Kronik Böbrek Yetmezligi Olan Hastalarda Yorgunluga Etki Eden Faktörlerin Degerlendirilmesi/Evaluation of Factors Affecting Fatigue in Patients with Chronic Renal Failure

Headnote

ÖZET

Amaç: Çalisma kronik böbrek yetmezligi olan hastalarda yorgunluga etki eden faktörlerin degerlendirilmesi amaciyla yapildi.

Yöntemler: Veriler 401 kronik böbrek yetmezligi hastasina tanitici bilgi formu, Beck Anksiyete Ölçegi (BAÖ), Yorgunluk Etki Ölçegi (YEÖ) ve Yorgunluk Siddeti Ölçegi (YSÖ) uygulanarak toplandi. Istatistiksel degerlendirmede; t-testi, tek yönlü varyans analizi, Tukey testi, Pearson korelasyon analizi kullanildi.

Bulgular: Hastalarin %46'si 46-64 yas grubunda, %55.1'i erkek, %70.8'i evli, %64.1'i ilkögretim mezunu, %39.2' si ev hanimi, %66.3' ünün ekonomik durumunun orta, %59.1'inin 5 yil ve üzeri tani, %50.4'ünün 5 yil ve üzeri tedavi süresi aldigi, %48.4'ünün hastalik hakkinda az bilgi sahibi oldugu, %86'sinin psikolojik yardim almadigi, %70.8' inin hastalikla ilgili egitim almadigi belirlendi. Yorgunlu- gun hastalardan 65-89 yas grubundakilerin, kadinlarin, okuryazar olmayanlarin, ev hanimlarinin, ekonomik durumu kötü olanlarin, hastalik hakkinda az bilgi sahibi olanlarin ve egitim durumu düsük olanlarin günlük yasamlarini daha fazla etkiledigi; 65-89 yas grubundakilerin, okuryazar olmayanlarin, ev hanimlarinin, ekonomik durumu orta olanlarin, hastalik hakkinda bilgi sahibi olmayanlarin yorgunluk siddetlerinin daha yüksek oldugu saptandi. Hastalarin anksiyete düzeylerinin yorgunluk etki ve siddeti düzeylerini etkiledigi görüldü (p<0.01).

Sonuç: Kronik böbrek yetmezligi hasta gruplarina ait degiskenler göz önünde bulundurularak hastalara yorgunluk ve anksiyete ile ilgili farkli egitim programlari nin düzenlenmesi önerilebilir. (Nöropsikiyatri Arsivi 2011; 48: 59-65)

Anahtar kelimeler: Anksiyete, kronik böbrek yetmezligi, yorgunluk

ABSTRACT

Objective: The aim of this study was to evaluate the factors affecting fatigue in patients with chronic renal failure.

Methods: Data was collected by applying Information Form, the Beck Anxiety Inventory (BAI), the Fatigue Impact Scale (FIS) and the Fatigue Severity Scale (FSS) to 401 patients. Statistical analysis was performed with t-test, one-way analysis of variance, Tukey's test, and Pearson's correlation.

Results: It was found that 46% of patients were 46-64 years of age, 55% were male, 70.8% were married, 64.1% graduated from primary school, 39.2% were housewives, 66.3% had a medium socio-economic status, 59.1% had been diagnosed 5 or more years ago, 50.4% had been under treatment since 5 years or more, 48.4% had little information related to illness, 86% had never taken any psychological help, and 70.8% had not received training related to the illness. We also observed that fatigue interfered signiScantly with the daily lives of patients with chronic renal failure who were in the age group 65-89, were female, illiterate, housewife, had...