Content area
Full Text
Öz
Bu çalişmada, harp tarihi açisindan oldukça önemli olan Kanuni Sultan Süleyman'in Rodos seferine ait rÛznâme, basit transkripsiyon kurallari uyarinca Latin harflerine aktarilmiştir. RÛznâme'nin neşrinde, Feridun Bey'in Münşeâtü's-Selâtîn isimli eserinin Süleymaniye Kütüphanesi, Nuru Osmaniye Kitapliǧi 4317 numarada bulunan yazma nüshasindan yararlanilmiştir. Çalişmada, rÛznâmeler hakkinda genel bilgi verilmiş, bu tür metinlerin genel olarak Osmanli tarihi ve özelde askerî tarih açisindan neden önemli olduǧu hakkinda bir çerçeve ortaya konulmaya çalişilmiştir. Osmanli sefer organizasyonunun aşamalari ve mahiyeti, menzil sisteminin savaş ve bariş dönemlerindeki bütünleştirici ve lojistik önemi bu çerçevenin başlica unsurlaridir. Rodos seferinin Osmanli tarihindeki ve Osmanli'nin Akdeniz siyasetindeki önemine dair yapilan kisa bilgilendirmenin ardindan orijinal metne yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Rodos Seferi, RÛznâme, Osmanli Menzil Sistemi.
Abstract
In this study, the dairy (ruzname) of Kanuni Sultan Suleyman's Rhodes campaign, which is considerably important in terms of military history, is transliterated into Latin alphabet according to a simple form of transliteration standards. The transliteration is based on the manuscript copy of Feridun Bey'sMünşeâtü 's-Selâtîn, available in SuleymaniyeLibrarySNuruosmaniye section, numbered 4317. In the study a general framework is given regarding the importance of such ruzname in the Ottoman military history, in addition to general information about the Ottoman ruzname as historical sources. The nature and stages of the Ottoman military organization, integrating role and the logistical importance of menzil system both in war and peace times are the main components of this framework. Followed by a brief information about the crucial role of the siege of Rhodes in the Ottoman Empire 's Mediterranean policy, the original text is given.
Keywords: Siege of Rhodes, Ruzname, Diary, Menzil System
Giriş
Osmanli döneminde sefer, hac ve seyahat amaçli yolculuklarda; güzergâhi, yol üzerindeki konak yerlerini ve bunlar arasindaki mesafeyi ihtiva eden bir tür rehber mahiyetinde muhtelif kayitlar tutulmuştur. Uzun mesafeli yolculuklar için hayatî önem taşiyan bu kayitlarin ekserisi menzilnâme ve rÛznâme adiyla bilinen ve kapsadiǧi veriler itibariyle belli bir forma kavuşmuş yol günlükleridir. Bununla beraber, hac menzilnâmeleri1 sivil bir karakter arzederken; seferler için tutulan menzilnâme veya rÛznâmeler resmî ve bürokratik bir nitelik taşimaktadir.2
Osmanli döneminde yollar, gerek haberleşme gerek askerî maksatli olarak resmî bir düzenlemeye tabi tutulmuştu. Anadolu ve Rumeli'deki yollar saǧ, sol ve orta kol olmak üzere üç ana güzergâha bölünmüş ve bunlari birbirine baǧlayan ara yollarla işlevsel bir yol aǧi...