Content area
Full Text
OZ
Yaçamakta oldugumuz tarih boyunca, bütün kültürlerde oldugu gibi insan yaçamini ve yerleçimini belirleyici en önemli ögelerinden birisi, hayatin kaynagi su olmuçtur. Türklerde su kültürünün ayri bir yeri olmuçtur. Sadece ata binen, cesur, savaççi ve avlanan bir toplum degildir Türkler. Ayni zamanda §ehirler kuran, tarim ve hayvancilik yapan bir kültüre sahiptir. Suyun kullaniminda ve ulaçiminin saglanmasinda Türkler, bulundugu döneme öncülük etmiçler, adeta bir anlamda "su medeniyeti" kurmuçlardir. Özellikle Uygur Türkleri; 2 bin üç yüz yil öncesinde Tanri daglarindan eriyip süzülerek toplanan su kaynagini yüzlerce isale hatlari in§a ederek kuyulari ve kanaletler ile kurak alanlari su ile bulu§turmu§lardir. Daha sonraki dönemlerde de; Selçuklulara, Osmanlilara kadar; kuyular, yunaklar, sarniçlar, hamamlar, sebiller, çeçmeler olarak bu medeniyetler zinciri günümüze kadar ta§imi§tir (Devlet Ar§ivleri,1992). Kayitlara göre M.Ö 400'lü yillarda baçlayan Türklerin su kültüründe; su bilimi, yer fizigi ve diger yapi bilimlerinin esaslari dikkate alinmiçtir.
Bu çaliçmada, günümüzdeki su araçtirma ve dagitim sisteminde uygulanan sondaj teknigi, hidrojeofizik gibi modern bilimler ile eski Türklerin kuyu teknigi, su kaynagi ve dagitim çaliçmalari arasinda bir kiyaslama yapilmiçtir.
Anahtar kelimeler: Türklerde su kültürü, Turfan kanallari, su kuyusu, su kanal agi.
ABSTRACT
As in all cultures, one of the most important factors determining human life and living spaces through out the current history is suddenly the source of life. Turks have a different meaning of water culture. It is not only good horserider, warrior, and hunting society. It also has a culture of establishing cities, agriculture and animal husbandry. The Turks pioneeredt he use of water and the provision of Access to this water, and they established a "water civilization". In particular, Uighur Turks; Two thousand three hundred years ago, they built snow and ice waters flowing down the "Tanri Mountains", distribution well sand canals at different distances, and brought to getherarid soils with water. In later periods; from the Seljuks to the Ottomans; Cisterns, fountains, cisterns, baths, fountains, the secivilizations carried the chain up to daylight.
According to the records, in the aquaculture and civilization of the Turks, which started in 400 BC, Water science, ground physics and other structural science shave been taken into consideration. In this study, a comparison was made between modern science such as drilling technique, hydrogeophysics applied in today's water research and distribution system and wells technique, water...