Content area
Full Text
Inleiding
Culturele globalisering verwijst naar het opengaan van nationale culturele velden voor internationale markten en culturele standaarden, alsmede de verspreiding van diverse vormen van kunst en cultuur over landsgrenzen heen (Crane, 2002). Deze vorm van internationalisering manifesteert zich niet alleen in de handelsstromen van producten, maar ook in de erkenning van buitenlandse cultuur door relevante institutionele actoren (Janssen et al., 2008; Brandellero & Pfeffer, 2011). Ondanks de vele beschrijvende gegevens die er zijn met betrekking tot culturele globalisering in termen van aandacht of verkoopsucces, is er relatief weinig bekend over de specifieke mechanismen van het bereiken van wereldwijd succes. In lijn met recente cross-nationale studies naar communicatie (Norris & Inglehart, 2009; Livingstone et al., 2012), bestuderen wij in dit paper culturele globalisering door dominante macroniveaubenaderingen die doorgaans transnationale factoren benadrukken (zie Ritzer, 2008; Crane, 2002) aan te vullen met verklarende factoren op het niveau van het (culturele) veld en de individuele culturele producent.
Meer specifiek analyseert dit onderzoek hitparadedata uit negen landen uit de periode 1960-2010 teneinde de mate van internationalisering in de popmuziek in de voorbije halve eeuw in kaart te brengen. Ten eerste willen we de trends beschrijven zoals die geobserveerd kunnen worden in negen Westerse landen die verschillen in omvang, taal, en relevantie in het popmuziekveld (Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Italië, Nederland, Noorwegen, Australië). Onze eerste onderzoeksvraag luidt:
Ons tweede doel is vooruitgang te boeken in de verklaring van culturele globalisering door empirische analyses te verrichten die rekening houden met de gelaagde structuur van mondiale culturele stromen. Veel theoretische benaderingen van culturele globalisering delen een macroperspectief dat resoneert in overkoepelende conceptuele interpretaties zoals 'homogenisering', 'heterogenisering' of 'hybridisering' (Ritzer, 2008). Niet alleen geven dergelijke interpretatieve standpunten weinig ruimte aan subtielere onderliggende mechanismen, ook leiden ze empirische analyses weg van een onderscheid tussen de diverse niveaus en actoren die betrokken zijn bij internationaal cultureel verkeer. Waar recente studies netwerkanalyse toepasten om zicht te krijgen op de stromen van culturele handel tussen landen (Moon et al., 2010), presenteren wij een multilevel analyse die de impact van factoren op verschillende analyseniveaus verdisconteert. We passen een dubbel comparatief model (Van Tubergen, 2006) toe dat tegelijkertijd de invloed van kenmerken van oorsprongslanden en bestemmingslanden van hitsingles analyseert, als ook het samenvallen van beide ('setting' en...