Sigara Uyarı Etiketlerinin Sigarayı Bırakma Davranışı Üzerindeki Etkisi: Gümüşhane Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama

Headnote

Öz

Bu çalışma, paternalist devlet (müdahaleci devlet) anlayışı çerçevesinde düzenlenen sigara uyarı etiketlerinin sigarayı bırakma davranışı üzerindeki etkisini dikkat, negatif etki, sosyal etkileşim, uyarıyı düşünme deǧişkenleri ile incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla sigara kullanan Gümüşhane Üniversitesi öǧrencilerinden kolayda örnekleme yöntemi ile seçilen 209 katılımcının yer aldıǧı çalışma yapısal eşitlik modeli ile analiz edilmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar; sosyal etkileşim ile uyarıyı düşünme; uyarı ve dikkat; negatif etki ve sosyal etkileşim arasında pozitif ve güçlü bir ilişkinin olduǧunu göstermektedir. Ek olarak dikkat, uyarıyı düşünme, negatif etki ve sosyal etkileşim deǧişkenlerinin sigarayı bırakma davranışı üzerinde dolaylı ve istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olduǧu görülmüştür.

Anahtar Kelimler: Paternalizm, Sigara Uyarı Etiketleri, Sigarayı Bırakma, Yapısal Eşitlik Modeli.

Makale Türü: Araştırma Makalesi

Abstract

This study aims to measure the effect of warning labels on cigarette packages on smoking cessation behavior with the variables of attention, negative effect, social interaction, and stimulus thinking within the framework of the paternalistic approach. The study, which included 209 smokers studying at Gumushane University, was analyzed with the structural equation model. The results obtained from the study show that there is a positive and strong relationship between social interaction and stimulus thinking, alert and attention, negative influence and social interaction. In addition, it is seen that the variables of attention, stimulus thinking, negative effect and social interaction have an indirect and statistically significant effect on smoking cessation behavior.

Keywords: Paternalism, Smoking Warning Labels, Quit Smoking, Structural Equation Model.

Article Type: Research Article

1. GİRİŞ

Dünya Saǧlık Örgütü (World Health Organization - WHO) 2021 Haziran ayı Raporuna göre sigara, dünyanın karşı karşıya kaldıǧı en büyük halk saǧlıǧı tehditlerinden biridir ve dünya çapında yılda 8 milyondan fazla insanın ölümüne neden olmaktadır. Doǧrudan sigaradan kaynaklanan ölümlerin 7 milyondan fazla olduǧu, 1,2 milyon insanın ölümünün ise pasif içicilikten kaynaklandıǧı belirtilmektedir. Ayrıca sigara kullanımından kaynaklanan tıbbi (doǧrudan) maliyetler ile ölüm ve sakatlıktan kaynaklanan üretkenlik kayıpları, iş verimliliǧinin azalması gibi (dolaylı) maliyetler de hem bireyler hem de toplum için önemli bir yük yaratmaktadır (WHO Report, 2017). Sigaranın baǧımlılar ve üçüncü kişiler üzerinde yarattıǧı doǧrudan ve dolaylı maliyetler negatif dışsallık olarak tanımlanmakta ve bu durum devlet müdahalesini gerekli kılmaktadır.

Bu kapsamda bireylere, üçüncü kişilere ve topluma zarar veren sigaranın tüketiminin azaltılması amacıyla müdahaleci politikalar geliştirilmekte, bu politikalarla bireyler tarafından göz ardı...