VIX VOLATİLİTE (KORKU) ENDEKSİNİN BİST KATILIM ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DAVRANIŞSAL FİNANS BAĞLAMINDA YORUMLANMASI: BİR ARDL SINIR TESTİ MODELİ

Abstract

Son yıllarda, finans alanında geleneksel yaklaşımların yerine, davranışsal finansın yükselişi literatürde etkili olmuştur. Bu yeni yaklaşım, finansal kararların psikolojik ve sosyolojik faktörlerin etkisi altında olduğunu kabul eder. Geleneksel finans ve davranışsal finans arasındaki en önemli ayrım, yatırımcıların rasyonel davranıp davranmadığı konusudur. Geleneksel finans teorileri yatırımcıların rasyonel olduğu varsayımları beklenen fayda teorisi, etkin piyasalar hipotezi ve modern portföy teorileri üzerine bina edilmiş bir varsayımdır. Davranışsal finans ise geleneksel finans’ın aksine beklenti teorisi, psikolojik ve sosyolojik etkilerin yatırımcı davranışlarını şekillendirdiğini ve rasyonel olamayacaklarını savunan teoriler bütünüdür. Bu araştırmanın hedefi, yatırımcı davranışlarını ve duyarlılıklarını ölçmek ve bu davranışların piyasalardaki hareketler ve pozisyonlara etkisini belirlemektir. Yatırımcı davranışlarını değerlendirmek için VIX volatilite endeksi kullanılmıştır. Türkiye'de işlem gören KATILIM endeksi ile VIX endeksi arasındaki ilişkiyi inceleyen bu çalışmada, yatırımcı davranışları ile VIX korku endeksi arasındaki ilişki araştırılmıştır. 01.02.2011 - 01.01.2022 tarihleri arasındaki aylık bazdaki 132 örnekten meydana getirilmiş veri seti, ARDL sınır testi kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, VIX endeksi ile KATILIM endeksi arasında uzun ve kısa dönemde negatif ve anlamlı bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur.

Alternate abstract:

In recent years, the rise of behavioral finance has been influential in the literature, replacing traditional approaches in the field of finance. This new approach acknowledges that financial decisions are influenced by psychological and sociological factors. The most significant difference between traditional finance and behavioral finance lies in whether investors are rational. Traditional finance theories assume that investors are rational, built upon theories such as expected utility theory, efficient market hypothesis, and modern portfolio theory. On the contrary, behavioral finance consists of theories that argue against the rationality of investors, proposing that expectation theory and psychological and sociological influences shape investor behavior and render them irrational. The aim of this research is to measure investor behaviors and sensitivities and determine their impact on market movements and positions. The VIX volatility index is used to evaluate investor behaviors. In this study, which examines the relationship between the PARTICIPATION index traded in Turkey and the VIX index, the relationship between investor behaviors and the VIX fear index is investigated. A data set consisting of 132 monthly observations from February 1, 2011, to January 1, 2022, is analyzed using the ARDL bounds testing approach. The results reveal a negative and significant relationship between the VIX index and the PARTICIPATION index in both the long and short terms.