Türkiye'de Döviz Kuru ve Dış Ticaret İlişkisi: Zamana Göre Değişen Nedensellik Testlerinden Bulgular

Abstract

Döviz kurlan, gerek seviyesi gerekse bu seviyenin belirlenmesinde hayata geçirilen kur politikalan baǧlamında önemli bir ekonomik araçür. Başta dış ticaret olmak üzere birçok ekonomik göstergeyi etkileyebilen döviz kurlan, 1980'li yıllarla birlikte ihracaün merkeze alındıǧı yeni bir kalkınma stratejisinin benimsendiǧi Türkiye ekonomisi için de önem taşımaktadır. İthal girdi yoǧunluǧuna sahip bir üretim yapısına sahip gelişmekte olan bir ülke olan Türkiye'de son dönemde döviz kurlannın istikrarsız bir görüntü eşliǧinde yüksek bir seyir izlediǧi gözlemlenmektedir. Bu çalışmada Türkiye'de döviz kuru, ihracat ve ithalat arasındaki nedensellik ilişkisinin varlıǧı ve sürekliliǧi 1994-2021 yıllan arası aylık veriler yardımıyla araşünlmış, ekonomik faaliyetin yükselme ve daralma dönemlerinden oluşan konjonktürel gelişmelerin kur-dış ticaret ilişkisi üzerindeki etkileri konu edilmiştir. Yeni nesil zamana göre deǧişen nedensellik testlerinden yararlanılan analiz bulgulan, rekabetçi kur politikalanyla dış ticarette ülke lehine kazanımlar elde edilebileceǧini savunan görüşlerin Türkiye örneǧinde geçerli olmadıǧı yönünde kanıtlar sunmaktadır.

Alternate abstract:

The exchange rate is an important tool in terms of both its level and the policies implemented to determine it. Exchange rates, which may affect many economic indicators, especially foreign trade, are also important for the Turkish economy, which has adopted a new development strategy that focuses on exports since the 1980s. As a developing country with a production structure with a high imported input intensity, the recent domestic and international developments have led to a high course in exchange rates with an unstable outlook in Turkey. In this study, the existence and continuity of the causality relationship between exchange rate, export and import have been investigated using monthly data covering the period of 1994-2021, and the effects of different cyclical conditions on the exchange rate-foreign trade relationship have been discussed. The findings of the analysis using the novel time-varying causality tests provide evidence that the views that argue that gains in favor of the country can be achieved in foreign trade with competitive exchange rate policies are not valid in the Turkey case.