Content area
Full Text
ABSTRACT
This article consists of an examination of the process of Kazakhization (or "nativization") during the political career of Dinmukhamed Kunaev (1912-93), First Secretary of the Communist Party of Kazakhstan (CPK) from 1960-62 and 1964-1986. The author examines Kunaev's political rise and interrelated political and demographic advances on the part of Kazakhs that took place in the Kazakh Soviet Socialist Republic (KSSR) during Kunaev's tenure: Utilizing materials from the Russian State Archive of New History (RGANI) in Moscow as well as other data, the author provides a unique "bottom-up" statistical view of Kunaev's policy of political preference for natives, showing causality for the anti-Russian Alma-Ata demonstrations of 17-19 December 1986 that occurred shortly after Mikhail Gorbachev forced Kunaev to step down. The author concludes that although Kunaev was a full-fledged Brezhnev-era apparatchik who worked to modernize and Sovietize his republic, he also supported greater political and social rights for his people, helping Kazakhs to become more numerous and prominent in the government of their republic; thus, the Kunaev era served as an indispensable political, social, and ideological link between the heavily-Russified KSSR of the Stalin period and independent Kazakhstan of today.
Keywords: Kazakhstan, Kazakhization, Dinmukhamed Kunaev, Soviet Central Asia, So- viet Nationality Question, Gennady Kolbin, Nursultan Nazarbaev
ÖZET
Bu makale 1960-62 ve 1964-86 dönemlerinde Kazakistan Komünist Partisi'nin (KKP) Genel Sekreteri Dinmuhammed Kunayev'in (1912-93) siyasi kariyeri boyunca Kazakla?- t?rma (ya da "yerlile?tirme") sürecinin bir incelemesini içermektedir. Yazar, Kunayev'in görev süresi boyunca Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde (KSSC) siyasi yükseli- ?i ve Kazaklar?n bak?? aç?s?ndan birbiriyle ba?lant?l? siyasi ve demografik geli?meleri in- celemektedir. Di?er verilerin yan? s?ra Moskova'daki Rus Yak?n Tarihi Devlet Ar?ivi'nden (RYTDA) yararlanmak suretiyle yazar Kunayev'in yerli halk üzerindeki politikalar?nda siyasi önceliklerine istatistik bak?? aç?s? sa?lamaktad?r. Makale, Mikhail Gorbachev'in Kunayev'i emekliye ayr?lmaya zorlamas?n?n k?sa bir zaman sonras?nda, 17-19 Aral?k 1986 tarihlerinde ortaya ç?kan Rus kar??t? Alma-Ata gösterilerinin nedenselli?ini ince- lemektedir. Kunayev her ne kadar cumhuriyetin modernle?mesi ve Sovyetle?mesi için ça- l??an sad?k bir Brezhnev-dönemi bürokrat? olsa da; halk? için geni? çapl? siyasi ve sosyal haklar? savunmu?, Kazaklar?n yönetimde say?ca daha çok ve ön s?ralarda olmalar?na yard?mc? olmu?tur. Dolay?s?yla Kunayev dönemi a??rl?kla-Rusla?t?r?lm?? Stalin dönemi KSSC'si ve bugünün ba??ms?z Kazakistan'? aras?nda bir siyasi, sosyal ve ideolojik ba? olarak hizmet etmi?tir.
Anahtar Kelimeler: Kazakistan, Kazakla?t?rma, Dinmuhammed Kunayev, Sovyet...