Geliş Tarihi: 15.04.2017 Kabul Tarihi: 22.05.2017
ÖZ
Bu çalışmada Osmanlı Devleti'nin müttefiki Avusturya-Macaristan ile olan ilişkisi hem cephe hem de cephe gerisi ele alınarak incelenmiştir. Balkan Savaşları'nın ertesinde Avusturya-Macaristan'ın Osmanlı Devleti'ne yönelik değişen dış politikası savaş sırasındaki ilişkilerine ışık tutmaktadır. Avusturya-Macaristan'ın savaş sonrası ortaya çıkacak tabloda daha güçlü bir konumda olmak istediği hırslı ve rekabetçi dış politikası, Osmanlı Devleti'nde artan millî iktisadî bilinç ve Almanya'nın beklentileri bağlamında ele alınarak çok yönlü bir bakış açısı yakalanmaya çalışılmıştır. Cepheye yapılan askerî destek ve cephe gerisinde, özellikle tarım ve madencilik alanındaki, reform faaliyetleri bu politikaya örnektir. Avusturya-Macaristan hem ittifakın yarattığı olumlu koşullardan hem de İngiltere, Fransa gibi Avrupalı devletlerin savaş zamanı Osmanlı iktisadî hayatında söz sahibi olamamasından yararlanarak nüfuz politikaları için uygun bir ortam yaratmak istemiştir. Almanya savaşın başında Osmanlı Devleti'nin en gözde ve en güçlü müttefiki iken Avusturya-Macaristan'ın Osmanlı Devleti'nde güçlenen varlığı Almanya tarafından bir tehdit olarak algılanmıştır. Başta Škoda olmak üzere Avusturya-Macaristan savunma sanayisinin Osmanlı cephelerinde görülmesi olumlu bir etki yaratmış; Alman ve Osmanlı subaylarının arasındaki gerginlik Avusturyalı ve Macar subayların Osmanlı ordusunda daha çok kabul görmesini sağlamıştır. Osmanlı Devleti'nin reform faaliyetleri Avusturya-Macaristan ve Osmanlı Devleti'ni savaş ile doğrudan bağlantısı olmayan bir sürece sürüklemiştir. Osmanlı hükümeti Avusturyalı ve Macar tarım ve madencilik alanındaki uzmanları Osmanlı topraklarında araştırma yapmak için davet etmiştir. Bu sayede Avusturya-Macaristan tıpkı cephelerde olduğu cephe gerisinde de varlığını pekiştirmiştir. Cephedeki ve cephe gerisindeki bu iki faaliyet alanı Osmanlı Devleti ve Avusturya-Macaristan ilişkilerinin farklı iki boyutunu ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler. Birinci Dünya Savaşı, Enver Paşa, Pallavicini, Pomiankowski, Millî İktisat.
ABSTRACT
In this study it is examined the Turkey's relations with its ally Austro-Hungarian Empire by looking at the relations both in battle field and the rear. Austria-Hungary's changing foreign policy towards the Turkey after the Balkan Wars sheds light on the nature of the relations during the Great War. The ambitious and competitive foreign policy which Austria-Hungary wanted to gain a more powerful position in the tableaux that would emerge after the war was tried to capture a multi-faceted point of view in the context of the increasing national economic consciousness in the Turkey and the expectations of Germany. Military support on the front and reform activities in the rear, especially in agriculture and mining, are examples of this policy. There were positive conditions...
