“FAIR VALUE” KARŞILIĞI OLARAK GERÇEĞE UYGUN DEĞER KAVRAMI VE TESPİT HİYERARŞİSİ

Abstract

IASB(International Accounting Standards Board, Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu)’nin çıkarmış olduğu muhasebe/finansal raporlama standartlarında ve FASB(Financial Accounting Standards Board, Finansal Muhasebe Standartları Kurulu)’ın yapmış olduğu standart çalışmalarında “fair value” yaklaşımına doğru bir yöneliş olduğu görülmektedir. “Fair value” ifadesinin Türkçe’deki karşılığına ilişkin olarak, bugüne kadar gerek standart koyucular ve gerekse akademisyenler açısından ortak bir görüş oluşturulamamıştır. IASB ve FASB’nin yayınlamış oldukları muhasebe ve finansal raporlama standartlarında “fair value” şeklinde ifade edilen kavram, ülkemizdeki standart koyucu ve akademisyenler tarafından “gerçeğe uygun değer”, “makul değer”, “uygun değer”, hakkaniyete uygun değer”, “adil değer” ve “rayiç bedel” gibi farklı şekillerde adlandırılmaktadır. Bu çalışmanın amacı; “fair value” karşılığı olarak gerçeğe uygun değer ifadesini, IASB, FASB, TMSK(Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu), SPK(Sermaye Piyasası Kurulu), BDDK(Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu) ve TMUDESK (Türkiye Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu)’nun yayınlamış olduğu standartlar çerçevesinde kavramsal boyut ve tespit hiyerarşisi itibariyle inceleyerek, düzenlemelerdeki benzerlik ve farklılıkları ortaya koymaktır. Bu bağlamda,ilgili kurulların “fair value” karşılığı olarak gerçeğe uygun değer yaklaşımı ile ilgili olarak yayınlamış oldukları muhsebe ve finansal raporlama standartları incelenerek karşılaştırma yapılmıştır.

Alternate abstract:

In the standard works of FASB (Financial Accounting Standards Board) and International Accounting and Financial Reporting Standards (IAS/IFRS) issued by IASB

(International Accounting Standards Board), it is observed that there is a tendency towards "fair value" approach. When we look at the Turkish term for "fair value", there is no common agreement among standard setters and academicians. In Turkey, standard setters and academicians have used different terms for "fair value" used by International Accounting and Financial Reporting Standards issued by IASB and FASB. This study aimed to analyze "gerçeğe uygun değer” as a corresponding term for "fair value", with respect to dimension of the term and determination hierarchy and describe the similarities and differences in regulations of this field. In this context, respective accounting and financial reports published by related commissions about the "gerçeğe uygun değer” as a corresponding term for fair value concept have been analyzed and compared against the standards.