Content area
Full Text
Özet
Dil bir milletin en önemli sosyolojik varligidir. Deyimler ve atasözleri, bir milletin dünyaya bakisini ve millî kimligini yansitir. Deyimlerle atasözleri özlü ifadeler olsalar da birbirinden farklidirlar. Bazi atasözleri deyimlere, bazi deyimler de atasözlerine yakindir. Azerbaycan sahasi, Türkçenin son derece zengin bir bölgesidir ve buradaki bazi deyimler mitolojik çaglardan beri olusarak gelip günümüze çikmistir.
Anahtar Kelimeler: Dil, Tanri, Türkler, deyimler, atasözleri, inanç, anlayis, insan
Abstract
Language is the most precious sociology essence of a nation. Idioms and proverbs reflects national identity to the world. Idioms and proverbs have compact meanings but even then they are different to each other. Some Idioms are very near to proverbs and some proverbs are very near to idioms. The field of Azerbaijan is very vast for Turkish language and some idioms from that area, many idioms are composed from the era of mythology.
Key Words: Language, God, Turks, Idioms, Proverbs, belief, apprehension, human being
Dil, bir milletin kendi tarihiyle paralel yürüdügü ve sürekli olarak gelistigi sosyolojik karakterli varligi, millî mensubiyetinin temel tasi kabul edilen canli bir kültürel anitidir. Bir dilin kendi kanunlari çerçevesinde gelisimini inceleme, dilciligin en aktüel problemlerinden biridir1. Tarihimiz ile dilimiz arasinda yakin bir ilgi ve baglilik vardir2. Süphesiz ki, bir milletin dili hem kendi tarihiyle yakin iliskili, hem de geçirmis oldugu tarihî dönemleri yansitmaktadir. Elbette tarihî dönemler her milletin dilinde belirli izler de birakmaktadir ve bu izler o milletle birlikte tarihî seyir içinde yürümektedir3. Tarihin en eski devirlerinin anlayisi ve duygulari, bir milletin canli dilinde ve bu dilde olusan unsurlarda kendi yansimasini bulmaktadir4. Bir milletin dilinde olusan deyimler ve atasözleri tarihî enginlik, estetik güzellik ve bir milletin anlayisinin her yönüyle derinligini yansitan en degerli hazinelerdir5.
Her halk kendi karakterine uygun atasözleri ve deyimler olusturmustur ve bunlar dil ile birlikte folklorun içinde de mütalâa edilmektedir. Folklor ise bir milletin sosyal hayatinda olusarak onun kederini, tasasini, sevincini, kisaca millî kimligini yansitmaktir6. Hem atasözleri, hem de deyimler o halkin dünyaya bakisi, inanci, hayati kavrayisi, Tanri-insan, insan-tabiat vb. arasindaki yaklasimi ve iliskiyi yansitir. Kisaca insan, kendini ve kendi disindaki her seyi nasil algiliyorsa onlari atasözlerinde ve deyimlerinde o sekilde yansitir. Bir halkin olusturdugu atasözlerini veya deyimleri baska bir halkin atasözleri ve deyimleri içine alarak yerlestirmek hem ilmî yönden dogru olmayan bir davranis hem de imkânsizdir7. Sanatin, insanligin meydana...