Content area
Full Text
ABSTRACT
Kipp's apparatus - a smart laboratory equipment
Kipp's apparatus belongs to a group of very special laboratory glassware. Its appearance results from cooperation of two outstanding specialists: Jacobus Kipp and Johann H.W. Geissler. The apparatus serves for obtaining small amounts of strongly reactive gases, on site, at the laboratory. Its asset is the possibility of supervising the reaction. This successful model of apparatus was long used in laboratories, along with its numerous modifications. It was created in 1860, but small numbers of the apparatus are still manufactured. In laboratory equipment it serves as a source of in situ nascendi gases. Currently it has been replaced by precision electronic apparatus.
Keywords: Kipp's apparatus, laboratory glassware, in situ nascendi gases, Geissler tube
Slowa kluczowe: aparat Kippa, szklo laboratoryjne, gazy in situ nascendi, rurki Geisslera
Efektowne ksztalty szklanych naczyñ, kuliste powierzchnie, na których obserwowac mozna wspanialq grç swiatla - to nie opis zabytkowego naczynia czy wazonu bçdqcego przykladem nowoczesnego design. Zazwyczaj przez szklo laboratoryjne rozumie siç probówki, cylindry, szalki czy kolby o znormalizowanych ksztaltach, a jednak i wsród szkla laboratoryjnego znalezc mozna niezwykle twory. Zachwycajqce formq i wykonaniem: flasze Woulffa (il. 1), delikatne cienkoscienne retorty (il. 2) czy intrygujqce naczynka fermentacyjne do badania zawartosci cukru w próbce (il. 3). Wsród nich aparat Kippa wyróznia siç doskonalosciq ksztaltów i proporcji.
To przyrz^d zlozony z trzech komór, wykonany z cienkiego szkla. Uzywa siç go do otrzymywania w warunkach laboratoryjnych gazów: wodoru, chloru, siarkowodoru, dwutlenku wçgla czy acetylenu (tab. 1 ). Jego twórc^ byl, pochodz^cy z Utrechtu, Petrus Jacobus Kipp (1808-1864), holenderski aptekarz i wynalazca. Maj^c 21 lat, zdal egzamin zawodowy, otworzyl wlasn^ aptekç i rozpocz^l produkcjç odczynników, preparatów oraz przyrz^dów laboratoryjnych. Rok pózniej przeniósl siç do Delft, gdzie kupil dobrze prosperuj^c^ aptekç1.
Dia Europy wiek XIX to okres wycieñczenia wojnami napoleoñskimi i rozgrywkami politycznymi - chociazby Francusk^ Blokad^ Kontynentaln^ (1806-1812). Równoczesnie szybko rozwijala siç technika i przemysl, a co z tym zwi^zane - obnizyly siç znacznie koszty produkcji towarów. Taka destabilizacja rynku ekonomicznego zaowocowala cyklicznie pojawiaj^cym siç kryzysem ekonomicznym2. Mialo to swoje odzwierciedlenie równiez w przemysle farmaceutycznym - wielu farmaceutów bankrutowalo lub szukalo alternatywnych sposobów zarobku. Wsród nich byl tez Petrus Kipp. W roku 1842 król William II Holenderski zalozyl akademiç w Delftach, której profesorem zostal przyjaciel Kippa...