Wiersze „suchego pogromu” – Marzec ’68 w poezji polskiej (rekonesans) [The poetry of the “dry pogrom” - March 1968 in Polish poetry (a reconnaissance)]

Abstract

The paper construes the distinctive character of March 1968 against the classical definitions of pogroms; hence the selection of Adam Michnik’s phrase “dry pogrom.” It analyzes direct responses to the events, using examples of Aesopian language (Artur Międzyrzecki) and satire (Janusz Szpotański, Natan Tenenbaum), as well as other reactions (Jerzy Ficowski, Aleksander Rymkiewicz). Further, it is concerned with poems from artists affected to a larger or smaller extent by the dry pogrom, such as Arnold Słucki. Views from afar including Kazimierz Wierzyński’s Izrael [Israel] and Jacek Bierezin’s Wygnańcy [Exiles] have also been analyzed. Michał Głowiński’s formula of “March talk” has been used to interpret the poetics of the poetry about March 1968, with reference to Orwellian Newspeak and Klemperer’s LTI. Finally, in the conclusion, a question is posed of whether the poems of the dry pogrom are a “poetry of dry despair,” a term used by Julia Hartwig to describe Paul Celan’s poems, as they speak about impossible liquids blood and tears.

Alternate abstract:

W tekście referuję odrębność pogromu marcowego wobec klasycznych definicji pogromu: dlatego wybieram formułę Adama Michnika „suchy pogrom”. Zajmuję się reakcjami bezpośrednimi; są to przykłady języka „ezopowego” (Artur Międzyrzecki), satyry (Janusz Szpotański, Natan Tenenbaum) i inne (Jerzy Ficowski, Aleksander Rymkiewicz). Interesują mnie także wiersze dotkniętych w szerszym i węższym sensie „suchym pogromem” (jak Arnold Słucki). Analizuję widzenie z oddali (np. Kazimierz Wierzyń ski, Izrael; Jacek Bierezin, Wygnańcy). Wykorzystuję formułę „marcowego gadania” Michała Głowińskiego wobec poetyki wierszy o Marcu ’68 (tu odniesienia do Orwellowskiej nowomowy oraz Klempererowskiej LTI). W zakończeniu pytam, czy wiersze „suchego pogromu” to „poezja suchej rozpaczy” (formuła Julii Hartwig użyta wobec poezji Paula Celana) o cieczach niemożliwych: krwi i łzach.