Content area
Full Text
Krótka historia brytyjskiego filmu historycznego
Film historyczny jest od wielu dekad jednym z wiodacych gatunków w kinie brytyjskim, ale przedmiotem metodycznych badan filmologów i kulturoznawców stal[bar] sic zgola niedawno. Zakres i opasl[bar]osc wspól[bar]czesnego pismiennictwa naukowego na ten temat definitywnie przekresla odwazna., ale i nie dose rozwazna teze Alana Lovella, ze cal[bar]y ów gatunek filmowy smial[bar]o motna pominac, jako ie nie ma w sobie nic, co zasl[bar]ugiwal[bar]ohy na osobne zainteresowanie 1. Obecnie film historyczny stanowi zasadniczy punkt odniesienia dyskusji dotyczacych ekonomicznej i kulturowej wydolnosci kina brytyjskiego, wykorzystywania historii jako narzedzia propagowania panujacych ideologii, a takze roli tego gatunku w swoistej wojnie gustów, jaka toczy na ogól[bar] nawet srednio ambitna krytyka z upodobaniami szerokiej publicznosci2. Zagadnienia te w znacznej mierze wyparl[bar]y raczej jal[bar]owa., a miedlona od samych poczatków filmu historycznego kwestie autentycznosci czy tez adekwatnosci dziel[bar] tego gatunku, jesli nawet w krytyce powszedniej nadal czesto wysuwa sic zarzut, ze dany film historyczny jest fal[bar]szywym czy tez nieadekwatnym przedstawieniem przeszl[bar]osci, czego przykl[bar]adem sq recenzje chocby Elizabeth (rez. Shekhar Kapur, 1998).
W niniejszym szkicu pragne zastanowic sic nad miejscem filmu historycznego w kontekscie narodowego kina brytyjskiego. Sama kategoryzacja tego zagadnienia nie jest wolna od problemów. Na przykl[bar]ad: jakie sq kryteria filmu historycznego? Termin ,,film historyczny" jest jedna z kilku nazw - inne to m.in. ,,film kostiumowy", ,,film z epoki" i ,,kino dziedzictwa" - stosowanych w odniesieniu do filmów, których narracja w cal[bar]osci badz w czesci jest osadzona w przeszl[bar]osci. Znaczenie wszystkich tych nazw jest sporne, zwlaszcza zas znaczenie wyrazenia ,,kino dziedzictwa", bedacego raczej kategoria krytyczna niz formul[bar]a, która mial[bar]aby szersze zastosowanie w samej branzy filmowej. Okreslenie ,,kino dziedzictwa" pojawil[bar]o sic w dyskursie krytycznym w latach 80., kiedy sl[bar]uzyl[bar]o za etykietke mody na takie adaptacje dziel[bar] literackich, jak A Passage to India (Podróz do lndii, rez. David Lean, 1984), A Room With A View (Pokój z widokiem, rez. James Ivory, 1986) i A Handful of Dust (Garsc pyl[bar]u, rez. Charles Sturridge, 1987), z tym ze nastepnie stosowano je retrospektywnie do dziel[bar] sprzed 1980 roku, by objac nim nawet niektóre filmy z czasów kina niemego, jak chocby Comin' Thro' the Rye (rez. Cecil Hepworth, 1923) 3. Choc niektórzy badacze nazwe ,,film historyczny" odnoszq do wszelkich obrazów osadzonych w przeszl[bar]osci, to czestsza jest postawa, zgodnie z która na miano to w...