OSMAN FIKRET TOPALLI'NIN NOTLARINA GÖRE GIRESUN'DA HALK MÜZIGI: BAGLAMA, SAZ VE BASKA ÇALGI ÇALANLAR

Headnote

Özet

Cografyasi, iklimi, insani ve tarihsel göç yollari üzerinde bulunmasi gibi nedenlerle, Anadolu'nun diger bölgelerinden farklilik arz eden Dogu Karadeniz bölgesi, kendi içinde de çesitlilik göstermektedir. Yerlesim birimleri vadi sistemine göre sekillenmis olan yörede, hemen her vadinin birçok özelligiyle digerlerinden ayrildigi görülmektedir. Bu çalismada, yaklasik 12. yüzyildan itibaren Çepni Türklerinin iskân alani olan Giresun havalisi halk kültürü içinde halk müziginin 20. yüzyil baslarindaki durumuna dair Osman Fikret Topalli tarafindan derlenen notlar degerlendirilmistir. Önemli bir kismi, muhataplariyla dogrudan yapilmis görüsmelere, bir kismi ise taniklarinin aktarimlarina dayanan notlar, Giresun kent merkezi ve sahil kasabalarindaki baglama, saz ve baska saz çalanlar hakkinda özgün ve ilginç bilgiler vermektedir.

Anahtar Kelimeler: Osman Fikret Topalli, Giresun, halk müzigi, baglama, kemençe, saz.

Abstract

The Eastern Black Sea Region is distinguished from the other regions of Anatolia with its peculiar climate, people and its specific location on the migration routes. The region shows varieties within itself, too. The type of settlement in the region and founding of the settlements is based on the valley patterns and peculiar topography of the valley systems in the region. This study interprets and evaluates written records compiled by Osman Fikret Topalli. Topalli's notes give information about early 20th century folk music, representing folk culture of Giresun people. Giresun is a northeastern city of Anatolia that has been settled by the Çepni Turks from the 12th century on. The bulk of Topalli's records consist of direct interviews with concerning persons; and the rest rely on witness accounts and experiences. This compilation is a valuable, unique and interesting source of information about baglama and saz artists and other instrument players in Giresun and its vicinity. Thus, analysis of these records would certainly be a valuable addition to the concerning literature.

Keywords: Osman Fikret Topalli, Giresun, folk music, baglama (saz), kemanche

Bilindigi gibi halk müzigi, geleneksel halk kültürü dairesinin bir bölümünü olusturmaktadir. Türklerde halk kültürü ise genellikle yazili olmaktan çok sözlü kültür gelenegi ile aktarilagelmistir. Kayit altina alinamayan halk kültürü unsurlari zaman içinde önemli kayiplara ugramistir. Bu kültür içinde özel bir yeri olan halk müzigi de ayni akibetten nasibini almistir.

Dogu Karadeniz bölgesi, cografyasi, iklimi, insani ve tarihsel göç yollari üzerinde bulunmasi gibi nedenlerle, Anadolu'nun diger bölgelerinden degisik bir özellik arz etmektedir. Cografyasinin denize dik daglar ve derin...