm hastalar alnd. Hastalarn bilgileri retrospektif olarak dosyalar ve elektronik kayt sistemleri incelenerek topland. almaya 18 ya ve st tm hastalar alnd. Gebe olan veya 24 saatten daha ksa sre youn bakmda yatm olan hastalar alma d brakld.
almaya alnan tm hastalarn demografik bilgileri, youn bakma yat nedeni ve altta yatan kronik hastalklar kayt edildi. Hastalarn youn bakma giriinden itibaren ilk 24 saatte en kt laboratuvar deerleri ile en dk trombosit deeri ve buna sebep olabilecek ilalar kaydedildi.
Hastalarn Acute Physiology And Chronic Health Evaluation-II (APACHE-2), oklu Organ Yetmezlii Skoru (Multiple Organ Dysfunction Score: MODS), Sequential Organ Failure Assessment (SOFA), Glasgow Koma Skoru (GKS) hesapland.
Hastalarn ilk 24 saatteki tam kan saym parametreleri kayt edildikten sonra, zellikle trombosit saysna bakld ve ilk 24 saatte 100.000/L ve altndaki trombosit saym olanlar youn bakma girerken trombositopenisi olan hastalar grubuna dahil edildi. 100.000/L deerinin stnde trombosit says olanlar normal trombosit deeri ile youn bakma girmi kabul edildi. Hastalara kullanlm tm ilalar incelenerek trombositopeni yapabilecek ilalar listelendi. Youn bakma yatnda trombositopenisi olmayan hastalarn takibinde trombositopeni geliip gelimediine bakld.
almaya alnan hastalarn youn bakmda ve hastanede kal sreleri ile hastaneden k durumlar (taburcu ya da lm) kaydedildi.
alma iin Erciyes niversitesi Tp Fakltesi Etik Kurulundan 22.11.2013 tarihinde 2013/625 karar numaras ile onay alnd.
statistiksel AnalizTm istatiksel analizler SPSS 15 paket program (Statistical Package for the Social Sciences Inc., Chicago, IL, ABD) kullanlarak yapld.
Youn Bakm Derg 2016; 7: 3-8
Cokun ve ark. Youn Bakm nitesinde Trombositopeni
5
Tablo 2. Youn bakmda yat sresince trombositopenisi olan ve olmayan hastalarn demografik verileri
Trombositopenisi
Trombositopeni
p
olanlarda n=106
olmayanlarda n=131
Ya yl (SS)
61,317,3
63,218,7
0,430
Cinsiyet, n (%)
Erkek 60 (57) 71 (54)
0,711
Kadn
46 (43)
(46)
APACHE-II puan (SS)
26,89,1
21,59,8
<0,0001
MODS puan (SS)
7,62,9
5,52,9
<0,0001
SOFA puan (SS)
10,83,7
7,83,4
<0,0001
GKS puan (SS)
9,34,6
10,04,38
0,245
Hastanede kal sresi gn (SS)
16,713,4
14,112,7
0,119
Youn bakmda kal sresi gn (SS)
10,17,2
8,17,9
0,042
lm n (%)
96 (91)
73 (55)
<0,0001
Trombositopeni yapan ila says n (%)
Bir ila
1 (1)
4 (3)
ki ila
11 (10)
23 (18)
ila
12 (11)
29 (22)
Drt ila
26 (25)
33 (25)
0,033
Be ila
22 (21)
15 (12)
Alt ila
17 (16)
12 (9)
Yedi ila ve zeri
17 (16)
15 (12)
DVT profilaksi veya tedavisi n (%)
Heparin kullanm (profilaksi amal)
39 (33)
80 (67)
Heparin kullanm (tedavi amal)
4 (29)
10 (71)
0,442
DMAH kullanm
6 (21)
23 (79)
Youn bakma yat nedeni n (%)
Solunum yetmezlii
33 (42)
45(58)
Kardiyovaskler hastalklar
3 (20)
12 (80)
Nrolojik hastalklar
16 (52)
15 (48)
Metabolik nedenler
10 (36)
18 (64)
Hematolojik hastalklar
6 (100)
0 (0)
<0,0001
Hepatik yetmezlik
19 (79)
5 (21)
Postoperatif hastalar
7 (44)
9 (56)
GS kanamalar
6 (43)
8 (57)
ntoksikasyonlar
2 (11)
17 (89)
Dier nedenler
4 (67)
2 (33)
APACHE-II: Acute Physiology and Chronic Health Evaluation-2; MODS: oklu Organ Yetmezlii Skoru (Multiple Organ Dysfunction Score); SOFA: Sequential Organ Failure Assessment; GKS: Glasgow Koma Skalas; SS: standart sapma; DVT: Derin ven trombozu; DMAH: dk molekl arlkl heparin; GS: gastrointestinal sistem
Saysal deikenler normal dalm varsaymlarn saladnda Student t-testi, salamadnda Mann-Whitney U testi gruplarn karlatrlmasnda kullanld. Kategorik verilerin karlatrlmasnda Ki-kare testi kullanld. Tekli lojistik regresyon analizi trombositopeni gelien hastalarda mortaliteyi etkileyen risk faktrlerini belirlemek iin kullanld. Odds ratio (OR) ve %95 confidence interval (CI) binary lojistik regresyon kullanlarak hesapland. P<0,05 istatiksel olarak anlaml kabul edildi.
Bulgular
Bu almaya 237 hasta dahil edildi. Hastalarn 106s kadn (%45), 131i ise erkekti (%55). Ya ortalamas 6218 yl idi. En sk youn bakma yat nedenleri solunum yetmezlii (%33), nrolojik hastalklar (%13) ve metabolik nedenler (%12) olan hastalarn demografik zellikleri Tablo 1de gsterilmitir.
Altta yatan hastalklara bakldnda en sk grlenler; %29 hastada konjestif kalp yetmezlii, %27sinde hipertansiyon, %24nde kronik obstrktif akcier hastal olduu grld.
6
Cokun ve ark. Youn Bakm nitesinde Trombositopeni Youn Bakm Derg 2016; 7: 3-8
Tablo 3. Trombositopeni yapabilen ilalar ve kullanm Trombositopeni gelien hastalarda trombositopeni yapabilen ilalar ve kullanm sklklar
Antibiyotikler
n (%)
Antifungal ilalar
n (%)
Sulbaktam-ampisilin
77 (32)
Flukonazol
30 (13)
mipenem
69 (29)
Amfoterisin B
3 (1)
Piperasilin-Tazobaktam
56 (23)
Lipozomal Amfoterisin B
3 (1)
Vankomisin
27 (11)
Meropenem
24 (10)
Seftriakson
22 (9)
Teikoplanin
19 (8)
Sulperazon
18 (7)
Klaritromisin
15 (6)
Sefepim
8 (3)
Trimetoprim-Sulfometoksazol
8 (3)
Dier ilalar
31 (12)
H2 reseptr antagonistleri mmunsupresif ilalar Famotidin
189 (80)
Siklosporin
4 (2)
Ranitidin
3 (1)
Mikofenolat Mofetil
1 (0,4)
Dier ilalar
2 (0,8)
Heparin ve DMAH Diretik ilalar Heparin
159 (67)
Furasemid
65 (27)
Enoksaparin
41 (17)
Spironolakton
3 (1)
Fondaparinux
2 (0,8)
Asetazolamid
2 (0,8)
Proton pompa inhibitrleri Santral sinir sistemi ilalar Omeprazol
56 (24)
Sodyum Valproat
12 (5)
Fenitoin
3 (1)
Karbamezapin
2 (0,8)
Dier ilalar
5 (2)
NSA ve antiagreganlar Antiviral ilalar Asetil Salisilik Asit
28 (12)
Gansiklovir
6 (2)
Parasetamol
12 (5)
Asiklovir
2 (0,8)
Dier ilalar
5 (2)
Dier ilalar
4 (1,6)
Antihipertansif ilalar Dier ilalarRamipril
10 (4)
Digoksin
9 (4)
Karvedilol
7 (3)
Alloprinol
5 (2)
Dier ilalar
6 (2,2)
Atorvastatin
4 (2)
Dobutamin
4 (2)
Dierleri
7 (3,2)
DMAH: dk molekl arlkl heparin; NSA: non-steroid antiinflamatuar ila
Tm hastalarn ortalama APACHE-II skoru 23,99,8, MODS skoru 6,43,1, SOFA skoru 9,13,9 ve GKS puan 9,74,4 idi.
Tm hastalarn ortanca hastanede kal sresi 15 gn (2-73 gn) iken, hastalarn youn bakmda kal sresi ortanca 9 gn (1-61 gn) idi. almaya alnan tm hastalarn 169u (%71,3) ld.
almaya alnan hastalarda trombositopeni oran %44,7 bulundu. Tm hastalarn %16snda youn bakma girite trombositopenisi mevcuttu. Buna gre youn bakm yat srasnda yeni gelimi trombositopeni oran almaya alnm hastalarn arasnda %28 idi (ekil 1). Yat srasnda trombositopeni gelien grupta mortalite oran %95,6 iken girite trombositopenisi olan hastalarda mortalite oran %81,6 idi.
Trombositopenisi olanlarda lm oran %91, trombositopenisi olmayanlarda ise %55 bulundu. Trombositopeni yapabilen kullanlan ila says arttka trombositopeni geliimi orannn artt saptand (Tablo 2).
Hastalara MYBde yatt srece kullanlm ilalardan trombositopeni yapanlar ayklanarak liste haline getirildi. Buna gre %80 hastada famotidin, %67 hastada heparin, %32 hastada sulbaktam-ampisilin, %29 hastada imipenem, %27 hastada furosemid, %24 hastada omeprazol, %23 hastada piperasilin-tazobaktam ve %17 hastada enoksaparin kullanld saptand (Tablo 3).
Derin ven trombozu profilaksi ve tedavisine bakldnda ise trombositopeni olan ve trombositopeni olmayan hastalar arasnda anlaml
Youn Bakm Derg 2016; 7: 3-8
Cokun ve ark. Youn Bakm nitesinde Trombositopeni
7
Tablo 4. Trombositopeni gelien hastalarda mortaliteyi etkileyen risk faktrlerinin lojistik regresyon analizi ile deerlendirilmesi (ENTER yntemi)
Tekli lojistik regresyon analizi
Deikenler
OR (%95) CI p
Ya 1,02 0,99-1,06 0,200
Cinsiyet
Erkek
1
Kadn
0,75
0,20-2,75
0,659
APACHE-II
1,12
1,02-1,23
0,011
MODS
1,19
0,92-1,54
0,173
SOFA
1,05
0,87-1,26
0,602
GKS
0,85
0,71-1,01
0,067
Hastanede kal sresi
0,98
0,94-1,02
0,344
Youn bakmda kal sresi
1,04
0,93-1,17
0,458
Kulland trombositopeni yapan ila says
ki ila
1
0,337
ila
3,67
0,32-41,59
0,294
Drt ila
8,33
0,76-90,76
0,082
Be ila
2,11
0,35-12,6
0,412
Alt ila ve zeri
5,33
0,77-36,96
0,090
DVT profilaksi ve tedavisi
Heparin profilaksisi ve tedavisi
1
DMAH profilaksi ve tedavisi
1,5
0,43-5,31
0,530
APACHE-II: Acute Physiology and Chronic Health Evaluation-2; MODS: oklu Organ Yetmezlii Skoru (Multiple Organ Dysfunction Score); SOFA: Sequential Organ Failure Assessment; GKS: Glasgow Koma Skalas; OR: odds ratio; CI: confidence interval; DVT: derin ven trombozu; DMAH: dk molekl arlkl heparin
farkllk izlenmedi. Bu deerlendirme yaplrken youn bakma girite trombositopenisi olan hastalar dland (Tablo 2).
Trombositopenisi olan ve olmayan hastalar karlatrldnda ya, cinsiyet, GKS ve hastanede kal sresi bakmndan istatistiksel anlaml fark bulunamad. Trombositopenisi olan hastalarda APACHE-II, MODS ve SOFA skoru ortalamas istatistiksel olarak anlaml yksek bulundu. Hastanede kal ve youn bakmda kal gn saysna bakldnda ise trombositopenisi olanlarda hastanede kal sresi trombositopenisi olmayanlara nazaran uzun olmakla beraber istatistiksel olarak anlaml bulunmad. Youn bakmda kal sresi ise trombositopenisi olanlarda belirgin ve anlaml ekilde yksek idi.
Youn bakma giri nedenine gre deerlendirme yapldnda; hematolojik hastalklar nedeniyle yatanlarda trombositopeni %100 orannda idi. Sonrasnda hepatik yetmezlik hastalarnn %79unda trombositopeni gzlendi.
Trombositopeni gelien hastalarda mortaliteyi etkileyen risk faktrleri lojistik regresyon analizi ile deerlendirildi. Tekli lojistik regresyon analizinde APACHE-II skorunda her bir birim art ile mortalite 1,12 kat artmakta idi. Baklan dier deikenlerde istatistiksel anlaml fark saptanmad (Tablo 4).
Tartma
Youn bakm hastalarnda, trombositopeni sk grlen bir laboratuvar bozukluudur. Youn bakm hastalar zerinde yaplm almalarda
trombositopeni insidans %13den %44e kadar ok geni aralkta bulunmutur (4, 7-15). Yaptmz almada ise, MYBde takip edilen hastalarda girite tm hastalarn %16s ve youn bakmda takip edilmi hastalarn %44,7sinde trombositopeni gelitii tespit edildi. Buna gre, yat sre-since tm hastalarn %28inde trombositopeni geliimi gzlendi.
Vanderschueren (5) ve Thiolliere (6)nin arkadalar ile yapt trombositopeni nedenlerini ve sonularn aratran iki almada, youn bakmda trombositopeni nedenleri sralamasnda sepsis nemli bir neden olarak saptanmtr. almamzda sepsis ile ilgili verimiz yoktu. Ancak trombositopenisi olan hastalarda MODS skoru ortalamas istatistiksel olarak anlaml oranda yksek bulundu (p<0,0001). MODS skoru bir sepsis kriteri olmamakla beraber, organ yetmezliinin en sk nedeninin sepsis olduu varsaylrsa, bu alma grubunda da sepsisin trombositopeninin en nemli nedenlerinden biri olabilecei dnlebilir.
Hematolojik hastalklarn dlanarak yapld bir baka almada da benzer ekilde sepsis trombositopeninin en nemli nedeni olarak bulunmutur (4). Ayn almada ila ilikili trombositopeni; sepsis ve DKden sonra; %10 ile 3. sray almtr (4). almamzda trombositopeni yapabilen oklu ila kullanlmas trombositopeninin nedenlerinden biri olduu tespit edildi. Hasta takibinde farmakolojik tedavi asndan H2 reseptr antagonistleri, heparin ve trevleri ile antibiyotiklerin trombositopeni yapabileceini mutlaka dnmemiz gerektiini vurgulamak istiyoruz.
Youn bakmlarda trombositopeni daha kt sonularla ilikili olmasna ramen, trombosit saymnn zamanla seyri ve mortalite oran arasndaki iliki kesin ve net bir ekilde daha nce tanmlanmamtr (3, 6, 8, 16-18). Kritik hastalarda trombosit saysnn zamanla seyri ve mortalite oran arasndaki ilikiyi tanmlamak amal Akca ve ark. (10) tarafndan yaynlanan geni kapsaml bir alma yrtlmtr.
Bu almada trombositopeni 4. gne gre 14. gnde daha az grlm, ancak, 14. gnde trombositopenik olanlarn mortalite oran, 4. gnde trombositopenik olanlara gre daha yksek gereklemiti (%66ya kar %33; p<0,05). 14. gnde trombositopenik hastalarn youn bakm mortalite oran, 14. gnde trombosit saysnda greceli art olanlarda, olmayanlardan daha dk gereklemiti (%11e kar %30; p<0,05). Akca ve ark. (10) bu alma ile gstermilerdir ki; kritik hastalarn yaayan ve lenlerinde farkl olmak zere trombosit saym bifazik patern gstermektedir. Ge trombositopeni, erken trombositopeniye gre lmn daha iyi gstergesi olmutur. almada, yaayanlarda trombositopeni sonras greceli trombosit says art mevcutken lenlerde yoktu. Buna gre; sonucu ngrmede tekli trombosit lmnn dk deeri varken, zamanla deien trombosit saymlar hastann gidiat ile daha ok ilikilidir. Bu almaya benzer ekilde almamzda da youn bakm yat srasnda yeni gelien trombositopenik hastalarda mortalite oran gelite trombositopenik hastalardan daha yksek bulundu (%95,6-%81,6). Ayrca youn bakmda ve hastanede kal sresi trombositopeni gelien hastalarda daha uzun idi.
Moreau ve ark. (19) youn bakm nitesine (YB) yatn erken dneminde trombosit saysnda d ile sa kalm arasndaki ilikiyi incelemeyi amalamlardr. YBye yatta medyan trombosit deerlerine bakldnda yaayanlar ve lenler arasnda anlaml farkllk saptanmam. YBde yatta medyan basitletirilmi akut fizyolojik skor II (SAPSII) len hastalarda, sa kurtulan hastalardan daha kt idi (p<0,0001); ayn ekilde 3. gndeki SOFA skoru da len hastalarda, yaayan hastalardan daha yksek idi (p<0,0001). Bu almada YBde 5 gnden uzun kalan ve YBye yatta normal trombosit saysna sahip olan hastalarda trombosit saymnda azalmann prognostik bilgi salad gsterilmitir. almamzda da APACHE-II, MODS ve SOFA skorlar trombositopeni gelienlerde daha yksek bulundu fakat lojistik regres-
8
Cokun ve ark. Youn Bakm nitesinde Trombositopeni Youn Bakm Derg 2016; 7: 3-8
Informed Consent: Due to the retrospective design of the study, informed consent was not taken.
Peer-review: Externally peer-reviewed.
Author Contributions: Concept - R.C., K.G.; Design - R.C., K.G.; Supervision -R.C., K.G.; Resources - R.C., M.M.K., N.A.M.; Materials - Z.K., .B., G.E., N.A.M.; Data Collection and/or Processing - M.M.K., Z.K., .B., G.E.; Analysis and/or Interpretation - R.C., K.G., N.A.M.; Literature Search - N.A.M., M.M.K.; Writing Manuscript - N.A.M., K.G., M.M.K., R.C.; Critical Review - M.S., M.G., K.G.
Conflict of Interest: No conflict of interest was declared by the authors.
Financial Disclosure: The authors declared that this study has received no financial support.
yon analizinde mortaliteyi etkilemedii gsterildi. Ayn zamanda daha nce de belirtildii gibi youn bakm yat srasnda takipte trombositopenik hastalarda mortalite oran gelite trombositopenik hastalardan daha yksek bulundu.
Warkentin ve ark. (20) yapt, tromboprofilaksi iin dk molekl arlkl heparin (DMAH) ile fraksiyone olmayan heparini (UFH) karlatran, ok merkezli randomize bir almada hastalarn %0,5inde heparinin indkledii trombositopeni (HT) gelimiti. almamzda ise klasik heparin ve dk molekler arlkl heparin karlatrldnda trombositopeni geliimi asndan aralarnda anlaml bir fark tespit edilmedi.
Lee ve ark. (14) yapt bir almada DK ve trombositopeninin sepsis bulunan erikin medikal youn bakm hastalarnda sk olduunu ama sadece ikincisinin APACHE-II skoruna ek bir prognostik faktr olduu sonucuna ulamlard. Trombositopeni kritik hastalardaki en yaygn hemostatik hastalktr (2). Williamson ve ark. (21) yapt baka bir almada hafif, orta ve iddetli trombositopeni grlme sklklar srasyla %15,3, %5,1 ve %1,6 idi. Bu almada her bir trombositopeni kategorisinin prediktrleri APACHE-II skoru, inotrop veya vazopressr kullanm ve renal replasman tedavisiydi. Orta dzeyde trombositopeni gelime riski DMAH tromboprofilaksi alan hastalarda daha dk iken cerrahi hastalarda ve karacier hastal bulunanlarda ise daha yksek olduunu gstermiler. Orta ve iddetli trombositopeni ile YB ve hastanede kal srelerinde art saptamlardr (21). Ayn almada yksek hastalk iddeti, geirilmi cerrahi, inotrop veya vazopressr kullanm, renal replasman tedavisi ve karacier fonksiyonlarnda bozukluk YBde daha yksek trombositopeni gelime riski ile ilikili bulunmu ve YBde trombositopeni gelien hastalarda lm olasl daha yksekti (21). Daha nce de bahsedildii gibi almamzda UFH ve DMAH arasnda fark yoktu.
Bizim almamzn kstll ise retrospektif ve hasta saysnn az olmas idi. Ayrca HT tespiti iin anti PF-4 / Heparin Ig G antikoru seviyesi baklamamasdr.
Sonu
Trombositopeni kritik hastalarda nemli bir problemdir. Trombositopeni olanlarda mortalite oran olduka yksektir. Kritik hastalarda trombositopeni mi daha sk gelimekte veya trombositopeni olan hastalar daha m kritik olmaktadr; bu sorunun cevab net bilinmemektedir. Youn bakmda takip edilen hastalarda trombositopeni geliti ise nedenleri iyi aratrlmal, mortalite ynnden dikkatli olunmaldr.
Etik Komite Onay: Bu alma iin etik komite onay Erciyes niversitesinden alnmtr.
Hasta Onam: Hasta onam retrospektif dosya taramas olmasndan dolay bu almaya katlan hastalardan alnmamtr.
Hakem deerlendirmesi: D bamsz.
Yazar Katklar: Fikir - R.C.,K.G.; Tasarm - R.C., K.G.; Denetleme - R.C., K.G.; Kaynaklar - R.C., M.M.K., N.A.M.; Malzemeler - Z.K., .B., G.E., N.A.M.; Veri Toplanmas ve/veya lemesi - M.M.K., Z.K., .B., G.E.; Analiz ve/veya Yorum - R.C., K.G., N.A.M.; Literatr Taramas - N.A.M., M.M.K.; Yazy Yazan - N.A.M., K.G., M.M.K., R.C.; Eletirel nceleme - M.S., M.G.,K.G.
kar atmas: Yazarlar herhangi bir kar atmas bildirmemilerdir.
Finansal Destek: Yazarlar bu alma iin finansal destek almadklarn beyan etmilerdir.
Ethics Committee Approval: Ethics committee approval was received for this study from the ethics committee of Erciyes University.
Kaynaklar
1. Drews RE, Weinberger SE. Thrombocytopenic disorders in critically ill patients. Am J Respir Crit Care Med 2000;162:347-51. http://dx.doi.org/10.1164/ajrccm.162.2.ncc3-00
Web End =[CrossRef]
2. Chakraverty R, Davidson S, Peggs K, et al. The incidence and cause of coagulopathies in an intensive care unit population. Br J Haemotology 1996;93:460-3. http://dx.doi.org/10.1046/j.1365-2141.1996.5101050.x
Web End =[CrossRef]
3. Stphan F, Hollande J, Richard O, et al. Thrombocytopenia In Surgical ICU. Chest 1999;115:1363-70. http://dx.doi.org/10.1378/chest.115.5.1363
Web End =[CrossRef]
4. Levi M, Lwenberg EC. Thrombocytopenia in critically ill patients. Semin Thromb Hemost 2008;34:417-24. http://dx.doi.org/10.1055/s-0028-1092871
Web End =[CrossRef]
5. Vanderschueren S, De Weerdt A, Malbrain M, et al. Thrombocytopenia and Prognosis in intensive care. Crit Care Med 2000;28:1871-6. http://dx.doi.org/10.1097/00003246-200006000-00031
Web End =[CrossRef]
6. Thiolliere F, Serre-Sapin AF, Reignier J, et al. Epidemiology and outcome of thrombocytopenic patients in the intensive care unit: results of a prospective multicenter study. Intensive Care Med 2013;39:1460-8. http://dx.doi.org/10.1007/s00134-013-2963-3
Web End =[CrossRef]
7. Strauss R, Wehler M, Mehler K, et al. Thrombocytopenia n patients in medical intensive care unit: bleeding prevelance, transfusion requirrements and outcome. Crit Care Med 2002;30:1765-71. http://dx.doi.org/10.1097/00003246-200208000-00015
Web End =[CrossRef]
8. Baughman RP, Lower EE, Flessa HC, et al. Thrombocytopenia in the intensive care unit. Chest 1993;104:1243-7. http://dx.doi.org/10.1378/chest.104.4.1243
Web End =[CrossRef]
9. Hui P, Cook DJ, Lim W, et al. The frequency and clinical significance of thrombocytopenia complicating critical illness: a systematic review. Chest 2011;139:271-8. http://dx.doi.org/10.1378/chest.10-2243
Web End =[CrossRef]
10. Akca S, Haji-Michael P, de Mendona A, et al. Time course of platelet counts in critically ill patients. Crit Care Med 2002;30:753-6. http://dx.doi.org/10.1097/00003246-200204000-00005
Web End =[CrossRef]
11 Shalansky SJ, Verma AK, Levine M, et al. Risk markers for thrombocytopenia in critically ill patients: a prospective analysis. Pharmacotherapy 2002;22:803-13. http://dx.doi.org/10.1592/phco.22.11.803.33634
Web End =[CrossRef]
12. Kern WF. PDQ Hematoloji. Ferhanolu B (eviri). Trombositlerin saysal bozukluklar: trombositoz ve trombositopeni. stanbul, 2004:195-219.
13. Greinacher A, Selleng K. Thrombocytopenia in intensive care unit patients. Hematology / American Society of Hematology Education Program. 2010;135-43.
14. Lee KH, Hui KP, Tan WC. Thrombocytopenia in sepsis: A predictor of mortality in the intensive care unit. Singapore Med J 1993;34:245-6.
15. Crowther MA, Cook DJ, Meade MO, et al. Thrombocytopenia in medical-surgical critically ill patients: prevalance, incidence and risk factors. J Crit Care 2009;20:348-53. http://dx.doi.org/10.1016/j.jcrc.2005.09.008
Web End =[CrossRef]
16. Sprung CL, Peduzzi PN, Shatney CH, et al. Impact of encephalopathy on mortality in the sepsis unit. Crit Care Med 1990;18:801-6. http://dx.doi.org/10.1097/00003246-199008000-00001
Web End =[CrossRef]
17. Housinger T, Brinkerhoff C, Warden GD. The relationship between platelet count, sepsis and survival in pediatric burn patients. Arch Surg 1993;128:65-7. http://dx.doi.org/10.1001/archsurg.1993.01420130073011
Web End =[CrossRef]
18. Vincent JL, Moreno R, Takala J, et al. The SOFA (sepsis-related organ failure assessment) score to describe organ dysfonction/failure. Intensive Care Med 1996;22:707-10. http://dx.doi.org/10.1007/BF01709751
Web End =[CrossRef]
19. Moreau D, Timsit JP, Vesin A, et al. Platelet count decline: An early prognostic marker in critically ill patients with prolonged ICU stays. Chest 2007;131:1735-41. http://dx.doi.org/10.1378/chest.06-2233
Web End =[CrossRef]
20. Warkentin ET, Sheppard JA, Heels-Ansdell D, et al. Heparin induced thrombocytopenia in medical surgical critical illness. Chest 2013;144:848-58. http://dx.doi.org/10.1378/chest.13-0057
Web End =[CrossRef] 21. Williamson DR, Albert M, Heels-Ansdell D, et al. Thrombocytopenia in critically ill patients receiving thromboprophylaxis: frequency, risk factors and outcomes. Chest 2013; 144:1207-15. http://dx.doi.org/10.1378/chest.13-0121
Web End =[CrossRef]
You have requested "on-the-fly" machine translation of selected content from our databases. This functionality is provided solely for your convenience and is in no way intended to replace human translation. Show full disclaimer
Neither ProQuest nor its licensors make any representations or warranties with respect to the translations. The translations are automatically generated "AS IS" and "AS AVAILABLE" and are not retained in our systems. PROQUEST AND ITS LICENSORS SPECIFICALLY DISCLAIM ANY AND ALL EXPRESS OR IMPLIED WARRANTIES, INCLUDING WITHOUT LIMITATION, ANY WARRANTIES FOR AVAILABILITY, ACCURACY, TIMELINESS, COMPLETENESS, NON-INFRINGMENT, MERCHANTABILITY OR FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. Your use of the translations is subject to all use restrictions contained in your Electronic Products License Agreement and by using the translation functionality you agree to forgo any and all claims against ProQuest or its licensors for your use of the translation functionality and any output derived there from. Hide full disclaimer
Copyright Aves Yayincilik Ltd. STI. Apr 2016
Abstract
Objective : Thrombocytopenia is common in intensive care units (ICUs) and is associated with high mortality. The aim of this study was to determine the incidence of thrombocytopenia and to evaluate the factors affecting the development of thrombocytopenia in patients who stayed at a medical intensive care unit (MICU).
Material and Methods : This study was conducted retrospectively in a MICU. The data were obtained from patients' folders and the hospital's electronic records system. Patients who stayed for more than 24 h in the ICU were included in the study. The demographic data, the worst laboratory values in the first 24 h, the lowest platelet counts, and medications that can cause thrombocytopenia were recorded.
Results : A total of 237 patients were included in this study; 106 of them (45%) were female and 131 (55%) were male. Their average age was 62±18 years. The most common reasons for hospitalization in the ICU were respiratory failure (33%) and neurological diseases (13%). During follow-up, 45% of the patients developed thrombocytopenia. The mean APACHE-II score was 24±10 and SOFA score was 9±4. The mean MODS score was 6±3, and it was higher in the patients who developed thrombocytopenia than those who did not (p<0.0001). Upon analyzing the factors affecting the development of thrombocytopenia, prophylactic or therapeutic heparin use was determined in 61% of the patients. It was determined that 106 patients (45%) were using one or more drugs that can trigger thrombocytopenia. The patients who developed thrombocytopenia stayed longer in the ICU (p=0.042), and their overall mortality rate was higher than those who did not develop thrombocytopenia (91% vs. 55%; p<0.0001).
Conclusion : Thrombocytopenia is common in ICUs. Drugs used in ICUs can lead to the development of thrombocytopenia. The mortality rate among patients who develop thrombocytopenia is high.
You have requested "on-the-fly" machine translation of selected content from our databases. This functionality is provided solely for your convenience and is in no way intended to replace human translation. Show full disclaimer
Neither ProQuest nor its licensors make any representations or warranties with respect to the translations. The translations are automatically generated "AS IS" and "AS AVAILABLE" and are not retained in our systems. PROQUEST AND ITS LICENSORS SPECIFICALLY DISCLAIM ANY AND ALL EXPRESS OR IMPLIED WARRANTIES, INCLUDING WITHOUT LIMITATION, ANY WARRANTIES FOR AVAILABILITY, ACCURACY, TIMELINESS, COMPLETENESS, NON-INFRINGMENT, MERCHANTABILITY OR FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. Your use of the translations is subject to all use restrictions contained in your Electronic Products License Agreement and by using the translation functionality you agree to forgo any and all claims against ProQuest or its licensors for your use of the translation functionality and any output derived there from. Hide full disclaimer