VERGİ GELİRLERİ VE KAMU HARCAMALARI AÇISINDAN ENFLASYON: TANZİ VE TERS TANZİ ETKİLERİ

Abstract

Bu çalışma, Tanzi etkisi olarak adlandırılan enflasyonun reel vergi gelirleri üzerindeki etkisi ile ters Tanzi etkisi olarak adlandırılan enflasyonun reel kamu harcamaları üzerindeki etkisini konu etmektedir. Çalışmada, enflasyonun bütçe dengesi üzerindeki etkisi, Tanzi ve ters Tanzi etkileri kapsamında ekonometrik bir yaklaşımla incelenmeye çalışılmıştır. Elde edilen ampirik bulgular, 1987-2003 döneminde Türkiye ekonomisinde yaşanan yüksek enflasyonun, hem vergi gelirlerinin hem de kamu harcamalarının reel değerini azaltıcı etkilere sahip olduğunu göstermektedir. Aynı zamanda, ampirik bulguların, ters Tanzi etkisinin Tanzi etkisinden daha büyük olduğunu işaret etmesi, Türkiye’de enflasyonun bütçe açıklarının reel yükünü hafifletici bir role sahip olduğu sonucunu da ortaya koymaktadır. Yüksek enflasyonun, harcamalar ve vergi gelirleri üzerinde yarattığı Tanzi ve ters Tanzi etkilerinin simetrik bir şekilde azalan enflasyon ortamında da geçerli olduğu varsayımından yola çıkıldığında, azalan enflasyon sürecinde uygulanması gereken maliye politikalarının öngörülenden daha fazla vergi geliri elde etmeyi ya da kamu harcamaları üzerine daha fazla kısıtlama getirmeyi gerektireceği sonucuna varılmaktadır.

Alternate abstract:

This study is an investigation about the effect of inflation on real tax revenues, i.e. the Tanzi effect and the effect of inflation on real public expenditures, i.e. anti-Tanzi effect. The effect of inflation on budget balance is analysed through an econometric approach in the context of Tanzi and anti-Tanzi effects. Empirical findings of the study indicate that the high inflation experienced in the Turkish economy in 1987-2003 periods has a reducing effect on the real values of both tax revenues and public expenditures. Also, the empirical findings pointing out an anti-Tanzi effect greater than the Tanzi effect imply that inflation in Turkey plays a role in reducing the real burden of budget deficits. Under the assumption that the Tanzi and anti-Tanzi effects on public expenditures and tax revenues generated by high inflation are symmetrically valid also in a disinflation environment, it can be concluded that fiscal policies of a disinflation process would involve higher tax revenues and higher cuts in public expenditures than expected.