Kahramanmaras ilkögretim okullarina devam eden erkek ögrencilerde dis genital organ anomali prevalansi/The prevalence of external genital organ anomalies among the male students attending primary schools in Kahramanmaras

Headnote

Özet

Amaç: Bu çalismada ilimizdeki ilkögretim okullarina devam eden erkek çocuklarinda dis genital organ anomali oranlarini bulmayi amaçladik.

Gereç ve yöntem: Tarama için gerekli izinler alindiktan sonra 9 adet ilkögretim okulunda ögrenim görmekte olan 3,500 erkek çocuk çalismaya dahil edildi. Tüm ögrenciler bir üroloji ve bir çocuk cerrahisi uzmani tarafindan okullarinda muayene edildi ve dis genital organ anomalileri kaydedildi.

Bulgular: Ögrencilerin yaslari 6 ila 17 arasinda (10.55±2.55) idi. Çalismaya katilan 3,500 ögrencinin 459'unda (%13.1) anomali saptandi. Saptanan anomaliler; sünnet komplikasyonu (%4.1), retraktil testis (%3.1), inguinal herni (%1.8), hipospadiyas (%1.4), inmemis testis (%1.3) ve hidrosel (%1.1) idi.

Sonuç: Çalismamizda dis genital anomalilerin orani oldukça yüksek bulundu. Sonuçlar, ilkögretim çaginda yapilan tarama muayenelerinin ve aile ilgisinin yetersiz oldugunu düsündürmektedir. Okul öncesi ve okul çagindaki çocuklarda genital anomalilerin erken tani ve tedavisini saglayacak bir saglik kontrol sistemi gelistirilmelidir.

Anah tar söz cük ler: Dis genital organ; erkek; ilkögretim; prevalans.

Abstract

Objective: In this study, we aimed to find the rates of the external genital organ anomalies in male children attending primary schools in our city.

Materials and methods: Following obtaining the legal approval for screening, 3,500 male children attending to 9 primary schools were included into the study. All students were examined by an urologist and a pediatric surgeon in their school and external genital organ anomalies were recorded.

Results: Age of the children ranged from 6 to 17 years (10.55±2.55). The anomalies were identified in 459 students (13.1%) among 3,500 participants. The anomalies were circumcision complications (4.1%), retractile testis (3.1%), inguinal hernia (1.8%), hypospadias (1.4%), undescended testis (1.3%), and hydrocele (1.1%).

Conclusion: The rate of external genital anomalies was found to be quite high in our study. The results suggest that screening examinations during primary school ages and family care are insufficient. A health control system that would provide the early diagnosis and treatment of external genital anomalies in preschool and school ages should be developed.

Key words: External genitalia; male; prevalence; primary schools.

Gelis tarihi (Submitted): 21.07.2009

Düzeltme sonrasi kabul tarihi (Accepted after revision): 26.07.2009

Dis genital organ anomalileri en sik görülen konjenital anomalileri olusturmaktadir. Belirgin anomalilerin uygun ve zamaninda tani ve tedavilerinin yapilmasi, çocuklarin gelecekteki fertilite potansiyeli için büyük öneme sahiptir.

Birçogu ilkokul çagi öncesinde tedavi edilmis olmasi gereken dis genital organ anomalilerinin oldukça yüksek oranda görüldügü bildirilmistir.[1-4] Ilkögretim çaginda tedavi edilmeyen bu anomaliler çocugun ruh sagligini olumsuz yönde etkileyebilecegi gibi, infertilite, malignite, üst üriner sistem patolojileri ve yineleyen idrar yolu enfeksiyonlarina neden olabilmektedir.[5] Bu nedenle bu olgularin daha erken tani konup tedavi edilmeleri gerekmektedir.

Ilkögretim okul çocuklarinin dis genital organ anomalileri nedeniyle takibinin yapilmasi, erken tani ve tedavisinin kolaylasmasi ve bu organlarin normal gelisimlerine sans vermek için önemli bir gereksinimdir. Erken ve etkili yollarla dis genital organ anomalilerinin saptanmasi büyük öneme sahiptir. Çünkü cerrahi veya diger yöntemlerle erken müdahale, çocugun gelecekte normal bir hayat yasamasina yardimci olur. Bu yönüyle çalismamiz Kahramanmaras ili ilkögretim okulu ögrencilerinde yapilan ilk çalisma özelligini tasimaktadir ve fizik muayene ile tanisi konabilen genital organ bozukluklarinin prevalansini belirlemek amaciyla gerçeklestirilmistir.

Gereç ve yöntem

Bu çalisma, Mayis-Haziran 2008 tarihleri arasinda Kahramanmaras ili genelini kapsayacak biçimde rastgele örnekleme yöntemi ile seçilmis 9 ilkögretim okulunda 3,500 erkek ögrenci üzerinde yapildi. Çalisma için Kahramanmaras Il Milli Egitim Müdürlügü'nden resmi izin alinarak okul idarecileri ve sinif ögretmenleri denetiminde ögrencilerin ve velilerinin çalisma hakkinda bilgilendirilmesi saglandi. Arastirilan tüm hastaliklar için tarama öncesi arastiricilar arasinda bilgi bütünlügü saglandi. Bütün çocuklar kendi okullarinda hazirlanan uygun bir muayene odasinda, pediatrik üroloji ile ilgilenen iki uzman ve iki basasistan tarafindan muayene edildi. Tanisindan süphe edilen olgular, iki uzman tarafindan yeniden degerlendirilerek tanilari kesinlestirildi. Muayenede ögrenciler inmemis ve retraktil testis, inguinal herni, hidrosel, hipospadias ve sünnet komplikasyonlari açisindan asagida belirtilen tanimlara uygun olarak degerlendirildi.

Inmemis testis, skrotumda testisin olmamasi seklinde tanimlanirken; retraktil testis skrotuma indirilebilen, kendiliginden burada belirli bir süre kalan ve kremasterik kaslarin kasilmasiyla inguinal kanala dogru kaçan testisleri tanimlamak için kullanilmistir. Hipospadias, üretral meatusun ventral glans ile perine arasindaki bir yere anormal olarak açilmasi seklinde tanimlanmistir. Hidrosel, testisin etrafindaki kesede (tunika vajinalis) sivi birikmesi olup, muayenede skrotumda kistik bir kitle varligi ve isik ile transillüminasyon vermesi tani koydurucu kabul edilmistir. Inguinal herni ise inguinal bölgede bir sislik olmasi ve bunun anamnezde dogrulanmasi olarak tanimlanmistir. Sünnet komplikasyonu olarak; inkomplet sirkümsizyon, skatris gelisimi, pigmentasyon degisimleri, cilt köprüleri, sekonder fimozis, asiri cilt kaybi, iyatrojenik hipospadiyas ve kurvatür gelisimi varligi degerlendirildi.

Dis genital organlarinda bozukluk saptanan çocuklarin ögretmenleri ve aileleri bilgilendirildi ve tedavi için basvuranlarin tedavileri yapildi.

Bulgular

Çalismaya dahil edilen 6-17 yas arasindaki 3,500 ilkögretim okulu erkek ögrencisinin 459'unda (%13.1) genital bozukluk saptandi (Tablo 1). Bu 459 vakanin 37 tanesi daha önce ameliyat olmustu. Ameliyatlarin 22'si inguinal herni, 13'ü inmemis testis ve 2'si hipospadias nedeniyle yapilmisti.

En sik görülen anomali sünnet komplikasyonu olup 146 çocukta (%4.17) saptandi. Toplam 110 on vakada (%3.14) retraktil testis mevcuttu. Bunlarin 36 tanesi sag tarafta, 24'ü sol tarafta ve 50'si bilateral izlenmekteydi (Sekil 1). Inmemis testis ise 48 çocukta (%1.37) saptandi; bunlarin 13 tanesi daha önce ameliyat edilmisti. Bu vakalarin 20 tanesi sagda izlenirken, 16'si solda ve 12'si bilateral olarak saptandi. Inguinal herni 65 vakada (%1.85) saptandi, bunlarin 22'si muayene öncesi ameliyat edilmis durumdaydi. Herni yerlesi 36 vakada sagda, 27 vakada solda ve 2 vakada bilateral olarak saptandi. Hipospadias 51 çocukta (%1.45) izlenirken sadece 2 çocuk daha önce ameliyat edilmisti. Ameliyat edilen çocuklardan birinde penil fistül gelismisti. Bu çocuklardan 30'unda glandüler ve 21'inde koronal hipospadias mevcuttu. Otuz dokuz çocukta (%1.11) fizik muayene ile tespit edilen testiküler hidrosellerin 18 tanesi sag, 15 tanesi sol ve 6 tanesi ise iki tarafli olarak saptandi.

Tartisma

Ülkemizde ilkögretim okullarina devam eden erkek ögrenciler arasinda dis genital organ anomalilerini tespit etmeye yönelik birçok çalisma yapilmistir. Bizim çalismamizda saptanan yüksek sünnet komplikasyonu oraninin, olasi bölgesel farkliliklardan, sosyoekonomik ve kültürel nedenlerden kaynaklanabilecegi düsünülebilir. Nitekim bölgemizde fenni sünnetçi denen kisilerin fazla sayida ve uygunsuz ortamlarda sünnet yapmasi olasi komplikasyonlarin sayisinin artmasina neden olmaktadir. Sünnet komplikasyonlarindan en çok izleneni ise fazla sünnet dokusu kalmasidir. Saglik Bakanligi'nin sünneti, ödeme planinin içine almasi ile (25 Mayis 2007'den itibaren) belki de halkin hastanelere basvurmasi saglanmis olacak ve sünnet islemi egitim almis ellerde, uzman doktor seviyesinde yapilacak ve bu sorunun üstesinden gelinecektir. Bundan sonra komplikasyon gelisme oraninin azalmasi beklenebilecektir.

Yapilan tarama çalismalarinda en çok üzerinde durulan anomali inmemis testis olarak bildirilmistir. Ülkemizde yapilmis ilk taramalardan biri, Remzi ve ark.[1] tarafindan 1980 yilinda yapilan arastirmadir. Bu çalismada inmemis testis orani %3.7 olarak saptanmistir. Diyarbakir'da Akay ve ark.[2] bu orani %1.85 olarak saptamislardir. Kayikçi ve ark.[3] 1,534 erkek ögrenciyi kapsayan çalismada inmemis testis oranini %1.10 olarak bildirmistir. Inan ve ark. [4] tarafindan Edirne'de yapilan çalismada ise bu oran %0.73 olarak saptanmistir. Yurtdisinda yapilmis çalismalarda ise; Yegane ve ark.[6] Iran'da yaptiklari bir taramada inmemis testis oranini %1.12 olarak bulmustur. Nijerya'da 5-13 yas grubu çocuklarda inmemis testis orani %0.82 olarak saptanmistir.[7] Bizim çalismamizda elde ettigimiz %1.37'lik oran da diger çalismalarla paralellik göstermektedir.

Retraktil testis siklikla inmemis testis olarak yanlis tani konulan bir durumdur. Birçok arastirmaya ragmen hala retraktil testisin prevalansi, tanisi ve tedavisi konusunda kararsizlik vardir. Yaygin görüs retraktil testisin normalin bir varyanti oldugu yönündedir. Bazi arastirmacilar ise retraktil testiste morfolojik degisiklikler gözlemlemisler ve bunun infertilitede bir faktör olabilecegini öne sürmüslerdir.[8] Inan ve ark.[4] çalismalarinda %3.9 oraninda saptadiklari retraktil testisli çocuklarin testis volümlerinin yasitlarina paralel olarak gelismedigini fark etmislerdir. Belloli ve ark.[9] da %4.7 gibi yüksek oranda bulduklari retraktil testisin hemen daima testiküler hipotrofiye eslik ettigini rapor etmislerdir. Bu yüzden retraktil testis, skrotum içinde sabit durana kadar veya en azindan puberte dönemine kadar yillik olarak takip edilmelidir. Bizim yaptigimiz taramada da %3.14 gibi benzer bir oran saptanmistir.

Penil anomalilerden biri olan hipospadias, her 250-300 dogumda bir görülen konjenital bir bozukluktur.[ 5] Türkiye'de yapilan taramalarda Remzi ve ark.,[1] Kayikçi ve ark.[3] ve Yegane ve ark.[6] hipospadias sikligini sirasiyla %0.4, %0.39, %0.78 olarak rapor etmislerdirdir. Bizim çalismamizda ise %1.45 olarak tespit edildi.

Bizim çalismamizda %1.85 olarak bulunan inguinal herni prevalansi, literatürde bildirilen %2.3-2.4 degeri ile uyumludur.[1,6]

Hidrosel sikligi Remzi ve ark.,[1] Akay ve ark.[2] ve Yegane ve ark.[6] çalismalarinda sirasiyla %0.7, %0.40, %0.87 olarak tespit edilmistir. Bizim çalismamizda ise %1.11 olarak bulundu.

Erkek çocuklarda dis genital organ anomalileri sik izlenmesine karsin, maalesef ya tanisi zamaninda konamamakta ya da tani konanlarin tedavileri de ebeveynlerin ilgisizliginden dolayi gecikebilmektedir. Bunlarin birçok nedeni olmakla beraber en önemli neden dogum sonrasinda çocuklarin rutin doktor kontrollerine götürülmemeleri, götürülseler bile bazi doktorlarin tüm sistemleri muayene etmemesi sayilabilir. Dis genital organ anomalilerinin tanisi bir sekilde konmussa bile bazen anne-babanin çocugunun sagligiyla yeterince ilgilenmemesi bazen de saglik personelinin aileyi yeterli sekilde bilgilendirememesi sonucu tedavi gecikmektedir. Bunlarin önlenmesi için birinci basamak saglik hizmeti veren kurumlarda çalisan ebe, hemsire ve doktorlara büyük görev düsmekte ve dis genital organ anomalileri konusunda da halkin dogru ve yeterli bilgilendirilmesi saglanmalidir.

Çalismamizda okul çagi çocuklarinda %13.11 gibi yüksek oranda dis genital anomali bulunmasi, erken tani için birinci basamak saglik hizmetlerinin ve halkin bilinçlendirilmesinin önemine isaret etmektedir. Bu çalismanin bulgularina göre, bu yas grubu çocuklarin tani ve takibinde apaçik bir gecikme vardir. Ailelerin ilgisizligi, sosyoekonomik ve kültürel düzeyleri, hekimlerin ve saglik personelinin dikkatsizligi belki de bilgisizligi de buna nedendir. Çocuklarin okul öncesi ve okul çaginda dikkatli gözlemlenmesi geç komplikasyonlarin ortaya çikmasini engellemek için gereklidir. Halkin bilinçlendirilmesi ve saglik personelinin bu anomaliler yönünden egitilmesi, sonuçlarin iyilestirilmesi için gerekmektedir.

Çikar çatismasi

Yazarlar herhangi bir çikar çatismasinin söz konusu olmadigini bildirmislerdir.

References

Kaynaklar

1. Remzi D, Çakmak F, Erol D. Ilkokul çagindaki erkek çocuklarinda dis genital organ anomalileri ve gelisim bozukluklari insidansi. Hacettepe Tip Cerrahi Bülteni 1980;13:269-73.

2. Akay AF, Sahin H, Kuru AF, Ayçiçegi S, Bircan K. Diyarbakir il merkezindeki ilkokul çagi erkek çocuklarinda dis genital organ anomali oranlari. Türk Üroloji Dergisi 2002;28:76-9.

3. Kayikçi MA, Çam K, Akman RY, Erol A. Düzce ilinde ilkögretim çagindaki erkek çocuklarda dis genital organ anomali oranlari. Türk Üroloji Dergisi 2005;31:79-81.

4. Inan M, Aydiner CY, Tokuç B, Aksu B, Ayhan S, Ayvaz S, Ceylan T. Prevalence of cryptorchidism, retractile testis and orchiopexy in school children. Urol Int 2008;80:166-71.

5. Schneck FX, Bellinger MF. Abnormalites of the testes and scrotum and their surgical management. In: Wals P, Retik A, Vaughan D, Wein A, editors. Campbell's Urology. Philadelphia: W.B. Saunders; 2007. p. 3774-5.

6. Yegane R, Kheirollahi A, Bashashati M, Rezaei N, Tarrahi MJ, Khoshdel J. The prevalence of penoscrotal abnormalities and inguinal hernia in elementary-school boys in the west of Iran. Int J Urol 2005;12:479-83.

7. Okeke AA, Osegbe DN. Prevalence and characteristics of cryptorchidism in a Nigerian district. BJU Int 2001;88:941-5.

8. Han SW, Lee T, Kim HJ, Choi SK, Cho NH, Han JY. Pathological difference between retractile and cryptorchid testes. J Urol 1999;162:878-80.

9. Belloli G, D'Agostino S, Pesce C, Fantuz E. Varicocele in childhood and adolescence and other testicular anomalies: an epidemiological study. Pediatr Med Chir 1993;15:159-62.