Content area
Full Text
(Streszczenie)
W artykule wskazano, że islamski kontrakt małżeński jest znakomitym przykładem zastosowania norm szariatu w praktyce życia codziennego. Korzenie tej instytucji są bardzo starej proweniencji, sięgają bowiem narodzin islamu. Dla muzułmańskich prawnikówjest to argument przemawiający za niezmiennością prawa islamu, w rozumieniu muzułmanów jego doskonałością, będącą konsekwencją pochodzenia wprost od Allaha. Istotne elementy kontraktu małżeńskiego wynikają z zapisów Koranu i sunny (tradycji) Proroka Mahometa. Chociaż wydaje się dość sztywny i anachroniczny, to strona dysponująca odpowiednią wiedzą na temat szariatu może go kształtować w miarę elastyczny sposób. Pomimo że sankcjonuje nierówność prawną pomiędzy mężczyzną a kobietą, faworyzując tego pierwszego, to należy mocno zaakcentować, że jest on, o ile nie jedynym, to na pewno najlepszym instrumentem prawnym zabezpieczającym interesy kobiety zarówno w trakcie trwania związku małżeńskiego, jak i na wypadek jego ustania. Szczególna rola przypada tutaj instytucji mahru - daru małżeńskiego męża dla żony.
Słowa kluczowe: kontrakt małżeński w islamie; prawo islamu; szariat; mahr
1.Rozważania wstępne
Wydaje się, że w Europie u progu 2017 r. studia nad małżeństwem w prawie islamu są rzeczą oczywistą i nie wymagają szerszego uzasadnienia. Jednakże z naukowej ostrożności przytoczę kilka argumentów wskazujących na nieodzowność takich dociekań. Nie tylko napływ do Europy rzesz imigrantów wyznających islam, ale również turystyka przyczyniły się do tego, że coraz więcej Europejek wychodzi za mąż za muzułmanów1. Bardzo często małżeństwa te zawierane są w krajach islamskich, w których prawo rodzinne w istotny sposób różni się od rozwiązań istniejących w prawodawstwie państw nie tylko europejskich, ale także szeroko pojętego Okcydentu. Dodatkowym argumentem jest fakt wejścia w życie Rozporządzenia Rzym III2, które co prawda nie zostało przyjęte przez Rzeczpospolitą Polską, ale 15 krajów Unii Europejskiej: Belgia, Bułgaria, Niemcy, Grecja, Hiszpania, Francja, Włochy, Łotwa, Luksemburg, Węgry, Malta, Austria, Portugalia, Rumunia i Słowenia implementowało je do swojego systemu prawnego. Regulacje zawarte w rozporządzeniu przewidują możliwość wyboru prawa przez małżonków żądających rozwodu lub separacji, niezależnie od siedziby sądu orzekającego3. Zgodnie z tym rozporządzeniem strony mogą np. przeprowadzić procedurę rozwodową zgodnie z prawem kraju zawarcia małżeństwa. Chociaż wybór prawa nie jest nieograniczony, to jego konsekwencją jest to, że w praktyce wielu muzułmanów może wybierać rozstrzyganie na podstawie szariatu. Jak przekonuje przeprowadzona przeze mnie kwerenda we wrocławskim Urzędzie Stanu Cywilnego, niektórzy muzułmanie po uzyskaniu obywatelstwa polskiego wyjeżdżają do swojego kraju, aby tam przeprowadzić procedurę rozwodową...