Haiwan Sebagai Perlambangan Dalam Peribahasa Orang Semai

Abstract

Amongst the tribes which inhabit the forests, the Semai tribe are very good nature observers. It is inevitable that they utilize the natural environment as the best material to express sense, desires and as a reference for the comparison of human nature or behavior. Their rich natural heritage allows the Semai figurative language to use the nature and behaviour of animals as comparisons to humans. This study therefore examines the elements of animals used in Semai proverbs. Data from the interview of five respondents were analyzed and then commented based on Hymes‟s (1972) ethnographic framework that focuses on four fundamental points, namely situation, application, structure and activity function. It is found that the animals and plants used in the Semai proverbs are those encountered in their daily life and are relevent to the ethnic‟s lifestyle. The present study is important to help develop a better understanding of this ethnic group and also to bridge the sociocultural gap among the ethnics in Malaysia. The analysis of these proverbs reveal that the Semai are very good observers of nature and are able to combine the natural environment with their daily activities. The inclusion of animalistic elements in their proverbs shows that animals and humans share some common characteristics. Such inclusion implies that the values and norms of the Semai tribes are derived from and based on the environment, which they perceive as the best teacher.

Alternate abstract:

Sebagai suku kaum yang menghuni hutan sebagai lokasi utama kediaman maka, suku kaum semai merupakan pengamat alam yang sangat baik. Mereka menggunakan alam persekitaran sebagai bahan terbaik untuk menyatakan rasa, kehendak dan dijadikan sebagai perbandingan dengan sifat atau perlakuan manusia. Khazanah hutan yang kaya ini menyebabkan kiasan bahasa milik suku kaum Semai merujuk kepada sifat haiwan sebagai bahan persamaan dan perbandingan dengan sifat manusia. Tujuan makalah ini ialah untuk meneliti unsur haiwan yang terdapat dalam peribahasa suku kaum Semai. Kajian ini menggunakan kaedah temu bual terhadap lima orang responden dan ulasannya dibuat berlandaskan penyesuaian terhadap kerangka etnografi komunikasi yang dikemukakan oleh Hymes (1972) dengan memberi fokus kepada empat perkara pokok, iaitu huraian situasi, pemakaian, struktur dan fungsi aktiviti sesuatu pertuturan tersebut. Didapati bahawa peribahasa yang digunakan oleh masyarakat Semai banyak berunsurkan haiwan dan tumbuh-tumbuhan dalam kehidupan mereka seharian. Kesemua unsur haiwan dalam peribahasa yang dikaji merupakan haiwan yang mempunyai kaitan dalam ruang lingkup kehidupan suku kaum tersebut. Kajian ini penting untuk memberikan pemahaman kepada masyarakat yang mempunyai hubungan secara langsung dengan suku kaum ini, sebagai salah satu kaedah untuk merapatkan jurang sosiobudaya dalam kalangan masyarakat di negara ini. Peribahasa suku kaum ini juga mampu memperlihatkan betapa orang-orang Semai adalah pemerhati yang baik kerana mampu menggabungjalinkan antara alam dengan kehidupan sebenar manusia. Pemasukan unsur haiwan ke dalam peribahasa memperlihatkan bahawa terdapat sesetengah sifat haiwan yang mempunyai persamaan dengan sifat manusia dan sebaliknya. Pemasukan sedemikian secara tidak langsung menunjukkan bahawa nilai dan norma kehidupan suku kaum Semai bermula dan diasaskan kepada alam sekitaran sebagai guru terbaik dalam kehidupan mereka.