Content area
Full Text
Özet: Geçtigimiz yüzyil sosyal demokraside sürekli ve hizli degisimlerin yasandigi bir dönem olmustur. Bu degisimin en bariz örneklerinden biri Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SPD) içerisinde yasanmis ve bu dönüsü mden kismi olarak Türkiye'de Cumhuriyet Halk Partisi de (CHP) etkilenmistir. Bu degisimin en can alici evrelerinden biri 1950'lerin son yillarinda meydana gelmistir. SPD 1959 yilinda Godesberg programini kabul ederek isçi sinifina dayanan bir parti olmaktan çikip halk partisi olma yoluna girmekteydi. CHP ise yayinladigi Ilk Hedefler Beyannamesi ile sosyal haklar yaninda siyasi sistemde köklü degisimler talep etmekteydi. Altmisli yillarla beraber SPD halkin diger tabakalariyla bütünlesip iktidari eline almaya baslar. Ayni dönemde CHP Ortanin Solu politikasini uygulamaya koyarak isçi sinifini kabul eden ona dokunmaya çalisan bir parti olma ga yretindedir. 1980 darbesinden sonra kapatilan CHP 1993'te yeniden kuruldugunda parti programinin merkezine insan ögesini ve sivil toplum anlayisini koyuyordu. Bu anlayis degisikligi SPD'nin 1989 Berlin programindaki sosyal demokrat ögelerle de uyum içindedir. 1990-2013 yillari arasinda SPD ekonomik alanda daha liberal bir tutum sergileyerek küresellesme ve kapitalizm olgusunu kabul edip onu ehlilestirmenin yollarini aramaya basladi. CHP bu yönelisin içinde yer almakla beraber 2008 yilinda kabul ettigi parti programiyla refah devletini ve sosyal haklari da ön plana çikarmaktadir. Bu çalismada yukarida kisaca özetlenen iki partinin altmislarin basindan günümüze geçirdikleri degisimler parti programlari temelinde incelenmektedir. Bu inceleme yapilirken CHP'nin parti programlari ve seçim bildirileri SPD'nin programlari baglaminda analiz edilmektedir.
Anahtar Sözcükler: Sosyal Demokrasi ve Degisim, Ortanin Solu, Almanya Sosyal Demokrat Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Anadolu Solu.
A comparative analysis of the leading party programs of Social Democratic Party of Germany and Republican People's Party of Turkey
Abstract: The past century had been an era of continuous and rapid changes in social democracy in the World. One of the most obvious example of those changes happened in Social Democratic Party of Germany (SPD) and this transformation had influence, at least partially, on Republican People's Party in Turkey (CHP) also. One of the most crucial stages of this change had occurred in the last years of the 1950s. SPD ceased being a party of the working class only and was entering on the way to be a people's party by accepting the Godesberg-Program in 1959. During that time CHP published Declaration of First Objectives and was demanding social rights beside drastic changes...