BIST Gıda ve İçecek Endeksi ile Döviz Kuru Arasındaki Asimetrik İlişki Doğrusal Olmayan ARDL Yaklaşımı

Abstract

Bu çalışmada 2005:M1-2021:M10 dönemine ait aylık veriler kullanılarak Türkiye’de BIST Gıda ve İçecek Endeksi ile döviz kuru arasındaki asimetrik ilişki incelenmiştir. Bu kapsamda sanayi üretim endeksi ile döviz kurunun BIST Gıda ve İçecek Endeksi üzerindeki etkisi doğrusal olmayan ARDL yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Yapılan sınır testi analizine göre, değişkenler arasında doğrusal olmayan eşbütünleşme ilişkisi tespit edilmiştir. Elde edilen uzun dönem bulgularına göre, döviz kurunda meydana gelen artışların BIST Gıda ve İçecek Endeksi’nde meydana getirmiş olduğu etki, döviz kurunda meydana gelen azalışların BIST Gıda ve İçecek Endeksi üzerindeki etkisinden daha düşük çıkmıştır. Yani döviz kurunda meydana gelen herhangi bir azalma, BIST Gıda ve İçecek Endeksi’ni daha fazla etkilemektedir. Dolayısıyla, Gıda ve İçecek sektör endeksinin döviz kurundaki dalgalanmaların etkisi altında olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, yapılan Wald testi sonucuna gore, hem kısa hem de uzun dönemde döviz kuru ile BIST Gıda ve İçecek Endeksi arasında asimetrik bir ilişki tespit edilmiştir.

Alternate abstract:

In this study, the asymmetric relationship between the ISE Food and Beverage Index and Turkey's exchange rate was examined using monthly data for the period 2005:M1-2021:M10. In this context, the effect of the industrial production index and the exchange rate on the ISE Food and Beverage Index was analyzed with the non-linear ARDL approach. According to the boundary test analysis, a non-linear cointegration relationship was found between the variables. According to the long-term findings, the effect of the increases in the exchange rate on the ISE Food and Beverage Index is lower than the effect of the decreases in the exchange rate on the ISE Food and Beverage Index. In other words, any decrease in the exchange rate affects the ISE Food and Beverage Index more. Therefore, it has been concluded that the Food and Beverage sector index is influenced by fluctuations in the exchange rate. In addition, according to the results of the Wald test, an asymmetrical relationship was determined between the exchange rate and the ISE Food and Beverage Index in the short and long term.