Content area
Full text
Özet
Vitiligo yasam kalitesini etkileyen, tedavisi zor bir deri hastaligidir. Fototerapi veya fotokemoterapi yaygin vitiligonun tedavi seçenekleri arasinda ilk sirada yer almakta olup, tek basina veya kombinasyon tedavileri ile birlikte günümüzde en iyi sonuç veren yöntemler içinde siralanmaktadir. Ultraviyole (UV) ile tedavi yöntemleri içerisinde oral / topikal psoralen ve ultraviyole A (PUVA), psoralen ve günes isigi (PUVAsol), UVA, genisband UVB, darband UVB, "excimer" lazer, monokromatik "excimer" isik sistemi ve günes isigi yer almaktadir. Bu derlemede vitiligoda UV ile tedavi seçenekleri, uygulama prensipleri ve bunlarla yapilan çalisma sonuçlari gözden geçirilecektir. Türkderm 2010; 44 Özel Sayi 2: 97-104)
Anahtar Kelimeler: Vitiligo, ultraviyole, fototerapi, fotokemoterapi, darband UVB, PUVA, excimer
Summary
Vitiligo is a skin disease having an impact on the quality of life. Phototherapy or photochemotherapy are the first-line treatment choices in generalized vitiligo and are among the most effective treatment modalities either alone or in combination with other therapies. Treatment methods with ultraviolet include oral / topical psoralen plus UVA (PUVA), psoralen plus sunlight (PUVAsol), UVA, broadband UVB, narrowband UVB, excimer laser, monochromatic excimer light and sunlight. This review focuses on the modalities, principals and studies of UV treatment in vitiligo. (Turkderm 2010; 44 Suppl 2: 97-104)
Key Words: Vitiligo, ultraviolet, phototherapy, photochemotherapy, narrowband UVB, PUVA, excimer
Giris
Vitiligo, birçok psikolojik ve sosyal bozukluga yol açarak yasam kalitesini bozan sadece "kozmetik bir problem" olmaktan öte bir deri hastaligidir1. Prevelansi, dünyada %0,5-4 arasinda degismektedir2. Vitiligonun ultraviyole (UV) ile tedavisi, günese maruz kalan alanlarda, özellikle yaz aylarinda çogu hastada foliküler pigmentasyonun gelismesinin gözlenmesine dayanir. Fotokemoterapi olarak degerlendirilebilecek bir tedavi ise ilk olarak yaklasik 4000 yil önce denenmistir. Çesitli bitki özlerinin yerel olarak uygulanmasi ardindan günes banyosu ile kombine edilmesi dünyanin birçok yerinde, özellikle Kuzey Afrika veya Hindistan'in bazi kesimlerinde etnik tedavi yöntemleri olarak hala kullani lmaktadir. Bu bitkiler muhtemelen psoralen veya bununla iliskili foto duyarlandiricilari içermektedir. Modern tipta ise yarim yüzyildan fazla bir zaman önce El Mofty tarafindan vitiligoda fotokemoterapi basarisi ve psoralenlerin aktif rolü gösterilmistir3.
Vitiligonun tedavisi olmakla beraber günümüzde en iyi sonuç veren yöntemler içinde UV tedavisi veya bunu içeren kombinasyonlar yer almaktadir. UV ile tedavi yöntemleri içerisinde psoralen ve ultraviyole A (PUVA), psoralen ve günes isigi (PUVAsol), ultraviyole A (UVA), genisband ultraviyole B (GB-UVB), darband ultraviyole B (DB-UVB), "excimer" lazer, monokromatik "excimer" isik sistemi...