KULLANICI TERCİHLERİNİN DİKKATE ALINMASI DURUMUNDA ÜNİVERSİTE DERS ÇİZELGELEME PROBLEMİ

Abstract

Bu çalışmada, üniversitelerde bir eğitim döneminde en az iki defa karşılaşılan bir eğitimsel zaman çizelgeleme problemi için kaliteli çözümlerin elde edilmesi amacıyla, çok amaçlı 0-1 tamsayılı bir matematiksel model sunulmuştur. Faaliyetlerin (ders) kaynaklara (derslik-zaman) atandığı ders-derslik-zaman çizelgeleme problemi kısıt ve değişken sayıları açısından büyük boyutlu bir problemdir. Bu problemin çözümü, yoğun iş gücü ve kaynak gerektirmektedir. Dolayısıyla, eğitim kurumları açısından önemli olduğu kadar, zor da bir problemdir. Temel atama kısıtlarının yanı sıra, kurumdan kuruma değişmekle birlikte, her problemin kendine özgü kısıt ve amaç fonksiyonları bulunmaktadır. Çalışmada, çok ölçütlü bir karar verme modeli ile kullanıcı tercih ve istekleri de dikkate alınarak geliştirilen matematiksel model, Anadolu Üniversitesi bünyesinde bir bölüme ait veriler ile ağırlıklı toplam skalerleştirme yöntemi kullanılarak çözdürüldüğünde, kabul edilebilir bir sürede en iyi çözüme ulaşılmıştır. Elde edilen çizelge mevcut çizelge ile karşılaştırıldığında, önerilen sistemin öğrenciler, öğretim üyeleri ve kaynak kullanımı açısından genel performansı arttırıcı yönde iyi sonuç verdiği görülmüştür.

Alternate abstract:

In this study, a multi objective 0-1 integer mathematical model is proposed for the purpose of obtaining high-quality solutions to an educational timetabling problem faced a few times in each term in the universities. The course-room-time slot scheduling problem which assigns events (course) to resources (room-time slot) is a big dimensional problem based on the number of constraints and variables. The solution to this problem requires intensive labor and resources. Thus, the problem is important for educational institutions, and also is a difficult problem. Beside the main assignment constraints, each of them has its own specific constraint and objectives changing from one institution to another. The mathematical model which is developed by considering the user preferences with a multi criteria decision making model was experimented by using the data of a department in Anadolu University. During the solution step, the weighted sum scalarization method is used and it is seen that the mathematical model found the optimal solution within a reasonable time. The outcome is compared with the current schedule. The proposed approach gives better solutions will increase overall performance of the educational systems from the point of students and instructors.