Atina Demokrasisinde Siyasal Seçkinleri Kontrol Etme Yöntemleri: Ostrakismos ve Graphe Paranomon

Abstract

Atina'da İÖ 5. yüzyılda kurulan demokrasi, yurttaşların hesap verilebilirligi ilkesine dayanan denetim araçları ile katılımcı doǧrudan demokratik bir sistemdi. Bu çalışmanın konusu Atina'daki demokratik sistemin hesap verilebilirlik ve denetim işlevlerini yerine getiren araçlardan, siyasal seçkinleri kontrol etmeye yarayan ostrakismos (sürgün) ve Graphe Paranomon (anayasaya aykırılık davası açma) yöntemleri olacaktır. Her iki denetim yöntemi de demokratik rejime karşı siyasal seçkinlerden gelebilecek demokrasi dışı tehditleri engelleyerek demokrasinin varlıǧının ve istikrarının korunmasında stratejik bir işlevi yerine getirmiştir. Bu çalışmanın temel amacı da demokratik rejimin doǧasına aykırı olarak siyaset yapma eǧiliminde olan seçkinlerin (tiranlık ya da oligarşik rejim kurmak isteyenler) her iki yöntem aracılıǧıyla nasıl kontrol edilebildiǧini ortaya koyabilmektir. Çalışmanın önemi ise siyasal seçkinleri kontrol etmeye ve hizaya sokmaya yarayan her iki yöntemi, onların uygulanması sürecinde yurttaşlara yönelik olarak eǧitimsel, siyasal, hukuksal ve kültürel alanlarda yaptıǧı demokratikleştirici katkılarıyla birlikte ortaya koyabilmektir.

Alternate abstract:

The democracy established in Athens during the Sth century BC was a participatory, direct democratic system based on the principle of accountability, with mechanisms for control. This study focuses on two key tools that ensured political accountability and functioned as checks on the political elite: ostracism (exile) and Graphe Paranomon (prosecution for unconstitutional acts). Both of these mechanisms played a strategic role in safeguarding the stability and existence of democracy by preventing undemocratic threats from emerging within the political elite. The primary aim of this study is to demonstrate how these tools were used to control elites with tyrannical or oligarchic tendencies. The importance of this study lies in highlighting the democratic contributions these mechanisms made in terms of education, politics, law, and culture during their application, illustrating how they helped both to control and align the political elite with the democratic order.