Content area
Full Text
Bohater powiesci Jamesa Fenimore Coopera "Ostatni Mohikanin" nie byì tym historycznym Unkasem, który odegraì istotna. rolç w dziejach kolonii brytyjskich w Ameryce, nie byì Mohikaninem i nie byt tez ostatnim ze swego plemienia. Historia i mit nie poda^aja. wszelako tymi samymi drogami. Powiesc Coopera, swego czasu glosna i powszechnie czytana, nalezy dzis do literatury mlodziezowej. Pora fascynacji powiescia. indianska. dawno mineia. A jednak zwrot ostatni Mohikanin badz ostatni Mohikanie trafil do jçzyka potocznego i nadal funkcjonuje na prawach symbolu tego, co przemija, odchodzi w przeszlosc, skazane jest na nieuchronna. zagladç.
Cooper uczynii swego bohatera ostatnim, a przy tym miodym i piçknym, co tym bardziej przydawalo mu niezwykiej aury. Jawii sic raczej jako ücona niz zywy cziowiek, obdarzony okreslonym zespoiem cech. I takim pozostal, takze w wersjach filmowych, uwznioslony przez niemozliwa. rrúlosc i tragiczna, smierc.
Zacznijmy jednak od historii. Mohikanie bynajmniej nie wyginçli, zyja. do dzis, znani jako Stockbridge Mohicans oraz Brotherton Mohicans, ? których ta pierwsza grupa stanowi federacjç plemion zamieszkuja^ Wisconsin. Co wiçcej, Mohikanie brali udzial w angielsko-francuskiej wojnie o Kanadç (1756-1763) zwanej wojna. siedmioletnia. lub francusko-indiansk%, która jest tìem wydarzen opisywanych przez Coopera. Czemu zatem tego faktu nie uwzglçdnil?
O pomyìce zdecydowala subtema róznica jçzykowa. Oni sami nazywali siebie "Muhhekunneuw" (ludzie wielkiej rzeki), co biali osadnicy wymawiali jako móhìcan lub mahican. Istniaio jednak inne piemie, o podobnej nazwie, posruguj^ce sic podobnym jçzykiem - Mohegan. Podczas gdy Mohikanie zamieszkiwali dolinç Hudson, Moheganie osiedlili sic we wschodnim Connecticut. I to im przypadlo odegranie nieslawnej roli zdrajców wìasnego narodu, przypisywanej (takze przez historyków) Mohikanom.
Sto lat wczesniej w stosunku do wydarzen opisanych w powiesci Coopera rozegral sic najbardziej krwawy epizod w caìej historii amerykanskiego pogranicza, który przeszedì do historii pod nazw% wojny króla Fihpa. Wódz plemienia Wampanaogów - Metacomet, zwany przez biah/ch osadników królem Fihpem, zjednoczyl plemiona Indian znad Atlantyku w zbrojnym oporze przeciwko kolonistom, którzy przyjaznie nastawionym czerwonoskórym wydarli ich tereny przemoca. lub podstçpem, scingali od nich podatki i podsycali wasnie plemienne. Zarówno w tej wojnie, jak i w poprzedzaj^cych ja. rozprawach ? Indianami na terenie Nowej Anglii, Moheganom przypadla rola nader nieslawna. W 1637 roku Moheganie pod wodz^ Unkasa stançli u boku biaiych kolonistów w wake ? Pekotami, których osady zrównano ? ziemi^. W wojnie króla Filipa Moheganie nadal wspierali kolonistów przeciwko Wampanaogom...