Content area
Full Text
Te historic zna chyba kaidy: w roku 1862 roku podczas wycieczki ìodzia. pò Tamizie pewien wykladowca ? Oksfordu opowiedzial trzem córeczkom swojego przeìozonego historic o przygodach maìej dziewczyhki w swiecie snów. Tak narodziìa sic "Alicja w Krainie Czarów", ksiazka opublikowana trzy lata pózniej. Jej twórca, Charles Lutwidge Dodgson, uzywaj^cy pseudonimu Lewis Carroll, byì matematykiem, logikiem i entuzjastg fotografii. Paradoksalnie, autor jednej ? najbardziej niezwykh/ch literackich wypraw w rzeczywistosc snu, sam cierpial na bezsennosc.
"Przygody Alicji w Krainie Czarów" doczekary sic kontynuacji w ksi^zce "0 tym, co Ahcja odkryìa pò drugiej stronie lustra" wydanej w roku 1872 (polskie tytury podajç w wersji Madeja Sìomczynskiego - M. M.). W pierwszej powiesci mala Alicja, podazaj^c za Biah/m Królikiem, wpada do nory króliczej na skraju zywopiotu i w wcdrówce pod ziemia. spotyka najdziwniejsze istoty. W drugiej przedostaje sie - tym razem ? czamym kotkiem - na druga^ stronç lustra nad kominkiem i ? Lustrzanego Pokoju wchodzi w swiat altematywny. Maciej Siomczynski we wstçpie do swojego thrmaczenia pisal, ze jeden tekst zawiera dwie zupemie rozne ksi^zki: jedna. dia dzieci, druga^ día osób dorosrych. Czytelrüków niewatpliwie wciajmai (i wciaz wciqga) fantastyczny wymiar podrózy Alicji: marzenia senne i surrealnosc doswiadczanych w nich zdarzen. Ale intryguje nie tylko uchwycony przez autora fenomen logiki snu - równiez elementy parodii, zabawy jezykowe, odniesienia do gier i logiki matematycznej. Wieloplaszczyznowosc interpretacji , Alicji w Krainie Czarów" zyskala dodatkowy wymiar w XX wieku, kiedy w anahzie zaczeto stosowac nie tylko klucz biograficzny ale takze psychoanalityczny. Literackie dzielo Dodgsona nie przestaje bye zywo obecne we wspóìczesnej kulturze.
Inspiracje "Alicji", wystçpujace w literaturze i innych sztukach, sa. wyraznie widoczne w popkulturze - w filmie, komiksie czy grach wideo. Potoczny angielski wzbogacaja. terminy i postacie stworzone przez Carrolla. Wonderland [kraina cudów, dziwów] czy down the rabbit hole [w glab króliczej nory] to wyrazenia czytelne równiez poza angielskim obszarem kulturowym. Ciekawostka. moze bye fakt, ze przy wszystkich problemach, przed jakimi staja. thimacze Carrolla (co przedstawii Robert Stiller w swoim eseju "Powrót do Carrolla"), zaden nie zdecydowal sie na zmianç zakorzenionej w swiadomosci polskich czytelników Krainy Czarów na doslowne thimaczenie oryginalnego Wonderlandu - Kraina Dziwów. W zbiorowej swiadomosci funkq'onuja. takie postacie, jak Biahy Króük, usmiechniety Kot ? Cheshire, Szalony Kapelusznik, okrutna Królowa Kier czy sama Alicja. Odniesienia tego rodzaju nie stanowia....