Content area
Full Text
PARLAMENT EUROPEJSKI PO TRAKTACIE Z LIZBONY. DOSWIADCZENIA I NOWE WYZWANIA, RED. JÓZEF M. FISZER Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2011, ss. 378.
Omawiana ksiazka jest efektem ogólnopolskiej konferencji naukowej pod tytulem "Parlament Europejski po Traktacie z Lizbony. Polska w Parlamencie Europejskim - doswiadczenia i nowe wyzwania", która odbyla sie w Warszawie w dniach 21-22 pazdziernika 2010 r. Zostala ona zorganizowana przez Zaklad Europeistyki Instytutu Studiów Politycznych PAN oraz Komitet Nauk Politycznych PAN, a patronat nad nia objal Jerzy Buzek, ówczesny przewodniczacy Parlamentu Europejskiego. Ksiazka liczy 375 stron i jest podzielona na cztery czesci. W pierwszej poruszono problematyke genezy i rozwoju kompetencji Parlamentu Europejskiego oraz jego roli w integracji Europy. Rzeczona czesc otwiera artykul teoretyczny Janusza Ruszkowskiego, który omawia status Parlamentu Europejskiego z perspektywy teorii mocodawca-agent (PAT, a wlasciwie jej mutacji - PSA). Praca ta zasluguje na specjalne wyróznienie, poniewaz owa koncepcja - choc powszechnie znana i implementowana - nie jest szeroko wykorzystywana w literaturze do analizy unijnej legislatury. Autor dochodzi do wniosku, ze Parlament jest agentem ponadnarodowym, który wymknal sie spod kontroli panstw czlonkowskich. Nie mozna go jednak okreslic mianem instytucji ponad-ponadnarodowej, poniewaz choc posiada uprawnienia nadzorcze nad trzema podmiotami ponadnarodowymi (Komisja Europejska, Europejskim Bankiem Centralnym i Europejskim Bankiem Inwestycyjnym), to nie zostal on ustanowiony przez instytucje ponadnarodowa, lecz przez panstwa, oraz nie otrzymal kompetencji w delegowaniu wtórnym, czyli od mocodawcy ponadnarodowego. W kolejnym artykule Rafal Trzaskowski oraz Joanna Popielawska przekonujaco dowodza, ze mimo przewidzianego w art. 24 ust. 1 TUE formalnego wykluczenia Parlamentu Europejskiego ze Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczenstwa (WPZiB), posiada on nieformalne instrumenty wplywania na jej ksztalt. Pokazuja oni na licznych przykladach, jak za pomoca konsultacji, prerogatyw budzetowych, zawierania porozumien miedzyinstytucjonalnych z Rada i Komisja, misji obserwacyjnych, dyplomacji czy dyskusji w AFET (Komisji Spraw Zagranicznych) poslowie formuluja glówne zalozenia polityki zagranicznej UE oraz kontroluja ich realizacje. Jednoczesnie artykul zawiera jakosciowy dowód potwierdzajacy wyniki badan ilosciowych, wedlug których pakietowanie (laczenie negocjacji nad kilkoma projektami rozpatrywanymi w róznych procedurach legislacyjnych lub politykach) jest w ostatnich latach czesta strategia negocjowania Parlamentu z Rada, co przynosi mu sukces, zwlaszcza w obszarach, w których ma slabsza pozycje legislacyjna (np. w WPZiB czy w specjalnej procedurze ustawodawczej)1. Dwa nastepne artykuly - Pawla Olszewskiego oraz Pawla Wawryszuka - oceniaja role i udzial Parlamentu Europejskiego w integracji...