Content area
Full text
ÖZ
Vergiler, kamu harcamalarının finansmanını karşılama amacı dışında, ekonomik ve sosyal amaçlarla da alınabilmektedir. Şekerli ve tatlandırıcılı içecekler üzerindeki vergiler esasen daha sağlıklı bir toplum yapısına ulaşmada kullanılabilecek bir araç olarak karşımıza çıkmaktadır. Şekerli ve tatlandırıcılı içeceklerin içinde bulunan ilave kalorili şeker ve tatlandırıcıların neden olduğu hastalıkların önüne geçebilmek için vergilerle bu içeceklerin tüketiminin azaltılması yoluna gidilebilmektedir. Bu çalışmada, şekerli ve tatlandırıcılı içecek tüketiminin insan sağlığına olumsuz etkileri ele alınmakta, bu içeceklerin tüketiminin gelişimi ve artış nedenleri ortaya konulmakta, şekerli ve tatlandırıcılı içecek vergisini uygulayan ülke örnekleri İncelenmekte ve Türkiye uygulaması değerlendirilmektedir.
Anahtar Sözcükler: Vergileme, Şeker vergisi, Şeker vergisi uygulamaları, Türkiye'de şeker vergisi
ABSTRACT
There are also social purposes of taxes as well as fiscal purpose. The tax on sugar and sweetened beverages can be used as instruments to achieve healthy society. In order to combat diseases caused added caloric sugars and sweeteners which found in sugar and sweetened beverages, levy on taxes in order to reduce consumption of these beverages. In this study, the negative human health effects of sugar and sweetened beverage consumption are discussed, the reasons for the development and increase of consumption of these beverages are explained, examples of countries applied sugar and sweetened beverage tax are examined and Turkey implementation is evaluated.
Keywords: Taxation, Sugar tax, Applications of sugar tax, Sugar tax at Turkey
GİRİŞ
Devletler vergileri kamu hizmetlerinin finansmanını karşılamak için kullanmakla birlikte, ekonomik ve sosyal hedefleri gerçekleştirebilmek için de vergilerden yararlanabilmektedir. Bu kapsamda devletler vergileri bir araç olarak kullanarak koruma veya özendirme amaçlarını yerine getirilebilmekte ve toplum sağlığı açısından zararlı malların tüketimini sınırlandırmak amacıyla vergi koyma yöntemini benimseyebilmektedirler. Şekerli ve tatlandırıcılı içecek (ŞTİ) tüketimi; obezite, şeker hastalığı, kalp hastalığı ve diş çürüğü gibi riskleri arttırdığından dolayı tüketiminin azaltılması, sağlıklı bireyler ve toplum açısından önem arz etmektedir. Dolayısıyla devletler mali tedbirler alarak şekerli ve tatlandırıcılı içecek vergisi (ŞTİV) uygulaması yoluna giderek ŞTİ tüketimini azaltmayı hedeflemektedirler. Bununla birlikte, ŞTİV çifte yarar teorisi kapsamında olumsuz dışsallık yaratan içeceklerin tüketiminin azaltılmasına destek olurken, buradan elde edilen gelirlerle sağlıklı içeceklerin tüketiminin teşvik edilmesinin önünü de açmaktadır. Bu çerçevede çalışmada öncelikle ŞTİ tüketiminin insan sağlına olumsuz etkileri ele alınmakta ve ŞTİ tüketiminin gelişimi ve artış nedenleri ortaya konulmaktadır. Sonrasında ŞTİV'yi uygulayan ülke örnekleri İncelenmekte ve ŞTİV'nin Türkiye uygulaması değerlendirilmektedir.
1.ŞEKERLİ VE TATLANDIRICILI İÇECEKLERİN...