Content area
Full Text
ÖZET
Bu çahçmada, Ahmet Caferoglu'nun müdürlügünü yaptigi "Azerbaycan Yurt Bugisi" dergisindeki Azerbaycan-Avrupa edebi iliçkilerinden bahsedilmektedir. Araçtirmada "Azerbaycan Yurt Bugisi" dergisi bu baglamda çesjtli yönleriyle incelenmiçtir. Mésela, dergide Avrupa basininda yayinlanmis. Azerbaycan Türkcesi, edebiyati ve kültürü hakkinda bilimsel çahçmalar ve Avrupah bilim adamlannin bu konudaki makaleleri mercek aluna ahnmiçtir. Aynca derginin "Tahlil ve Tenkitler" koçesindeki belirli çahçmalara dair gorücler ve eleçtiri yazilan da incelenmeye çah§ilmi§tir.
Makalede, özellikle Ahmet Caferoglu'nun "Azerbaycan Yurt Bugisi" dergisinin 4. Sayisinda yayinlanmis. "§arkta ve Qafta Azeri Lehçesi tetkikleri" adii temei calumasi, Hilal Münsj'nin "Die Republik Aserbeidschan" adii eserine, O. Chatskaya'nm "Quatraine populaires de G Azerbaïdjan" baslikli makalesine yazdigi raporlar ve G. Yaeschke'nin "Azerbaycan Hakkinda Almanca Yayinlar" adii makalesi ii.zennde durulmuçtur.
Incelemeler sonucu, Azerbaycan-Avrupa edebi iliskilerinin siirekli derginin dikat merkezinde oldugu ve derginin faaliyetinde önemli bir yer tutdugu kamsina vanlmiçtir.
GÍRͧ
Azarbaycan mühacirat adabiyyatsÁinashginin görkamli nümayandalarindan biri, dünya miqyasinda taninan masjiur türkoloq 9hmad Cafaroglunun çoxçaxali elminazari va publisistik faaliyyatinda tasisçisi va bas. redaktoru oldugu "Azarbaycan yurd bugisi" (AYB) jurnah xüsusi yer tutur. Tasadüfi deyil ki, alimin zangin irsinin tadqiqatçilan AYB-ni türk dünyasinin dil, adabiyyat, madaniyyat masalalarinin darin araçdincisi olmasi etibarila yüksak qiymatlandirir, onun bu gün da böyük ahamiyyatini qeyd edirlar. Azarbaycan mühacirat matbuatinin tadqiqatçilanndan oían ?. Tahirli yazir: 'Ohmad Cafaroglunun adabi-elmi-nazari irsi onun bir türkoloq kimi adini abadilaçdirir. Lakin bu böyük qalam sahibini Azarbaycan tarixinda yaçadacaq daha bir §ah asari var: "Azarbaycan yurd bugisi" (AYB) jurnah" (1, 105). T. Cafaroglu haqqinda Azarbaycan matbuatinda ilk yazinin müallifi olan V. Quliyevin da jurnala verdiyi qiymat alamatdardir: "Tarn asasla 30-cu illarin "Azarbaycan ensiklopediyasi" adlandinla bilacak bu jurnalda Azarbaycan xalqinm dili, tarixi, etnik man§ayi, qonçu madaniyyatlarla qarçiliqh alaqasi, türk dünyasindaki yeri va rolu, musiqisi, folkloru, etnoqrafiyasi va s. ila bagli onlarla maraqh faktlarla zangin maqalalar dare edilmiçdir. Heç sjibhasiz ki, 9hmad Cafaroglu özüna dünya §öhrati qazandiran asarlari yazmasaydi bela, takea "Azarbaycan yurd bilgisi"nin na§ri onun adinin elmi-adabi dairalarda abadi yaçamasi va galacak nasillarin onu minnatdarhqla yad etmasi ücün kifayat idi" (2, 5).
1932-34-cü illarda 36, 1954-cü ilin fevral ayinda isa daha bir nömrasi çap olunmus. jurnahn 1984-ci ilda ìstanbulda bütün nömralarinin yenidan fotofaksimila §aklinda na§r olunmasi onun aktualhgina, dayarini saxladigina dalalat edir.
AYB-nin 1-ci nömrasinda "Bir neça söz" sarlövhali müqaddimada ?. Cafaroglu jurnahn yaranma sababini izah edarak yazirdi: "Son on il arzinda müxtalif sahalarda Azarbaycamn...