Content area
Full text
Oya Somer
Ege Üniversitesi
Mediha Korkmaz
Ege Üniversitesi
Seda Dural
Ege Üniversitesi
Seda Can
Izmir Ekonomi Üniversitesi
Özet
Bu çalismanm amaci kadm ve erkek karsilasurma gruplan için bir kisilik ait olçeginden elde edilen veriler kullamlarak, olçme esdegerliginin MACS ve DIF yöntemleri kapsaminda incelenmesi ve bu yöntemlerden elde edilen parametrelere iliskin sonuçlarm tartisilmasidir. Çahsmada katilimci olarak Somer ve arkadaslan (2004) tarafmdan gelistirilen Bes. Faktor Kisilik Envanteri'nin (5FKE) yetiskin norm örnekleminin Endiseye Yatkinlik ait olçeginden aliñan 500 kadm ve 500 erkek yer almistir. MACS analizlerinde LISREL 8.8; DIF analizlerinde PARSCALE 4.1 programlan kullamlmistir. MACS analizleri sonucunda faktör yüklerine karsihk gelen parametrelerin turn maddeler için kadm ve erkek gruplarmda esdeger oldugu bulunurken, DIF analizleri sonucunda olçekte yer alan 10'uncu maddenin ayirtetme parametresinin farkhlastigi görülmüstür. Ayrica, MACS analizlerinde regresyon sabitinin ve DIF analizlerinde madde yerlesim parametrelerinin degismezligine iliskin bulgular her iki yaklasimda da 5., 6., 9., ve ll'inci maddelerin gruplar arasinda farkhlastigmi gostermistir. Çahsmada her iki yöntemle elde edilen bulgular benzer sonuçlar vermekle birlikte, söz konusu yöntemlerin avantaj ve dezavantaj durumlan göz önünde bulunduruldugunda olçme esdegerligi çalismalarmda her iki yöntemden de faydalamlmasi önerilmektedir.
Anahtar kelimeler: Olçme esdegerligi, ortalama ve kovaryans yapisi modeli, madde islevsel farklihgi
Gruplar arasi karsilastirmalar psikoloji alaninda yapilan calismalarda önemli bir yer tutmaktadir. Söz konusu karsilastirmalar genellikle bilisse! yetenekler, kisilik özellikleri, düsünme stillen gibi örtük özellikler (latent trait) üzerinden yapilmaktadir. Bu tür karsilastirmalann geçerli olabilmesi için ilgili yapilar bakimindan gruplar arasinda ölcme esdegerliginin (measument équivalence) saglanmis olmasi gerekmektedir. Mellenbergh (1989), Meredith (1993) ve Meredith ve Millsap (1992) tarafindan olçme esdegerligi SU sekilde tammlanmaktadir: olçme esdegerligi, herhangi bir bireyin belirli bir gözlenen puana sahip olma olasiligmin hangi grupta yer aldigindan bagimsrz olma durumudur. Bu tammdan hareketle ölcme esdegerliginin saglandigi kosulda, farkli gruplarda yer alan ama aym gerçek puana sahip oían bireyler aym gözlenen puana sahip olacaktir. Bu kosulun saglanmadigi durumda yapilacak oían grup karsilastirmalarindan elde edilecek farkliliklarin ölcmedeki bir yanliliktan mi, yoksa gerçek grup farkliliklarindan mi kaynaklandigmi yorumlamak problematik olabilmektedir (Chan, 2000; Somer, 2004; Stark ve ark., 2006).
Ölcme esdegerliginin incelenmesinde literaturde siklikla iki yaklasimm kullamldigi görülmektedir. Bu yaklasimlardan birisi Madde Cevap Kurami'na (Item Response Theory - IRT) dayali Madde ve Test Ìslev Farklihklarmi inceleyen (Differential Item and Test Functioning - DIF ve DTF) modeller, digerì ise Yapisal Esitlik Modellemeleri'dir (Structural Equation Modeling - SEM). SEM...