Hasta Yakinlarinda Yogun Bakim Algisi ve Memnuniyeti/Perception of and satisfaction from Intensive Care in Patients' Relatives

Headnote

Öz

Amaç: Yogun bakim üniteleri (YBÜ)'nde yatan hastalarin ailelerinin ihtiyaç ve memnuniyetinin degerlendirilmesi önemli bir noktadir. Bu çalifmada, merkezimizde YBÜ'de yatan hastalarin yakinlarinin yogun bakim algisinin ve memnuniyetinin degerlendirilmesi amaclanmistir.

Gereç ve Yöntemler: Dahili YBÜ'de yatmakta olan hastalarin yakinlarinin yogun bakim algisi ve memnuniyetini ôlçmek üzere anket çalifmasi yapildi. Çalifma süresi boyunca tüm hasta yakinlari hastalarini ziyaret öncesinde anket konusunda bilgilendirildi, çalifmaya katilmak isteyenlere ilgili yogun bakim hekimi (yogun bakim yan dal asistani) tarafindan yüz yüze anket uygulandi.

Bulgular: Çalifma süresince toplam 50 hasta yakini ile anket dolduruldu. Tüm hasta yakinlari YBÜ yatif tanisini bildiklerini bildirmelerine ragmen cevaplar degerlendirildiginde %32'sinin dogru taniyi bildigi, geri kalan %68'inin ise hastanin daha önceki komorbiditesini yatif tanisi olarak belirttigi görülmüstür. Tüm hastalar kritik hasta olarak YBÜ'ye kabul edildigi halde hastalik fiddetini hasta yakinlarinin %8'i hafif, %15'i orta olarak bildirmiftir. YBÜ memnuniyeti için yapilan degerlendirmede hasta yakinlarinin %72'si yeterli bilgilendirme yapildigini, %70'i yapilan iflemlerin içeriginin yeterli anlatildigini bildirmiflerdir. YBÜ için genel memnuniyet degerlendirmesinde hasta yakinlarinin %88'i memnuniyetlerini çok iyi-iyi olarak degerlendirmiflerdir. YBÜ'de kalif süresi uzadikça hasta yakinlarinin memnuniyetinin arttigi görülmüftür (p<0,05).

Sonuç: YBÜ'lerde izlenen hastalarin yakinlarina ilk günden itibaren düzenli olarak, özellikle yatif nedeni bafta olmak üzere, hastanin durumu ve yapilan tüm iflemler ile ilgili detayli bilgi verilmesi bir gerekliliktir.

Anahtar sözcükler: Yogun bakim, algi, memnuniyet, hasta yakini

Geli; Tarihi: 28.07.2016 Kabul Tarihi: 09.09.2016

Etik Komite Onayi: Bu çalifma için etik komite onayi Dokuz Eylül Üniversitesi Tip Fakültesi'nden (06.04.2015) alinmiftir.

Hasta Onami: Anket çalifmasi olmasi nedeni ile katilimcilardan ayrica onam alinmamiftir.

Hakem Degerlendirmesi: Dis bagimsiz.

Tesekkür: Çalifmanin yapilmasina katkida bulunan Ecem Dikeç, Kutay Can Polat, Mustafa Göktan, Sezer Hürkan Akgün'e tefekkür ederiz. Ayrica çalifmamiza katilan hasta yakinlarina tefekkürlerimizi sunariz.

Çikar Çatismasi: Yazarlar çikar çatifmasi bildirmemiflerdir.

Finansal Destek: Yazarlar bu çalifma için finansal destek almadiklarini beyan etmiflerdir.

Abstract

Objective: Evaluation of needs and satisfaction of families of patients admitted to intensive care unit (ICU) is an important concern. The aim of this study was to determine relatives' perception and satisfaction about ICU in our hospital.

Material and Methods: For evaluation, a questionnaire study was conducted in medical ICU. During study period, families of ICU patients were included into the study and a face-to-face survey was administered by the ICU physician to those who wish to participate.

Results: A total of 50 family members were included into the study. Of them all reported to know the exact diagnosis for ICU admission however only 32% of them had the correct diagnosis, whereas others stated previous comorbidities as the main admission reason. Even though all the patients admitted to the ICU were critically ill, 23% of relatives classified their patient's status as mild or moderate. Seventy two percent of study participants stated that the information given about their patients was adequate, and 70% of them reported that the content of the procedures described sufficiently. The overall satisfaction was good or very good in 88% of participants. It was observed that longer stay in the ICU was associated with better satisfaction (p<0.05).

Conclusion: Detailed information about patient's status, including admission diagnosis, and all interventions should be given to ICU patients' relatives continuously from the first day of ICU admission.

Keywords: Intensive care unit, perception, satisfaction, patients' relatives

Received: 28.07.2016 Accepted: 09.09.2016

Ethics Committee Approval: Ethics committee approval was received for this study from the ethics committee of Dokuz Eylül University School of Medicine (06.04.2015).

Informed Consent: Informed concent was waived because of the nature (questionnaire) of the study

Peer-review: Externally peer-reviewed.

Acknowledgments: The authors thank to Ecem Dikeç, Kutay Can Polat, Mustafa Göktan, Sezer Hürkan Akgün for their contribution and patients' relatives for participation to the study.

Conflict of Interest: No conflict of interest was declared by the authors.

Financial Disclosure: The authors declared that this study has received no financial support.

Giri§

Yogun bakim ünitesi (YBÜ), yakin takip ve kapsamli tedavi gerektiren kritik durumdaki hastalarin izlendigi özelle§mi§ bir ünitedir. YBÜ'de izlenen hasta gruplarinin klinik özellikleri farklidir ve hastalik fiddeti diger hasta gruplarina göre oldukça yüksektir ve bu durum mortaliteyi dogrudan belirlemektedir. YBÜ hasta grubunda genel durum ve bilinç düzeylerindeki degigiklikler göz önüne alindiginda, tedavinin yönlendirilmesinde ve etkin kararlarin olugturulmasinda hasta yakinlari önemli bir rol üstlenmektedir (1). Kritik hastalar çogunlukla hastaliklari sebebiyle veya mekanik ventilasyon ya da sedasyon gibi tedavilerin etkisi ile karar verebilecek durumda degildir ve siklikla saglik ekibiyle iletigim kuramazlar. Bu grup hastada aile üyeleri siklikla karar verme rolünü üstlenmektedirler. Önemli kararlarin sorumlulugu hasta yakinlarinda ciddi ruhsal yük olugturmaktadir. Aileyle olugturulacak olan etkin ve saglikli iletigim ailenin ruhsal yükünü hafifletmekte, memnuniyetini arttirmakta ve psikolojik durumu olumlu etkilemektedir (2, 3). Tüm bu nedenlerden ötürü, YBÜ'lerde hasta yakinlari ile etkin iletigim ve memnuniyetin saglanmasi verilen hizmetin önemli bir basamagini olugturmaktadir.

Aile memnuniyetinin hizmet kalite göstergesi olarak kullanilmaya baglanmasiyla birlikte, aile memnuniyeti degerlendirmesi YBÜ kalitesini gösteren bir parametre haline gelmigtir. Aile ve saglik personeli arasindaki iletigim ve özellikle hasta yakinlarinin hastanin durumu ile ilgili bilgilendirilme ihtiyaci iletigimin en önemli basamagidir (1). Hastanin prognozundan bagimsiz olarak, ailenin kendine özgü ihtiyaçlari tanimlanmali, beklentiler ögrenilmelidir. Ailelerin sadece ziyaretçi olmadigi, sevdikleri kiginin tedavi iglemlerini takip eden ve sorumluluk alan kigiler oldugu akilda tutulmalidir. Tüm bu nedenlerden dolayi YBÜ'lerde aile ihtiyaç ve memnuniyetinin degerlendirilmesi gart olup bilgilendirme ve karar verme iglemlerinin dogru ve yeterli yapildigindan emin olunmalidir. Ailelerin tedavi yeterliligindeki tatmini ancak bu geklide saglanabilir (4). Bu nedenle merkezimizde YBÜ'de yatan hastalarin yakinlarinin YBÜ algisini ve memnuniyetini belirlemeyi amaçlayan bir anket çaligmasi yürütülmügtür.

Gereç ve Yöntemler

Dokuz Eylül Üniversitesi Tip Fakültesi Etik Kurulu onayini takiben 6-30 Nisan 2015 tarihleri arasinda Dokuz Eylül Üniversitesi Tip Fakültesi Dahili Yogun Bakim Ünitesi'nde 24 saatten daha uzun süreli yatmakta olan hastalarin yakinlarinin YBÜ algisi ve memnuniyetini ölgmek üzere anket çaligmasi yapildi (etik kurul karar no: 2015/10-33). Merkezimiz dahili YBÜ 14 aktif yatak ile T. C. Saglik Bakanligi Yatakli Saglik Tesislerinde Yogun Bakim Hizmetlerini Uygulama Usul ve Esaslari Hakkinda Teblig'ine uygun gekilde 3. basamak yogun bakim hizmeti vermektedir (5). Hasta yakini ziyaretleri, ünitenin çok yogun igleyig düzeni ve mimari yapisi nedeni ile her hafta Sali ve Pergembe günleri ögleden sonra 1 saat olarak yapilmaktadir. Ana bilgilendirme bu görügmelerde yapilmakta, ek bilgilendirme ise ihtiyaca ve hasta yakininin talebine göre hasta yakini-hekim ek görügmeleri ile düzenlenmektedir.

Çaligmada kullanilan ve toplam 16 sorudan olugan anket 4 ana bölümden olugturuldu. Anketin ilk bölümü, hasta yakinlarina ait demografik özellikler ile ilgili sorulari içermekteydi. Anketin ikinci bölümünde ise hasta yatig tanisina ait bilgi düzeyi ö^ümü yapildi. Hasta yakininin hastasinin tanisi, hastalik agirligi ve tedavisi ile ilgili (YBÜ yatig sebebi, verilen organ destegi) sorulardan olugturuldu. Anketin üçüncü bölümünde hasta yakininin YBÜ hakkindaki bilgisi ile ilgili anket sorulari, son olarak dördüncü bölümde ise hasta yakinlarinin YBÜ memnuniyeti ve olasi geligtirilmesini önerdikleri özelliklere ait sorular yer aldi. Anket sorulari olugturulurken hem yurtdiginda hem de Türkiye'de yapilan bu konu ile ilgili literatür taramasi ve bu çaligmalarda bulunan anket sorulari gözden geçirildi (1, 6, 7). Ülkemiz için sosyokültürel ve medikal igleyig açisindan uygun olan ve mevcut çaligmanin hedeflerine yönelik olan sorular seçilerek ankete dahil edildi (6, 8).

Çaligma süresi boyunca tüm hasta yakinlari hastalarini ziyaret öncesinde anket konusunda bilgilendirildi, çaligmaya katilmak isteyenlere sözel onami takiben ilgili YBÜ hekimi (Yogun bakim yan dal asistani) tarafindan yüz yüze anket uygulandi. Tüm hasta yakinlarina yakinlik derecesi gözetmeden anket uygulandi. Yakinlik derecesi olarak birinci derece yakinlik anne, baba ve çocuklar, ikinci derece yakinlik olarak kardeg, torun, dede, babaanne, anneanne; üçüncü derece yakinlik olarak kardeg çocuklari ve dördüncü derece olarak da diger akrabalari esas alindi. Çaligmaya katilmak istemeyen hasta yakinlari ve YBÜ'de 24 saatten daha kisa süre yatan hastalarin yakinlari çaligmaya alinmadi.

Istatistiksel analiz

Degerler kategorik degigkenler için sayi (yüzde), sürekli degigkenler için ortanca (çeyrekler arasi aralik-ÇAA) olarak verilmigtir. Gruplar kategorik degigkenler için ki-kare (ve gerektiginde Fisher's exact test), devamli degigkenler için Mann-Whitney U testi kullanilarak kargilagtirildi. Istatistiksel olarak p<0,05 anlamli kabul edildi. Tüm analizler SPSS (Statistical Package for the Social Sciences Inc; Chicago, IL, ABD) versiyon 17 ile yapildi.

Bulgular

Çaligma süresince toplam 50 hasta yakini ile anket doldurdu. Anket formlarini dolduran hasta yakinlarinin yag ortanca degeri 54,5 (38,8-62,3) yil olarak bulundu. Hasta yakinlarinin büyük bir çogunlugu birinci derece akrabalardan olugmaktaydi. Hasta yakinlarina ait demografik veriler Tablo 1'de sunulmugtur.

Hasta yakinlarina hastasinin hangi tani ile YBÜ'ye alindigi soruldugunda %100 oraninda taniyi bildiklerini bildirmiglerdir, ancak verilen cevaplar degerlendirildiginde %32'sinin dogru taniyi bildigi, geri kalan %68'inin ise hastanin daha önceki komorbiditesini bildirdigi görülmügtür (Tablo 2). Hastanin tanisinin dogru bilinmesi ile hasta yakininin yakinlik derecesi arasinda bir iligki olmadigi saptanmigtir (p>0,05). Dogru bilenlerin bilmeyenlere göre daha genç yagta olduklari görüldü, dogru bilen hasta yakinlarinin yag ortancasi 48,5 (29,8-55,8) iken, bilmeyenlerin yag ortalamasi 59,0 (41,8-63,0) yil olarak saptandi (p=0,04). Tüm hastalar kritik hasta olarak YBÜ'ye kabul edildigi halde hasta yakinlarina hastalari- nin hastalik fiddeti soruldugunda %8'i hafif, %15'i orta oldugunu belirtmiftir. Bu duruma ragmen hasta yakinlarinin organ destegi verme (%84) ve beslenme durumu (%92) ile bilgi düzeyinin iyi oldugu görülmüftür.

Hasta yakinlarinin YBÜ farkindaligini belirlemek amaci ile yapilan degerlendirmede %82'si YBÜ'de agir hastalarin yattigini bilmiflerdir. Ayrica %28 hasta yakini çok yafli hastalarin YBÜ'ye alindigini, %22'si hastanin ameliyata bagli yatirildigini, %14'ü ise ölümcül hastalarin YBÜ'ye alindigim bildirmiftir (Tablo 3). Çalifmaya katilanlarin %74'ü hastane ve YBÜ enfeksiyonlarini duyduklarini, ancak %58'i hasta bafinda ne fekilde davranacaklarini bildiklerini bildirmiflerdir.

Yogun bakim ünitesi memnuniyeti için yapilan degerlendirmede hasta yakinlarinin %72'si yeterli bilgilendirme yapildigini, %70'i yapilan iflemlerin içeriginin yeterli anlatildigini bildirmiflerdir (Tablo 4). Hasta yakinlarinin %90'i hastalarini her gün görmek istediklerini, %96'si bilgilendirmenin her gün yapilmasinin daha iyi olacagini vurgulamiflardir. Hasta yakinlarinin %88'i YBÜ için genel olarak memnuniyetlerini çok iyiiyi olarak degerlendirmiflerdir. Ayrica yakinlik derecesi ile YBÜ memnuniyeti arasinda da bir ilifki olmadigi görülmüftür (p>0,05). Hastanin YBÜ'de kalif süresi uzadikça hasta yakinlarinin memnuniyetinin arttigi görülmüftür (p<0,05). Çok memnun olan grupta ortanca yatif süresi 21 gün iken, diger gruplarda ortanca yatif süre 4 gün olarak saptanmiftir.

Tarti§ma

Çalifmamizda YBÜ'de yatan hastalarin yakinlarinin YBÜ algisi ve memnuniyetinin belirlenmesini amaçlayan bir anket degerlendirilmesi yürütülmüftür. Merkezimizde genel olarak memnuniyetin iyi oldugu saptanirken, hastaya ait bilgi düzeyinin nispeten düfük oldugu gözlenmiftir.

Bu çalifmada ankete davet edilen tüm hasta yakinlari katilmayi kabul ettiler. Bu sonuç diger sonuçlar ile karfilaftirildiginda oldukça büyük bir katilim yüzdesini göstermektedir (1,4, 8-11). Bu oranin yüksek olmasinin en önemli nedeni anketin dogrudan hastanin tedavisi ve hasta ziyaret saatlerinde bilgi verilmesinde rol oynayan primer yogun bakim doktorlari tarafindan yapilmasi nedeni ile olabilir. Hasta ziyaret saatlerinde genel uygulama olarak 2 hasta yakini hasta bafina alinmif ve biri ile anketi doldururken, diger yogun bakim doktoru anketi henüz doldurmamif hasta yakinina hasta ile ilgili bilgi vermiftir. Ardindan diger hasta yakini anket doldurulmuf, diger hasta yakinina bir önce verdigi bilgilerin üstüne ek olarak hasta yakinlarinin sorularini cevaplamiftir. Bu fekilde hem daha ayrintili bir bilgilendirme hem de anket uygulamasina tefvik saglanmiftir.

Hasta yakinlarinin %88'i YBÜ için genel olarak memnuniyetlerini çok iyi-iyi olarak degerlendirmiflerdir. Ayrica yakinlik derecesi ile YBÜ memnuniyeti arasinda da bir ilifki olmadigi görülmüftür. Erdal ve ark. (6) 2013 yilinda (Memnuniyet puani 100 üzerinden 87,29±13,62 puan), Akinci ve ark. (7) 2004 yilinda ve Erden ve ark. (1) 2010 yilinda yaptiklari çalifmalarda da hasta yakinlarinin yüksek derecede memnun oldugu (Memnuniyet puani 100 üzerinden 86±11 ve 87±9) saptanmiftir. Bu sonuçlar bizim bulgularimiza benzerdir. Ayrica literatürde bildirilen sonuçlarin çogundan yüksektir (12-14). Yüksek olan memnuniyet skorlari hasta yakininin sübjektif degerlendirmesine bagli olarak ya da hastasina daha iyi tedavi uygulanamayacagini düfünmesinden veya verdigi yanit nedeniyle uygulanmakta olan tedavi niteliginin degifme korkusundan kaynaklaniyor olabilir (15, 16). Bununla birlikte memnuniyet ile ilgili yapilan çalifmalarda anket uygulamasi objektif bir yöntem olarak karfimiza çikmaktadir (1). Merkezimizin sonuçlari nispeten bafarili bulunmuftur. Hem bizim merkezimiz hem de diger çalifmalarin yapildigi merkezler üçüncü basamak referans hastaneleridir, memnuniyetin yüksek olmasi bu özellige bagli olabilir; farkli düzey hastanelerde bu degerlendirmenin yapildigi bir anket gerçekleftirilmesi karfilaftirma imkani saglayabilecek olup anketlerden elde edilen bu memnuniyet oranlari bir kalite göstergesi olarak daha saglikli kullanilabilecektir (1). Hastanin YBÜ'de kalif süresi ile hasta yakinlarinin memnuniyetinin arttigi görülmüftür, bu durumun nedeni bilgilendirmenin düzenli olarak yapilmasi ve hasta yakinlarinin hastasinin durumunu zaman içinde ajamali olarak takip etmekte olmalarina baglanabilir. Bu jekilde ilerleyen zaman ile birlikte hastasinin durumunda iyilejme gören ve göremeyen hasta yakinlarinda tibbi prognoz ve sonuçtan bagimsiz olarak memnuniyetlerinin artmasi hastalari hakkinda bilgilendirilmenin yani sira kijilerin de süreç içerisinde yogun bakim konusunda gözlem ve tecrübelerinin artmasina ikincil YBÜ algisinda pozitif bir görüj olujmasina baglanabilir.

Her ne kadar ünitemizde hasta ziyareti kisitli olsa da hasta yakinlarinin %72'si bilgilendirilmenin yeterli olarak yapildigini bildirmijlerdir. Bu duruma ek olarak hasta yakinlarinin %96'si bilgilendirmenin her gün yapilmasi gerektigi geri bildiriminde bulunmujlardir. Hasta yakinlarinin %90'i da hastasini her gün görmek istediklerini belirtmijlerdir. Daha önce yapilmij çalijmalarda verilen bilginin içerigi, anlajilabilirligi ve sikligi ile ilgili memnuniyet degerlendirilmeleri düjük olarak bulunmujtur (1, 4, 7, 10, 17). SUPPORT çalijmasinda hasta yakinlarinin bakim kalitesinden memnun olmalarina ragmen iletijim ve bilgilendirilme konularinda memnuniyetsiz olduklari bildirilmijtir (18). Ülkemizde yapilan bir diger çalijmada ise, bizim çalijmamiza benzer olarak verilen bilginin yeterli ve güvenilir oldugu sonucuna varilmijtir (1). Malacrida ve ark. (19) iletijim konularinda memnuniyetsizlik oranini %30 olarak bulmujlardir ve bizde de bu oran benzer olarak %28 olarak bulunmujtur. Verilen bilginin yeterli ve güvenilir oldugu sonucunun nedenleri arasinda bilgilendirmenin dogrudan hastanin primer takip ve tedavisinden sorumlu yogun bakim doktorlari tarafindan yapilmasi sayilabilir. Bu jekilde hasta yakinlari ile daha etkin bir iletijim kurulabilmektedir. Bu iletijimin kalitesi aile memnuniyetinin saglanmasinda önemlidir (1, 14, 20). Yogun bakim doktoru ve hasta yakini arasinda olan iletijimde hastanin prognozunun yani sira hasta yakinlarinin kritik süreçlerde desteklenmesi ve olasi sonuçlarla ilgili olarak cesaretlendirilmeleri hedeflenmektedir (21). Öte yandan bilgilendirme ve ijlemlerin içeriginin yeterli olarak anlatildigini düjünen hasta yakinlarinin çok yüksek bir oranda bilgilendirmenin ve hasta ziyaretinin her gün yapilmasini istemesi bizce dikkat çekicidir. Yakinlik derecesinden bagimsiz olarak elde edilen bu verinin YBÜ ijleyijini aksatmayacak ve teknik, idari ve tibbi imkanlar ölgüsünde hasta yakinlarinin her gün hastalarini görmesi ve bilgilendirilmesinin önemini gösterdigini düjünmekteyiz.

Hasta yakinlari hastasinin tanisi, hastalik agirligi ve tedavisi ile ilgili sorularda hastanin YBÜ'de yatij sebebini bildiklerini %100 oraninda belirtmijlerdir, oysaki yatij tanisi ile karjilajtirildiginda bu oran %32'ye inmijtir. Ilginçtir ki çalijmamizda, hasta yakinlari genellikle hastaya ait eski komorbiditeleri YBÜ yatij nedeni olarak belirtmijlerdir. Hastalik tanisini dogru belirtenlerin de genellikle genç hasta yakinlari oldugu görülmüjtür. Genç hasta yakinlarinda aktif dinleme, sorgulama ve elejtirel bakij açisi daha fazla olabilir; ayrica yazili veya görsel basin ve internet araciligi ile bilgi edinme olasiliklari muhtemelen daha fazladir. Nispeten yajli hasta yakinlarindaki yatij tanisina hakim olamama durumunun ise hatirlamadan kaynaklanan sorunlar ve bilgilendirme esnasindaki takip problemleri nedeni ile olabilecegi düjünülmüjtür. Bu tablo hastalarinin önceki var olan komorbid tanilarinin farkindaligi ile birlikte komorbid zemin üzerine YBÜ yatiji gerekliligi ortaya çikaracak eklenmij diger tanilarin hasta yakini tarafindan tam olarak iyi analiz edilmedigini veya bilgilendirme esnasinda yogun bakim hekiminin yeterince bu noktayi vurgulamamasindan kaynaklanabilir. Yapilan bir çalijmada tibbi terim agirlikli anlatim ve yeterli zaman ayrilmamasi hasta yakinlarinin yarisinin hastasinin tanisi, prognozu ve tedavi süreci ile ilgili konularda anlama eksikligine neden oldugunu göstermijtir (20). Bu önemli bir konudur, çünkü mevcut tedavide ilerlerken hasta yakininin insiyatif almasi, hali/ jifa ile YBÜ çikiji ile ölüme kadar çejitli jart ve halleri karjilamasi, kabullenmesi ve üstesinden gelmesi gereklidir. Tedavinin planlanmasinda, sürdürülmesinde etkin rol oynayan ve aile memnuniyetinin olujmasinda etkili olan doktor-hasta yakini arasinda saglikli iletijimin saglanmasi, prognoz ve tedavi süreci ile ilgili dürüst, gerçekçi bilgi verilmesi, bilgilendirmenin hasta yakinlarinin sosyal ve kültürel özellikleri gözetilerek yapilmasi, hasta yakinlarinin karar verme ajamalarinda aktif katilimlarinin saglanmasi önerilmektedir (22). Tilden ve ark. (23) zamaninda ve sik araliklarla yapilan aile görüjmeleri ve doktora erijimin kolay oldugu bir iletijimi etkin iletijim olarak tanimlamijlardir. Ayrica tüm bu noktalara dikkat edilerek olujturulacak olan saglikli bir iletijim yaklajimi ile özellikle ülkemiz için çok büyük bir sorun olan saglik çalijanlarina jiddet ihtimali de azalabilir.

Hasta yakinlarinin büyük bir çogunlugunun daha önceden de YBÜ'de hastasinin yattigi ancak sadece %58'inin hastalarinin bajina gittiklerinde ne jekilde davranmalari gerektigi konusunda bilgi sahibi oldugu dikkat çeken önemli bir noktadir. Bu sonuçlar göz önüne alindiginda hasta bajinda dikkat edilmesi gereken noktalara bilgilendirme esnasinda ilk günden itibaren muhakkak deginilmesinin gerekli oldugu görülmüjtür. Bilgilendirmenin sadece hekimler tarafindan degil, ayni zamanda hasta baji ziyaretleri esnasinda "dikkat edilmesi gereken noktalar" konusunda hemjireler tarafindan da yapilmasi önemlidir; ancak YBÜ hemjirelerindeki mevcut ij yükü agirligi nedeni ile pratikte uygulanmasi nispeten zordur (24).

Çalijmamizin çejitli limitasyonlari mevcuttur. Ilk olarak çalijma üçüncü basamak bir üniversite hastanesinde sinirli sayida hasta yakini ile yürütülmüjtür. Bu nedenlerden dolayi çalijmamizin sonuçlari diger merkezler için geçerli olmayabilir. Ikinci olarak degerlendirme yapilan anket yazarlar tarafindan olujturulmujtur, ancak literatüre bakildiginda hem memnuniyet hem de farkindaligi ölgen Türkçe'de geçerlilik ve güvenirlilik çalijmasi yapilan YBÜ hastalari için özellejmij bir anket yoktur. Son olarak bu çalijma dahili YBÜ'de yürütülmüjtür; anestezi, cerrahi, nöroloji gibi diger YBÜ branjlari için degerlendirme yapilmamijtir.

Sonuç

Sonuç olarak, YBÜ'de hasta yakinlarinin memnuniyetini ve yogun bakim algisini degerlendirdigimiz çalijmamizda hasta yakinlarinin memnuniyetinin genel olarak yüksek oldugu saptanmijtir. Hasta hakkinda bilgilendirmede ünitemiz için iki önemli sonuç çikmijtir: Birincisi; hasta yakinlari her gün düzenli olarak hastalari hakkinda bilgi almak istemektedirler. Gerekli jartlarin saglanmasi durumunda her gün ziyaret ile hasta yakiniyla olan iletijimin sicak ve güncel kalmasina katki saglayabilecegi akilda tutulmalidir. Ikinci olarak ise hasta yakinlarinin hasta yatijinin ilk gününden itibaren YBÜ yatij tanisi ve yapilan girijimler ile ilgili daha detayli bilgilendirmeleri gerekliligi ortaya çikmijtir. Ülkemizde mevcut YBÜ hizmet kalitesinin daha iyi hale getirilmesi için hasta yakini ile etkin iletijimin hedef alinacagi protokollerin gelijtirilmesi gereklidir.

References

Kaynaklar

1. Erden IA, Pamuk AG, Akinci SB, ve ark. Yogun bakim ünitesinde aile memnuniyetinin degerlendirilmesi. J Turk Soc Intens Care 2010;8:18-25.

2. Kodali S, Stametz RA, Bengier AC, et al. Family experience with intensive care unit care: Association of self-reported family conferences and family satisfaction. J Crit Care 2014;29:641-4. [CrossRef]

3. Hekkert KD, Cihangir S, Kleefstra SM, et al. Patient satisfaction revisited: A multilevel approach. Socl Sci Med 2009;69:68-75. [CrossRef]

4. Stricker KH, Kimberger O, Schmidlin K, et al. Family satisfaction in the intensive care unit: what makes the difference? Intensive Care Med 2009;35:2051-9. [CrossRef]

5. Yatakli Saglik Tesislerinde Yogun Bakim Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esaslari Hakkinda Teblig. Resmi Gazete tarih ve sayisi: 20/07/2011 tarih ve 28000 sayi. Degifiklik Resmi Gazete tarih ve sayisi: 18/02/2012 tarih ve 28208 sayi Degifiklik Resmi Gazete tarih ve sayisi: 29/05/2013 tarih ve 28661 sayi.

6. Erdal Ç, Tunali Y, Dilmen ÖK, et al. Evaluation of the Satisfaction of Patients' Relatives in the Intensive Care Unit. J Turk Soc Intens Care 2013;11:64.

7. Akinci SB, Salman N, Kanbak M, ve ark. Yogun bakimda aile memnuniyetinin degerlendirilmesi. Turk J Anaesthesiol Reanim 2004;32:130-8.

8. Dodek PM, Wong H, Heyland DK, et al. The relationship between organzational culture and family satisfaction in critical care. Crit Care Med 2012;40:1506-12. [CrossRef]

9. Heyland DK, Tranmer J. Measuring family satisfaction with care in the intensive care unit: The development of a questionnaire and preliminary results. Kingston General Hospital ICU Research Working Group. J Crit Care 2001;16:142-9. [CrossRef]

10. Hunziker S, McHugh W, Sarnoff-Lee B, et al. Predictors and correlates of dissatisfaction with intensive care. Crit Care Med 2012;40:1554-65. [CrossRef]

11. Wasser T, Pasquale MA, Matchett SC, et al. Establishing reliability and validity of the Critical Care Family Satisfaction Survey. Crit Care Med 2001;29:192-6. [CrossRef]

12. Jastremski CA. Caring for the families of those who die in the critical care unit. Crit Care Med 1998;26:1150-1. [CrossRef]

13. Shortell SM, Zimmerman JE, Rousseau DM, et al. The performance of intensive care units: does good management make a difference? Medical Care 1994;32:508-25. [CrossRef]

14. Heyland DK, Rocker GM, Dodek PM, et al. Family satisfaction with care in the intensive care unit: results of a multiple center study. Crit Care Med 2002;30:1413-8. [CrossRef]

15. Wall RJ, Engelberg RA, Downey L, et al. Refinement, scoring, and validation of the Family Satisfaction in the Intensive Care Unit (FS-ICU) survey. Crit Care Med 2007;35:271-9. [CrossRef]

16. Wasser T, Matchett S. Final version of the critical care family satisfaction survey questionnaire. Crit Care Med 2001;29:1654-5. [CrossRef]

17. Azoulay E, Chevret S, Leleu G, et al. Half the families of intensive care unit patients experience inadequate communication with physicians. Crit Care Med 2000;28:3044-9. [CrossRef]

18. Connors AF Dawson NV, Desbiens NA, et al. A controlled trial to improve care for seriously iII hospitalized patients. The study to understand prognoses and preferences for outcomes and risks of treatments (SUPPORT). The SUPPORT Principal Investigators. JAMA 1995;274:1591-8. [CrossRef]

19. Malacrida R, Bettelini CM, Degrate A, et al. Reasons for dissatisfaction: a survey of relatives of intensive care patients who died. Crit Care Med 1998;26:1187-93. [CrossRef]

20. Azoulay E, Chevret S, Leleu G, et al. Half the families of intensive care unit patients experience inadequate communication with physicians. Crit Care Med 2000;28:3044-9. [CrossRef]

21. Fumis RR, Nishimoto IN, Deheinzelin D. Families' interactions with physicians in the intensive care unit: the impact on family's satisfaction. J Crit Care 2008;23:281-6. [CrossRef]

22. Curtis JR, Patrick DL, Shannon SE, et al. The family conference as a focus to improve communication about end-of-life care in the intensive care unit: opportunities for improvement. Crit Care Med 2001;29(Suppl 2):26-33. [CrossRef]

23. Tilden VP Toile SW, Garland MJ, et al. Decisions about life-sustaining treatment: Impact of physicians' behaviors on the family. Arch Intern Med 1995;155:633-8. [CrossRef]

24. Ergan B, Tokur ME, Çoban S, ve ark. Farkli Yogun Bakim Ünitelerinde Hemfire If Yükünün Yogun Bakim Mortalitesi ile Ilifkisi. Yogun Bakim Derg 2016;7:21-7. [CrossRef]